Σε αποφάσεις σε μια σειρά σημαντικά ζητήματα, τόσο σχετικά με τις πρόσφατες προτάσεις του Υπουργού Παιδείας για τα πανεπιστήμια όσο και για τα μεγάλα σημερινά ζητήματα της παιδείας στη χώρα, κατέληξε -όπως αναφέρει- η 83η Σύνοδος Πρυτάνεων και Προέδρων Διοικουσών Επιτροπών των Ελληνικών Πανεπιστημίων που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στην Αλεξανδρούπολη. Η Σύνοδος δηλώνει την «ετοιμότητα και αποφασιστικότητά της να συμμετάσχει σε έναν οργανωμένο διάλογο με την Πολιτεία προς όφελος των φοιτητών, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της χώρας».
Στις εργασίες της Συνόδου έλαβε μέρος ο Αναπληρωτής Υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας του Υπουργείου Παιδείας, Κώστας Φωτάκης, ο οποίος –όπως σημειώνει σε ανακοίνωση της η Σύνοδος- ανέλυσε διεξοδικά την προοπτική για την στήριξη της έρευνας σε συνθήκες κρίσης και ο οποίος, από κοινού με τον Υπουργό Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου, έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την επίλυση του επιτακτικού προβλήματος λειτουργίας των ΕΛΚΕ.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, κ. Γιάννης Παντής, μετέφερε τις θέσεις του Υπουργείου για σειρά θεμάτων που αφορούν την Ανώτατη Εκπαίδευση.
Εκ μέρους του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στην έναρξη των εργασιών της Συνόδου, έκανε παρέμβαση η Βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας και Υπεύθυνη Τομέα Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως. Παρεμβάσεις επίσης έκαναν εκπρόσωπος της Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π., καθώς και εκπρόσωποι των Συλλόγων Ε.ΔΙ.Π., Ε.Ε.Π., Ε.Τ.Ε.Π. και του Συλλόγου Διοικητικών Υπαλλήλων των Πανεπιστημίων.
Η Σύνοδος, στις τριήμερες εργασίες της, επεξεργάστηκε θέσεις και κατέληξε σε αποφάσεις, μεταξύ άλλων για τα παρακάτω θέματα:
-Η ελλιπής χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων– Ανάπτυξη εσόδων
-Η φοιτητική μέριμνα
-Η λειτουργία των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΚΕ)
-Οι μεταπτυχιακές σπουδές
-Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τα Ινστιτούτα Δια Βίου Μάθησης
-Το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων
-Τα Περιφερειακά Συμβούλια Ανώτατης Εκπαίδευσης
-Ο Ενιαίος Χώρος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Αναλυτικά, οι αποφάσεις των πρυτάνεων:
Η 83η Σύνοδος Πρυτάνεων και Προέδρων ΔΕ των Ελληνικών Πανεπιστημίων στη συνεδρίασή της του Σαββάτου 28ης Ιανουαρίου 2017 ομόφωνα αποφάσισε τα παρακάτω:
ΘΕΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΛΚΕ
Η Σύνοδος εκφράζει την έντονη ανησυχία της για το γεγονός ότι σειρά πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων έχει οδηγήσει σε αδυναμία λειτουργίας τους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.), με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν άμεσα όχι μόνον η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών Πανεπιστημίων στο διεθνές ερευνητικό περιβάλλον, αλλά και η δυνατότητα εργασίας για περισσότερους από 40.000 ερευνητές.
Σημειώνεται ότι η Πολιτεία έχοντας συνειδητοποιήσει το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί, προχωρά, σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια, στη δημιουργία ομάδων εργασίας με στόχο τη διατύπωση νέων νομοθετικών ρυθμίσεων για τους ΕΛΚΕ.
Η Σύνοδος, προσβλέποντας στα αποτελέσματα των ομάδων εργασίας αλλά και αξιολογώντας την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα, ζητά από την Πολιτεία να καθορίσει το επόμενο ολιγόμηνο διάστημα, ως περίοδο για τη νομοθέτηση των νέων υπό διαμόρφωση ρυθμίσεων και την αποσαφήνιση του τρόπου εφαρμογής των υπόλοιπων πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων.
ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ
Η Σύνοδος συζήτησε λεπτομερώς τα θέματα φοιτητικής μέριμνας. Επιφυλάσσεται για τις αποφάσεις της, διότι ο διάλογος μεταξύ των Πανεπιστημίων συνεχίζεται λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους. Όμως τα Πανεπιστήμια αδυνατούν να αναλάβουν την αρμοδιότητα του οριστικού ελέγχου και της εκκαθάρισης για τη χορήγηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος στους δικαιούχους φοιτητές, λόγω σημαντικής απομείωσης του ανθρώπινου δυναμικού τους. Τέλος, η Σύνοδος επαναφέρει το πάγιο αίτημα της για την αύξηση των πόρων που διατίθενται στα Πανεπιστήμια για τη φοιτητική μέριμνα.
ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ
Σε σχέση με την πρόταση για ανάδειξη των Αντιπρυτάνεων με ξεχωριστή εκλογή με συγκεκριμένες αρμοδιότητες, η Σύνοδος θεωρεί ότι μια τέτοια ρύθμιση δεν εξασφαλίζει τον απαιτούμενο συντονισμό στη λειτουργία της Πρυτανείας και θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα της καθημερινής λειτουργίας του Πανεπιστημίου.
Η Σύνοδος, αξιολογώντας τις εμπειρίες από τα διάφορα συστήματα εκλογής των Πρυτανικών Αρχών που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα, τάσσεται υπέρ της διατήρησης του σημερινού συστήματος επιλογής (με την έγκριση των Αναπληρωτών από τη Σύγκλητο) ή εναλλακτικά της εκλογής ενιαίου Πρυτανικού σχήματος, αφού πρώτα εγκριθεί για κάθε Πανεπιστήμιο ο απαιτούμενος αριθμός Αντιπρυτάνεων.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Ο θεσμός των Περιφερειακών Συμβουλίων Ανώτατης Εκπαίδευσης μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμος εφόσον: 1. Διασφαλισθεί ξεκάθαρο πλαίσιο λειτουργίας τους και διαχωριστούν οι αρμοδιότητές τους από τις αρμοδιότητες θεσμικών οργάνων του Πανεπιστημίου. 2. Τα κριτήρια υποψηφιότητας και εκλογής των μελών τους καθώς και η σύνθεσή τους αποτελέσουν αντικείμενο σοβαρής Ακαδημαϊκής συζήτησης. 3. Επισημανθεί ότι ασχολούνται σε στρατηγικές οικονομικής ανάπτυξης και εξεύρεσης πόρων για τα Πανεπιστήμια.
4. Αξιολογείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα το έργο τους από την Πανεπιστημιακή κοινότητα. H Σύνοδος περιμένει συγκεκριμένες προτάσεις από το Υπουργείο Παιδείας προκειμένου να επανέλθει.
ΕΝΙΑΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑΣ
Σχετικά με τον ενιαίο χώρο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Έρευνας, η Σύνοδος υπενθυμίζει ότι τα Πανεπιστήμια ανέκαθεν ενδυνάμωναν τη διασύνδεση εκπαίδευσης και έρευνας με υψηλής ποιότητας αποτελέσματα στην έρευνα, όπου έχουν πρωτεύοντα ρόλο. Το γεγονός της ουσιαστικής συνεισφοράς τους σε όλους του κύκλους σπουδών (προπτυχιακά, μεταπτυχιακά και διδακτορικές σπουδές), καταδεικνύει τη σημασία της συμμετοχής τους στον σχεδιασμό του ενιαίου χώρου εκπαίδευσης και έρευνας, στον οποίο θα πρέπει να συμμετάσχουν με ουσιαστική αρμοδιότητα.
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
Η Σύνοδος σχετικά με τις απόψεις που διατυπώνονται στο κείμενο – εισήγηση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων συμφωνεί για την ανάγκη εφαρμογής των αναφερόμενων γενικών αρχών στην οργάνωση και λειτουργία των ΠΜΣ, δηλαδή την αρχή της αποκλειστικής ευθύνης των ιδρυμάτων για την ίδρυση, λειτουργία και διαχείριση, τον ρυθμιστικό ρόλο της Πολιτείας, τη διασφάλιση της ποιότητας, την αξιολόγηση, την κοστολόγηση, διαφάνεια, δημόσια λογοδοσία και την πρόσβαση των οικονομικώς ασθενών.
Επισημαίνει όμως τις διαφοροποιήσεις της για τα ακόλουθα:
1. Η ανάθεση της διδασκαλίας στα ΠΜΣ να γίνεται με προτεραιότητα σε μέλη ΔΕΠ των Πανεπιστημίων και αποκλειστικά από τα αρμόδια ακαδημαϊκά όργανα.
2. Η αμοιβή μελών ΔΕΠ να υπόκειται στους γενικούς περιορισμούς που τίθενται από την κείμενη νομοθεσία για το σύνολο των αμοιβών που αφορούν στις πρόσθετες δραστηριότητές τους.
3. Ο προσδιορισμός των διδάκτρων, όπου αυτά υπάρχουν, θα πρέπει να υπόκειται στην αρχή της ανταποδοτικότητας κατόπιν λεπτομερούς κοστολόγησης των δαπανών που είναι αναγκαίες για την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών προς τους μεταπτυχιακούς φοιτητές.
4. Δεν πρέπει να υπάρχει αδυναμία πρόσβασης στις μεταπτυχιακές σπουδές για οικονομικούς λόγους. Προς τον σκοπό αυτό θα πρέπει να εξασφαλισθούν από το Υπουργείο πόροι για την παροχή Υποτροφιών. Τα Πανεπιστήμια θα παρέχουν δωρεάν πρόσβαση στο 20% των εισακτέων ανά ΠΜΣ εφόσον έχουν εισόδημα μικρότερο από εκείνο του 50% του συνολικού πληθυσμού.
5. ΜΟΔΙΠ και ΑΔΙΠ θα πρέπει να αξιολογούν κάθε ΠΜΣ ανά τριετία.
6. Να περιληφθεί διάταξη για την θέσπιση ενιαίου τίτλου σπουδών πρώτου και δεύτερου κύκλου για πανεπιστημιακές σπουδές πενταετούς ή εξαετούς φοίτησης, που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
7. Σε σχέση με την διάρκεια των σπουδών σημειώνεται ότι η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει τριετή διάρκεια μεταπτυχιακών σπουδών στην οδοντιατρική επιστήμη.
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ
Η Σύνοδος των Πρυτάνεων αφού έλαβε υπόψη της αποφάσεις των Γενικών Συνελεύσεων των Ιατρικών Τμημάτων και των Συγκλήτων των Πανεπιστημίων της χώρας, συμφωνεί ότι οι Οργανισμοί των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων συγκροτούνται με αποφάσεις των θεσμικών οργάνων των Πανεπιστημίων (Συνέλευση Τμήματος / Σχολής και Σύγκλητος), μετά από έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ
Η Σύνοδος Πρυτάνεων προσβλέπει στην παρέμβαση και στήριξη του Υπουργείου Παιδείας ώστε να διευθετηθεί το θέμα που έχει ανακύψει σχετικά με τις κρατήσεις υπέρ του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων στους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Έρευνας.
ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΑ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ
Η Σύνοδος των Πρυτάνεων, διαπιστώνοντας ότι δεν έχει εκδοθεί μέχρι σήμερα η Κοινή Υπουργική Απόφαση που ρυθμίζει τις διαδικασίες είσπραξης του προβλεπόμενου ποσοστού από τους Καθηγητές που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, θεωρεί άδικη τη δίωξη των διοικήσεων των ΑΕΙ για μη εφαρμογή ισχυουσών ρυθμίσεων, επειδή δεν διέθεταν και εξακολουθούν να μην διαθέτουν τη σχετική δικαιοδοσία και την αναγκαία νομοθετική εξουσιοδότηση.
