90 χρόνια ΑΠΘ: Σπάνια ντοκουμέντα μιας “πόλης” μέσα στη Θεσσαλονίκη

Μια πόλη χτισμένη μέσα σε μια πόλη. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), το μεγαλύτερο και πληρέστερο σε επίπεδο γνωστικών αντικειμένων, τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας, μέσα στη Θεσσαλονίκη, ζώντας τον παλμό της πόλης αλλά και μερικές φορές καθορίζοντας τον τα 90 χρόνια λειτουργίας του. Με αφορμή αυτήν την επέτειο αλλά και τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τον πρώτο πολεοδομικό/χωρικό σχεδιασμό του, το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ, σε συνεργασία με το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης διοργανώνουν την περιοδική Έκθεση: «ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ-ΠΟΛΗ ΑΠΘ 90+ χρόνια λειτουργίας. 100+ χρόνια χωρικού σχεδιασμού», η οποία εγκαινιάζεται αύριο στις 7.00 το απόγευμα και θα διαρκέσει έως τις 30 Απριλίου.

Σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα από το χωρικό σχεδιασμό του ιδρύματος, που είναι χτισμένο πάνω από το εβραϊκό νεκροταφείο, αλλά και πολεοδομικά σχέδια αναδεικνύουν ένα κομμάτι που είναι συνδεδεμένο με την ιστορία της πόλης. Μιλώντας για την έκθεση ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας έκανε σύγκριση μεταξύ των δυο εποχών, των δεκαετιών ‘50-’60 οπότε χτίστηκαν τα περισσότερα κτίρια αλλά και του σήμερα. “Εκείνη την εποχή της δημιουργίας η Ελλάδα ήταν ρημαγμένη αλλά κατάφερε να χτίσει το πανεπιστήμιο. Σήμερα δυσκολεύεται να το συντηρήσει. Κάτι δεν κάνουμε καλά. Πιστεύουμε ότι υπάρχουν και πολιτικές ευθύνες λόγω της έλλειψης επαρκούς χρηματοδότησης γιατί φτάσαμε σήμερα να μην μπορούμε να πληρώσουμε το ρεύμα και το φυσικό αέριο”, σημείωσε ο κ. Μήτκας.

Δείτε στη συνέχεια τις δηλώσεις του κ. Μήτκα

Από την πλευρά του, ο καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, Νίκος Καλογήρου, αναφέρθηκε στην έκθεση. Όπως τόνισε, στη διάρκεια ενός αιώνα, από το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο του 1917-21, η οργάνωση της πανεπιστημιούπολης του ΑΠΘ σηματοδότησε, με τη συνολική σύνθεση και με χαρακτηριστικά κτίρια τοπόσημα, την αστική ταυτότητα της σύγχρονης Θεσσαλονίκης. “Με την αναλυτική παρουσίαση επιχειρείται να αποδειχτεί ότι η κατασκευή των πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων λειτούργησε διαχρονικά ως καταλύτης για τις διαδοχικές φάσεις του εκσυγχρονισμού της πόλης και της κοινωνίας”, δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου.

Η πρώτη χωροθέτηση εκπαιδευτικής χρήσης στην περιοχή έγινε ήδη στο τέλος της οθωμανικής περιόδου με την ανέγερση του διδακτηρίου ανώτερης εκπαίδευσης Ιδαδιέ, που σχεδιάστηκε από το β. Ποζέλι το 1888 (το κτήριο της σημερινής Παλιάς Φιλοσοφικής) και την απόφαση για την χωροθέτηση αυτοκρατορικής νομικής σχολής σε γειτονικό χώρο. Η συνολική εικόνα που διαμορφώθηκε με τις συσσωρευμένες επεμβάσεις περισσότερων από 90 ετών συνεχούς λειτουργίας στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είχε την αφετηρία της έναν αιώνα πριν με το πρώτο συνολικό πολεοδομικό σχέδιο του Ερνέστ Εμπράρ (1917-21) που προέβλεπε τη δημιουργία πανεπιστημίου στη σημερινή του θέση. Οι οργανωμένες εκλεκτικιστικές (δεύτερο σχέδιο Εμπράρ) και πρωτομοντέρνες προτάσεις (σχέδιο Ν. Μητσάκη) του μεσοπολέμου έδωσαν ελάχιστες υλοποιήσεις. Επικαθόρισαν όμως τις μεταγενέστερες εξελίξεις και αποδείχτηκαν κρίσιμες για τη μακρά διάρκεια του θεσμού, με τις αρχικές διευθετήσεις της ρυμοτομίας και τη γενική διάταξη των εγκαταστάσεων ως ελεύθερων μονάδων στο χώρο. Η σημαντικότερη περίοδος ανάπτυξης χαρακτηρίστηκε από τις αμιγείς επιτεύξεις του μεταπολεμικού μοντερνισμού, που έδωσαν το κυρίαρχο στίγμα στο σύνολο σχηματίζοντας μια νησίδα μοντέρνας σύνθεσης, με μοναδικά έργα αρχιτεκτόνων όπως οι Π. Καραντινός, Ν. Κακούρης, Κ. Παπαϊωάννου και Κ. Φινές. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης οι πρόσφατοι μετανεωτερικοί πειραματισμοί και οι χωρικές συνθέσεις.

Δείτε στη συνέχεια αναλυτικά τις δηλώσεις του κ. Καλογήρου

Η Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Πολυξένη Αδάμ – Βελένη υποδέχτηκε την έκθεση στο φυσικό της χώρο, αφού όπως τόνισε το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης στεγάζεται από το 1962 σε κτήριο σχεδιασμένο από τον επιφανή αρχιτέκτονα, καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, Πάτροκλο Καραντινό. Η έκθεση θα λάβει χώρα σε μια περίοδο που το Αρχαιολογικό Μουσείο έχει τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, αφού όπως ανέφερε η κ. Βελένη κάθε μήνα της άνοιξης δέχεται 15.000 με 20.000 επισκέπτες.

Δείτε αναλυτικά τις δηλώσεις της κ. Βελένη

Ο κορμός της έκθεσης περιλαμβάνει σύγχρονες αλλά και ιστορικές φωτογραφικές λήψεις, σχέδια, σύντομα κριτικά επεξηγηματικά κείμενα και ογκομετρικό πρόπλασμα του συνόλου. Πρόσθετο ενδιαφέρον προκύπτει από την παρουσίαση, μέσα στην έκθεση, της απήχησης που είχε η κατασκευή της πανεπιστημιούπολης του ΑΠΘ στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, με οπτικοακουστικό υλικό από επίκαιρα εποχής και με αντίγραφα από σχετικές δημοσιεύσεις και εκδόσεις. Παράλληλα, γίνεται μια απόπειρα αποτύπωσης της σύγχρονης αντιληπτικής εικόνας του χώρου με φωτογραφίες που συγκεντρώθηκαν από τη Φωτογραφική Λέσχη Αρχιτεκτονικής Σχολής (Φ.Λ.Α.Σ.) και βίντεο από το μάθημα «Επιλογές: Το ντοκιμαντέρ στην Αρχιτεκτονική» με θέμα «Διαδρομές στο ΑΠΘ». Επιπλέον, παρουσιάζονται σχετικά έργα φοιτητών της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ που λειτουργούν ως παράλληλη έκθεση μέσα στην έκθεση.

Η αντίστοιχη έκδοση δεν είναι ένας απλός κατάλογος, αλλά περιλαμβάνει αναλυτικά κριτικά κείμενα για τα πολεοδομικά σχέδια, τα επιλεγμένα κτίρια, καθώς και μια αποτίμηση της ευρύτερης σημασίας αυτής της μοναδικής, για τα ελληνικά δεδομένα, νησίδας μοντέρνας αρχιτεκτονικής σύνθεσης».

Σημειώνεται ότι η είσοδος της έκθεσης θα είναι ελεύθερη για ομάδες (εκπαιδευτικοί, μαθητές, σχολεία, φοιτητές, άνεργοι, άτομα άνω 65 ετών, αρχιτέκτονες) ενώ οι υπόλοιποι θα πληρώνουν 4 ευρώ για να δουν όλες τις εκθέσεις του μουσείου.

Δείτε στη συνέχεια κάποια ντοκουμέντα από την έκθεση

Δημοφιλή άρθρα

Λαμπάκι λαδιού: Γιατί ανάβει και πώς να το διορθώσετε;

Δείτε γιατί ανάβει το λαμπάκι λαδιού στο αυτοκίνητό σας και βρείτε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεται για να το διορθώσετε!

Οδηγός Πόλης: Εναλλακτικοί χώροι για παιδικά πάρτυ στη Θεσσαλονίκη

Αν αναζητάτε εναλλακτικούς χώρους για παιδικά πάρτυ στη Θεσσαλονίκη, διαβάστε τον οδηγό μας & κάντε τα πιο αξέχαστα πάρτυ γενεθλίων ή γιορτής!

Λεκάνη τουαλέτας: 5 Παράγοντες για τη σωστή επιλογή!

Δείτε πώς να επιλέξτε την ιδανική λεκάνη τουαλέτας για τον χώρο και τις ανάγκες σας!

5 + 1 Κοντινές Αποδράσεις από τη Θεσσαλονίκη

Έχεις ανάγκη ένα city break; Βρες 5 + 1 μοναδικές προτάσεις μια ανάσα από τη Θεσσαλονίκη!

10 + 1 Χριστουγεννιάτικα Δώρα για Άντρες: Τι δώρο να του πάρω;

Αναζητάς χριστουγεννιάτικα δώρα για άντρες, αλλά δυσκολεύεσαι να αποφασίσεις τι τελικά θα πάρεις; Tο αντρικό δώρο είναι μια κατηγορία από μόνο του, καθώς συνήθως...