Του Παναγιώτη Ιωαννίδη
Η πρόσκληση ήταν απρόσμενη και η έκπληξη ευχάριστη. Τρεις μέρες στην Ανατολική Θράκη, την Trakya, όπως την λένε οι Τούρκοι.
Ο Οργανισμός Ανάπτυξης της (τουρκικής) Θράκης (Thrace Development Agency) (http://www.trakyaka.org.tr/ ) προσκάλεσε έλληνες δημοσιογράφους για μια περιοδεία σε μέρη οικεία και προσφιλή: Edirne (Αδριανούπολη), Tekirdağ (Ραιδεστός), Çorlu (Τυρολόη), Lüleburgaz (Αρκαδιούπολη). Σκοπός της πρόσκλησης, η προβολή μιας δυναμικής περιοχής, ταχύτατα αναπτυσσόμενης, με επιδόσεις σε πολλούς τομείς.
Η αίγλη, η ιστορία και ο μνημειακός πλούτος της Αδριανούπολης δεν χρειάζονται ιδιαίτερη μνεία για τους Έλληνες. Η ιστορική πρωτεύουσα της Θράκης συγκινεί, γοητεύει και προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες ιδίως από τη Βόρεια Ελλάδα.
Η Ραιδεστός είναι γνωστή σε όσους κάνουν μια στάση κατευθυνόμενοι προς Κωνσταντινούπολη, ίσως όμως είναι λιγότεροι αυτοί που ξέρουν τα αξιοθέατά της, τα οθωμανικά μνημεία της, τις παλιές ρωμαίικες γειτονιές της, την πλούσια αγορά της, τα κρασιά και την γαστρονομία της.
Μια περιοχή σε ανάπτυξη
Η Ανατολική Θράκη γνωρίζει τα τελευταία χρόνια μια οικονομική ανάπτυξη η οποία είναι εμφανής σε όσους μπορούν να κάνουν συγκρίσεις, πώς ήταν πριν 5 ή 10 χρόνια και πώς είναι σήμερα.
Η συνεχής γιγάντωση της Κωνσταντινούπολης, ο πληθυσμός της οποίας ξεπερνά πλέον τα 17 εκατομμύρια, έχει καταστήσει την Ανατολή Θράκη «προάστιό» της.
Σε δύο -το πολύ- ώρες οι καταπονημένοι από τους ρυθμούς της μεγαλούπολης κάτοικοί της, μπορούν να αναζωογονηθούν, να απολαύσουν, να γευτούν τη μεγάλη ποικιλία τοπίων, γεύσεων και ανέσεων που παρέχει η Ανατολική Θράκη.
Κατά εκατοντάδες, βεβαίως, έρχονται σε κάθε ευκαιρία και στην ελληνική Θράκη. Όπως χαρακτηριστικά μας είπε ο κ. Γιώργος Ριζάκης, αρμόδιος του ελληνικού προξενείου Αδριανούπολης για τις βίζες, τα ετήσια έσοδα του ελληνικού κράτους από την έκδοση βίζας Τούρκων τουριστών, μόνο από το προξενείο του, ανέρχονται στο 1.000.000 ευρώ ετησίως.
Η Θράκη, ελληνική και τουρκική, γοητεύει και προσελκύει, και όπως μας τόνιζαν στο Çorlu (Τυρολόη) τοπικοί παράγοντες, οι δύο πλευρές των συνόρων έχουν πολλά να κερδίσουν αν δημιουργήσουν κοινές δράσεις. Για παράδειγμα, την ανάδειξη του «Δρόμου του Κρασιού», που ξεκινά από την μια άκρη της Μακεδονίας και καταλήγει στην άκρη της Ανατολικής Θράκης. ( https://gastroworks.wordpress.com/2014/05/22/a-small-guide-to-thrace-wine-route-part-1-tekirdag-region/ )
Οι Δρόμοι του κρασιού
Η περιοχή έχει το προνόμιο να έχει ποικιλία μικροκλιμάτων με άμεσο αντίκτυπο και στις ποικιλίες των κρασιών. Το Αιγαίο, η Μαύρη Θάλασσα και το ηπειρωτικό κομμάτι αφήνουν τη σφραγίδα του σε μια μακριά σειρά αμπελώνων, με ντόπιες και γαλλικές ποικιλίες σταφυλιών. Κοινό χαρακτηριστικό των θρακιώτικων κρασιών είναι το δυνατό σώμα τους, καθώς το ποσοστό αλκοόλ κυμαίνεται στο 14%-15%. Στο δρόμο από το Kirklareli (Σαράντα Εκκλησίες) μέχρι το Lüleburgaz (Αρκαδιούπολη) και από εκεί μέχρι το Tekirdağ (Ραιδεστός), ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επισκεφθεί τοπικούς οινοπαραγωγούς, να δει τις εγκαταστάσεις τους και να δοκιμάσει μια ευρεία γκάμα κρασιών. Εμείς επισκεφθήκαμε μια παραδείσια περιοχή, τον αμπελώνα Arcadia στο μέσον του δρόμου από Kirklareli προς Lüleburgaz. Στο κέντρο του τεράστιου αμπελώνα βρίσκεται ένα ξενοδοχείο με ό,τι βάλει ο νους του ανθρώπου. Πισίνα, τούρκικο χαμάμ, τζακούζι, εξαιρετική κουζίνα, και υψηλού επιπέδου προσωπικό. Το ξενοδοχείο BAKUCHA VINEYARD HOTEL & SPA ( http://www.bakucha.com/ ) αποτελεί συνδυασμό των λέξεων Βάκχος και Κούτσα, χωριό στα σερβικά.
Ψυχή του ξενοδοχείου ο Sabri Ustun, με ρίζες από την Κομοτηνή και σύζυγο από το Μαυροβούνιο. Εξαιρετικός επαγγελματίας, τεχνοκράτης αλλά και διανοούμενος.
Ωραίος τύπος, μερακλής και πηγαίος είναι και ο Umur Ariner που διατηρεί έξω από το Tekirdağ αμπελώνα και μονάδα οινοποιίας, με την ονομασία UMURBEY, ενώ στην καρδιά της πόλης της Ραιδεστού, στην παραλιακή λεωφόρο, διατηρεί ομώνυμο εστιατόριο, μπουάτ κρασιών. ( https://www.tripadvisor.com.tr/Restaurant_Review-g781293-d6404749-Reviews-Umurbey_Winehouse-Tekirdag_Tekirdag_Province.html ). Όταν μιλάμε, βεβαίως, για κρασί, δεν μπορεί να μην γίνει μνεία στην εξαιρετική κουζίνα της περιοχής.
Γαστρονομικός παράδεισος
Στη Θράκη τρώνε καλά, και μεζέδες, και φαγητά και γλυκά. Για τον Έλληνα οι γεύσεις είναι οικείες αλλά και περιζήτητες. Τα συκωτάκια και οι κεφτέδες της Αδριανούπολης, αλλά και τα ψητά και μαγειρευτά κρέατα μένουν αλησμόνητα. Σπουδαίο το χιουνκιάρ μπεγεντί, αρνάκι με πουρέ μελιτζάνας που δοκιμάσαμε στο Κάραγατς, λίγο έξω από την Αδριανούπολη στο εστιατόριο Tulipa . Πάλαι ποτέ αρχοντικό ελλήνων αστών, το εστιατόριο είναι γνωστό κα ως το κονάκι του Dr. Bahattin Öğütmen. ( www.tulipaedirne.com )
Μεγάλο κεφάλαιο είναι και τα γλυκά της Θράκης. Επισκεφθήκαμε ένα μεγάλο όνομα της περιοχής, λίγο έξω από την Αδριανούπολη, τον χειμαρρώδη Arif Meric. Ποιητής, φιλόσοφος, αλλά και τηλεοπτικός σταρ, ο Αρίφ είναι το αφεντικό του εργαστηρίου ζαχαροπλαστικής
ARSLANZADE (www.arslanzade.com.tr ). Πεντακάθαρο, μοσχοβολιστό, βουνά τα αμύγδαλα, οι κουραμπιέδες, τα λουκούμια και τα κουλουράκια. Εκεί όμως που τα λόγια είναι φτωχά, είναι το εξαιρετικό γλυκό Kallavi, ένα τρυφερό, αφράτο πρασινωπό μπισκότο, γεμάτο αιγινίτικο φιστίκι. Τύφλα νάχει το γαλλικό μακαρόν (https://www.youtube.com/watch?v=5t1n9c2mRqU )
Μνημεία και αξιοθέατα
Για τα αξιοθέατα και τα μνημεία της Θράκης τι να πρωτοπεί κανείς. Σήμα κατατεθέν της Αδριανούπολης είναι το εμβληματικό Σελιμιγέ Τζαμί (κεντρική φωτογραφία), έργο του μεγαλύτερου αρχιτέκτονα της οθωμανικής περιόδου, Μιμάρ Σινάν. Σκεπαστές αγορές, μπεντεστένια, χαμάμια, πεζόδρομοι, ποτάμια, γέφυρες, αγάλματα και μπαχτσέδες συνθέτουν ένα γοητευτικό αστικό τοπίο που ενώ είναι οικείο, αποπνέει άρωμα ανατολής και ιστορίας.
Εμπορικά κέντρα, αλλά και μουσεία, όπως το περίφημο Μουσείο Υγείας, στο Σύμπλεγμα του Μπεγιαζίτ, το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, το Εθνολογικό και Αρχαιολογικό, κάνουν την Αδριανούπολη γοητευτική και συγκινητική. Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται η πρώην Ζάππειος σχολή και το αρχαιοπρεπές κτίριο του πάλαι ποτέ Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου, τεκμήρια της ελληνικής παρουσίας. Λίγα μέτρα πιο κάτω, η άρτι αναστηλωθείσα Εβραϊκή Συναγωγή αλλά και οι βουλγαρικές εκκλησίες, του Αγίου Γεωργίου και των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Συγκινητική και όμορφη και η Ραιδεστός, που με την θάλασσα και τις ανηφοριές της έχει κάτι από Καβάλα. Ο δήμος του Tekirdağ έχει αρχίσει ευρύ πρόγραμμα αναστυλώσεων των παλιών ρωμαίικων σπιτιών. Αρκετά έχουν προ πολλού χαθεί. Όμως κάποια από όσα επέζησαν γνωρίζουν τώρα μια νέα αίγλη, Σύντομα θα αναστυλωθούν άλλα 15 που θα αποτελέσουν την Οδό Πολιτισμού. Ένα από αυτά, η οικία Μαυρίδη, θα γίνει μουσείο και θα φιλοξενήσει την συλλογή 3.000 ιστορικών φωτογραφιών που συνέλεξε ο απόγονος του αρχικού ιδιοκτήτη.
Τον Αύγουστο, Fest in Trakya
Θέλοντας να προβάλλουν αυτό τον πλούτο της περιοχής, οι αρχές της Ανατολικής Θράκης έχουν δρομολογήσει ένα νέο θεσμό, το «Fest in Trakya», με έδρα το Çorlu (Τυρολόη). Όπως μας είπαν τοπικοί εκπρόσωποι, πηγή έμπνευσής τους υπήρξε και το καρναβάλι της Ξάνθης, στο οποίο κατά εκατοντάδες συρρέουν επισκέπτες και από την τουρκική πλευρά. Εκτός από μουσικές, αθλητικές και λοιπές ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, ο επισκέπτης του Fest in Trakya θα ασκηθεί και στον… καταναλωτισμό. Η πόλη, όπως μας είπαν, συγκεντρώνει πλέον μεγάλο αριθμό βιομηχανιών κάθε είδους, οι οποίες θα διαθέτουν μέρος του στοκ τους (ρούχα, έπιπλα, κλπ) σε ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές. Το επόμενο Fest in Trakya θα είναι από 18 έως 27 Αυγούστου 2017 και απευθύνεται πρωτίστως στην τεράστια αγορά της Κωνσταντινούπολης, αλλά και σε όσους Έλληνες ή Βουλγάρους θέλουν να απολαύσουν όσα η Ανατολική Θράκη προσφέρει.
Ο Ender, η Gamze και ο… Μπουτάρης
Η ολιγοήμερη περιοδεία στην Ανατολή Θράκη μας γοήτευσε και μας συγκίνησε. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν δύο πρόσωπα: ο ξεναγός μας, Ender Pinarbasi, πολυπράγμων, πολυσχιδής και φιλικότατος, άριστος γνώστης και των ελληνικών και των τουρκικών θεμάτων ( www.konstantinoupolis-guide.gr ) και www.turkiaguide.com) και η Gamze Sarica, διευθύντρια Δημοσίων Σχέσεων του Οργανισμού Ανάπτυξης Θράκης (Trakya Kalkinma Ajansi) ( http://eng.trakyaka.org.tr )
Όμως, εξαιρετικά γενναιόδωροι και άριστοι επαγγελματίες ήταν όλοι όσους γνωρίσαμε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά το «καλημέρα» και το «ευχαριστώ», η τρίτη πιο γνωστή ελληνική λέξη στην Τουρκία είναι, όπως διαπίστωσα, ο… «Μπουτάρης». Άκουσα δεκάδες φορές το όνομά του δημάρχου Θεσσαλονίκης, ο οποίος άνετα μπορεί να κάνει καριέρα στην Τουρκία. Δημοτικοί άρχοντες, τουριστικοί παράγοντες, οινοποιοί, ξενοδόχοι και εστιάτορες της Ανατολής Θράκης τον ανέφεραν είτε ως «φίλο» τους, είτε ως συνομιλητή τους, είτε ως πηγή έμπνευσής τους.
Φεύγοντας από τη Ραιδεστό η Gamze έριξε, κατά το έθιμο, νερό στο δρόμο για να έχουμε καλό ταξίδι. Μας συγκίνησε…
