Ο Γ. Σεφέρης, ο Γ. Ρίτσος, ο O. Ελύτης, ο Χ. Πίντερ, ο Μ. Γλέζος, ο Μ. Θεοδωράκης αλλά και ο Χάρυ Τρούμαν, η Φρειδερίκη, ο Βαρθολομαίος, ο Μ. Γκορμπατσόφ, ο Σ. Κυπριανού και ο Κ. Καραμανλής, όσο και εάν φαίνεται παράξενο, έχουν ένα κοινό. Είναι όλοι τους επίτιμοι διδάκτορες του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Ανατρέχοντας στα ιστορικά αρχεία του ιδρύματος μπορεί εύκολα να γίνει αντιληπτό ότι το κριτήριο επιλογής της απονομής του τίτλου σε κάποια προσωπικότητα δεν βασίζεται μόνο στα επιστημονικά δεδομένα της εποχής αλλά και στα πολιτικά, τα κοινωνικά ακόμη και στα εθνικά. Μέσα από τις επιλογές των προσωπικοτήτων αναβιώνουν σημαντικές ιστορικές στιγμές της χώρας μας.
Εν ολίγοις, η επιλογή των επίτιμων διδακτόρων επιβάλλεται και από τα πολιτικά συμφέροντα του εκάστοτε ιδρύματος και δεν έχει σχέση με την πραγματική έννοια της συγκεκριμένης απόδοσης τιμής. Πολλές φορές, μάλιστα, οι επίτιμοι αυτής της κατηγορίας –εκτός από τη δημοσιότητα αλλά και το κύρος που του δίνουν με την αναγραφή του ονόματος τους στη λίστα των επίτιμων διδακτόρων- δεν έχουν ποτέ ξανά ουσιαστική επαφή με το ίδρυμα.
Δεν ήταν, κατά συνέπεια, τυχαία η επιλογή του Ευρωπαίου επιτρόπου, Πιέρ Μοσκοβισί ν’ αναγορευτεί επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου Αθηνών τον περασμένο Φεβρουάριο, απόφαση που προκάλεσε διαμαρτυρίες φοιτητών της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς.
Κάπως έτσι και η είδηση ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας κάποιου τριτοβάθμιου εκπαιδευτικού ιδρύματος, δεν αποτελεί πλέον έκπληξη. Σήμερα αναγορεύεται στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, πριν λίγους μήνες στο ΑΤΕΙΘ, το 2015 στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας ενώ ήδη έχει τους αντίστοιχους τίτλους από το πανεπιστήμιο Πατρών αλλά και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Με αφορμή τη νέα αναγόρευση του προέδρου της Δημοκρατίας, «ταξιδέψαμε» στο βιβλίο «Οι επίτιμοι διδάκτορες του ΑΠΘ» που εκδόθηκε το 2003 από την Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής του ιδρύματος και επιμελήθηκε ο καθηγητής, Β. Α. Κόκκας. Η έκδοση αφορά τις αναγορεύσεις που έγιναν στο ΑΠΘ την περίοδο από το 1926 έως το 2002. Κατά συνέπεια, δεν περιλαμβάνει τους τιμητικούς τίτλους που απονεμήθηκαν σε προσωπικότητες από τα τμήματα του Αριστοτέλειου μετά το 2002.
Στις φωτογραφίες που ακολουθούν και προέρχονται από τον τόμο «Οι επίτιμοι διδάκτορες του ΑΠΘ» μπορείτε να δείτε υλικό από τις εξής -κατά σειρά- αναγορεύσεις:
-Γ. Σεφέρης, ποιητής, νομπελίστας, επίτιμος διδάκτορας Φιλοσοφικής σχολής, 1964
-Γ. Ρίτσος, ποιητής, επίτιμος διδάκτορας Φιλοσοφικής σχολής, 1975
-Ο. Ελύτης, ποιητής, επίτιμος διδάκτορας Φιλοσοφικής σχολής, 1978 (αναγορεύτηκε δι’ αντιπροσώπου)
-Χάρυ Τρούμαν, πρόεδρος ΗΠΑ, επίτιμος διδάκτορας Νομικής σχολής, 1967. Στο σκεπτικό της Νομικής Σχολής αναφερόταν ότι αναγορεύτηκε γιατί «βοήθησε και ενίσχυσε οικονομικά τη χώρα μας ώστε να μπορέσει ν’ ανορθώσει τη βαρέως πάσχουσα εκ του πολέμου εικόνα της και να προασπίσει την ελευθερία και την ανεξαρτησία της» (η αναγόρευση δόθηκε στον πρεσβευτή των ΗΠΑ)
-Σ. Κυπριανού, πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας, επίτιμος διδάκτορας Νομικής Σχολής, 1979
-Φρειδερίκη, βασίλισσα της Ελλάδος, επίτιμος διδάκτορας Ιατρικής σχολής, 1963
-Τμήμα Φιλολογίας, επίτιμοι διδάκτορες οι συγγραφείς-ποιητές Γ. Βαφόπουλος (1988), Ζ. Καρέλλη (1988), Ν. Γ. Πεντζίκης (1988), Μ. Αναγνωστάκης (1997), M. Vitti (1994)
-Βαρθολομαίος, Οικουμενικός Πατριάρχης, επίτιμος διδάκτορας στα τμήματα Ιστορίας Αρχαιολογίας, Θεολογίας, Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, Νομικής και Δασολογίας και Περιβάλλοντος (1997)
-Ιλία Πριγκοζίν, νομπελίστας φυσικό-χημικός, επίτιμος διδάκτορας στα τμήματα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, Φυσικής και Γενικό Πολυτεχνικής (1998)
-Χάρολντ Πίντερ, συγγραφέας, επίτιμος διδάκτορας τμήματος Αγγλικής Γλώσσας (2000)
-Κ. Καραμανλής, πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, επίτιμος διδάκτορας Νομικής (1991)
-Μ. Γκορμπατσόφ, νομπελίστας πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, επίτιμος διδάκτορας Νομικής (1993). Τιμήθηκε γιατί με τις αποφάσεις του υπηρέτησε την παγκόσμια ειρήνη και αφιέρωσε την πολιτική ζωή του στην επιτυχία των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στην πατρίδα του συντελέσας σε ιστορικές αναίμακτες δημοκρατικές μεταβολές στον πλανήτη μας και στην εδραίωση του πέρατος του ψυχρού πολέμου».
-Μ. Γλέζος, αντιστασιακός, δημοσιογράφος, συγγραφέας, πολιτικός, επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών (2001)
-Μ. Θεοδωράκης, συνθέτης, επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Μουσικών Σπουδών
-ΤΕΦΑΑ: επίτιμοι διδάκτορες η Γ. Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων, (1999) και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Β. Παπαγεωργόπουλος (2000)
