Σαν σήμερα, το 1969, ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης έλυσε τη σιωπή του και μίλησε ανοιχτά κατά της χούντας των συνταγματαρχών με μια μαγνητοφωνημένη δήλωση, η οποία έφθασε λαθραία στο Λονδίνο και μεταδόθηκε από την ελληνική υπηρεσία του BBC, ενώ αναμεταδόθηκε και από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Παρισιού και την Ντόιτσε Βέλε.
Στη δήλωσή του ο Σεφέρης, ο οποίος από την 21η Απριλίου 1967 και μετά είχε σιγήσει και δεν είχε δημοσιεύσει τίποτε, έκανε λόγο για «ένα καθεστώς όλως διόλου αντίθετο με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο κόσμος μας και τόσο περίλαμπρα ο λαός μας, στον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο». Αναφέρθηκε σε μια «κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης όπου, όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι αυτές να καταποντισθούν μέσα στα ελώδη στεκάμενα νερά» και ξεκάθαρα προειδοποιούσε για τραγωδίες: «Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις, η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει, αναπότρεπτη, στο τέλος. Το δράμα αυτού του τέλους μάς βασανίζει, συνειδητά ή ασυνείδητα όπως στους παμπάλαιους χορούς του Αισχύλου. Όσο μένει η ανωμαλία, τόσο προχωρεί το κακό».
Ακούστε ολόκληρη την ηχογραφημένη δήλωση του νομπελίστα ποιητή:
https://www.youtube.com/watch?v=TBjlrAgg0qM
Η χούντα, ενοχλημένη, αφαίρεσε από τον Σεφέρη τον τίτλο του πρέσβεως επί τιμή και το δικαίωμα χρήσης του διπλωματικού διαβατηρίου του. Όπως αναγράφεται σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Μακεδονία» στις 29/3/1969, «έγκυροι κύκλοι των Αθηνών […] υπογραμμίζουν όχι απλώς τας αντινομίας που χαρακτηρίζουν το κείμενον του εν λόγω λογίου αλλά και το ηθελημένως ανεπίκαιρον του χρόνου κατά τον οποίο τούτο εδόθη εις την δημοσιότητα. […] Είναι πολύ πιθανόν ότι ο κ. Σεφεριάδης ηθέλησε διά της ανακοινώσεώς του να αντιρροπήση και να εξουδετερώση τον αδυσώπητον νόμον της φθοράς και της λησμοσύνης που είναι φυσικά παρακολουθήματα της εκ βιολογικών και όχι άλλων αιτιών πνευματικής στειρώσεως και απουσίας του εκ του λογοτεχνικού στίβου. […] Ενεφανίσθη εις το προσκήνιον διά να εκτελέση μέρος ρόλου ανατεθειμένου εις αυτόν υπό διεθνούς κυκλώματος επιβουλής κατά της Ελλάδος, διά να προσθέση την φωνήν του εις τα υλακάς της ωργανωμένης ανθελληνικής υστερίας που καλλιεργείται εις όλα τα κομμουνιστικά και εις μερικά δυτικά κράτη…»
Πηγές: Σαν σήμερα, Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος – Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και περιοδικού Τύπου
