Tον Ζιλμπέρ Σινουέ, τον μετρ του ιστορικού μυθιστορήματος, όπως τον χαρακτήρισε η Τιτίκα Δημητρούλια, κριτικός λογοτεχνίας και αναπληρώτρια καθηγήτρια ΑΠΘ, που συντόνισε την παρουσίαση του βιβλίου «Ο προφήτης του θεού – Η ζωή του Μωάμεθ», υποδέχθηκε χθες το βιβλιόφιλο κοινό της πόλης σε μια εκδήλωση στο κατάστημα Public, που διοργάνωσαν το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και οι εκδόσεις Ψυχογιός.
Βέβαια, θα μπορούσε κανείς να επισημάνει πως ο όρος ιστορικό μυθιστόρημα κρύβει την παγίδα να τονιστεί περισσότερο από το δέον το επίθετο «ιστορικό» και να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις σχετικά με το έργο και τους σκοπούς του συγγραφέα. Ο συγγραφέας ενός ιστορικού μυθιστορήματος δεν είναι -και καλό είναι να μην αντιμετωπίζεται ως- αυθεντία, ούτε να συγχέεται το έργο του με την ιστορική επιστήμη.
Όπως είπε η κ. Δημητρούλια, ο Σινουέ σέβεται την ιστορία, ενσωματώνοντάς την όμως στη μυθοπλασία. Το βάρος του βιβλίου πέφτει στην ιστορία, αλλά στην ιστορία με μιαν ιδιαίτερη έννοια, καθώς δεν υπάρχουν πολλές γραπτές πηγές, δεν υπάρχουν αδιαμφισβήτητα τεκμήρια, αλλά μάλλον προφορικές αφηγήσεις και θρύλοι. Ο Σινουέ, ο οποίος στο παρελθόν έχει γράψει αντίστοιχα βιβλία για μεγάλες ιστορικές προσωπικότητες καθώς και για τον Ιησού Χριστό, γράφει την ιστορία του Μωάμεθ ως απάντηση στις σημερινές παρερμηνείες των τζιχαντιστών και για να καταδείξει τη διαφορά των συνθηκών γέννησης της θρησκείας του ισλάμ με τις σημερινές συνθήκες και πρακτικές του τζιχάντ.
Ο γενικός πρόξενος της Γαλλίας και διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης Philippe Ray υποδεχόμενος τον συγγραφέα και αναφερόμενος στο βιβλίο τόνισε πως πρόκειται για ένα τολμηρό και ριψοκίνδυνο εγχείρημα να προσεγγίζεται ένα ευαίσθητο θέμα με τη μορφή παραμυθιού, το οποίο καμιά φορά μοιάζει με τις Χίλιες και μία Νύχτες. Από το βιβλίο πηγάζουν σοφία, ανθρωπιά και έκκληση σε ανεκτικότητα, είπε. Πρόκειται για έναν πολυπολιτισμικό συγγραφέα (αιγύπτιος πατέρας, γαλλίδα μητέρα) που κουβαλά τέσσερις κουλτούρες: της Αιγύπτου (όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε), της Γαλλίας, της γαλλοφωνίας αλλά και της Μεσογείου.
Ο ίδιος ο συγγραφέας στάθηκε αρκετά στα παιδικά του χρόνια στην Αίγυπτο λέγοντας πως μέχρι το 1965 δεν ήξερε τι θα πει θρησκεία. Άκουγε τις καμπάνες, άκουγε τον μουεζίνη, υπήρχε συμβίωση με τις κοινότητες άλλων θρησκειών και κανείς δεν ξεχώριζε τη μία θρησκεία από την άλλη. Η εμπειρία του από το ισλάμ εκείνων των χρόνων δεν έχει καμία σχέση με το ισλάμ σήμερα. Πλέον, τώρα, βλέπει ένα άλλο ισλάμ και μάλιστα «όχι ένα ισλάμ, αλλά κάποιους που είναι αλήτες, γκάγκστερ και αναλφάβητοι, που δεν έχουν διαβάσει ποτέ τους το Κοράνι και οι οποίοι μετατρέπουν την εικόνα του ισλάμ σε αυτήν την εικόνα της σφαγής», όπως είπε. «Μιλάμε για θάνατο, για παιδιά που σκοτώνονται», σημείωσε χαρακτηριστικά. Εξαιτίας όλων αυτών, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη ζωή του Μωάμεθ.
Ο ίδιος, ερωτηθείς για την υποδοχή του βιβλίου από κοινό και κριτικούς, υποστήριξε πως δεν υπήρξαν αντιδράσεις ούτε από χριστιανούς ούτε από μουσουλμάνους, με εξαίρεση κάποιους δημοσιογράφους που τον κατηγόρησαν ότι κάνει προπαγάνδα υπέρ του ISIS.
Ο Ζιλμπέρ Σινουέ αναφέρθηκε εκτενώς στη θέση των γυναικών στις μουσουλμανικές χώρες σήμερα υποστηρίζοντας πως αυτή δεν έχει καμία σχέση με τις διακηρύξεις του προφήτη για τη θέση των γυναικών στην εποχή του, καθώς οι τομές που εισήγαγε στην κοινωνία του 7ου αιώνα ήταν αδιανόητες μέχρι τότε.
Αναφερόμενος στον όρο τζιχάντ, σημείωσε πως δεν είναι κάποια εσωτερική αναζήτηση του ανθρώπου αλλά πως τζιχάντ είναι ο πόλεμος. Μετά τον θάνατο του Μωάμεθ, είπε, ξεκίνησε ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιγόνων του, προέκταση και έκφανση του οποίου είναι η παρουσία των σημερινών τζιχαντιστών, την οποία χαρακτήρισε παραφροσύνη. Ως αιτίες αυτής της παραφροσύνης, ανέφερε την αποτυχία των πολιτικών στις αραβικές χώρες (στάθηκε ιδιαίτερα στο ζήτημα του αναλφαβητισμού) χωρίς ωστόσο να παραλείψει να αναφερθεί στην ευθύνη της πολιτικής των ξένων δυτικών χωρών.
Αυτό που τονίζεται στη μουσουλμανική θρησκεία, είπε, είναι η αγάπη προς τον θεό – δεν υπάρχει καμία προοπτική για αγάπη προς τους ανθρώπους, διευκρίνισε, σε αντίθεση με τον χριστιανισμό. «Χωρίς να θέλω να είμαι βλάσφημος, υπάρχουν προφήτες που τα πήγαν περίφημα στην καριέρα τους και προφήτες που έπεσαν έξω», είπε αστειευόμενος.
Για το τέλος μας επιφύλαξε ένα ακόμη αστείο: «Αν μιλάς στον θεό, είσαι πιστός. Αν σου απαντήσει, είσαι σχιζοφρενής».
Παναγιώτης Μανδατζής – Δημήτρης Τσιχλάκης
