Πολλές οι εκδηλώσεις και οι δηλώσεις πολιτικών προσώπων κι εκπροσώπων των αναπήρων για την 3η Δεκέμβρη, την Παγκόσμια Ημέρα για την Αναπηρία. Αναπόφευκτα ανατρέχει κανείς στην ιστορία του αναπηρικού κινήματος στην Ελλάδα και καταλήγει στη διερεύνηση του ρόλου του σήμερα.
Είναι γεγονός, ότι οι κινητοποιήσεις των αναπήρων οδήγησαν/ανάγκασαν την Πολιτεία να θεσπίσει σειρά μέτρων προστασίας και υποστήριξής τους, κυρίως στη δεκαετία του ’80. Η συμμετοχή των ανθρώπων ήταν άμεση και μαχητική, κι αυτό γιατί όλοι είχαν τη δυνατότητα να εκφραστούν και να διεκδικήσουν επί ίσοις όροις τα δικαιώματα που στερούνταν ως τότε. Ασφαλώς υπήρχαν πολιτικές διαφοροποιήσεις ανάλογα με τα πιστεύω του καθενός, όμως το κίνημα ήταν ενιαίο κι αμεσοδημοκρατικό, πράγμα που του εξασφάλιζε μια συνεχή πορεία προς τα εμπρός.
Με τον καιρό τα πράγματα οδηγούνταν στη θεσμοθέτηση του ρόλου των αναπηρικών οργανώσεων ως κοινωνικών εταίρων. Στόχος ήταν, να δίνεται η δυνατότητα υποχρεωτικής συμμετοχής τους σε φορείς και κρατικές διεργασίες, ώστε να έχουν αποφασιστικό ρόλο στο σχεδιασμό πολιτικών σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν τις αναπηρίες όλων των κατηγοριών. Ήδη εκείνη τη χρονική περίοδο άρχισε να χαράζεται ο δρόμος, που θα οδηγούσε στη σημερινή κατάσταση, την οποία θα περιγράψουμε στη συνέχεια. Σ’ ότι αφορά τη συμμετοχή σε φορείς (διοικητικά συμβούλια ιδρυμάτων, επιτροπές ΟΑΕΔ κτλ.), φάνηκε αμέσως, πως ορισμένες οργανώσεις είχαν θεσμοθετηθεί ως εταίροι κι άλλες ομογενείς όχι. Ως προς τις συμμετοχές σε επιτροπές, αυτές ήταν συγκεκριμένες και κατά κανόνα προσωποποιημένες. Στις θεσμοθετημένες αυτές οργανώσεις παρουσιάστηκε το φαινόμενο της συγκέντρωσης αποφάσεων κι εξουσιών στην κεντρική οργάνωση, ενώ οι τοπικές τους οργανώσεις δεν είχαν καμία δυνατότητα αυτονομίας. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η οργανωτική δομή της Ε. Σ. Α. μ. Ε. Α., του ανώτατου οργάνου εκπροσώπησης όλων των αναπηριών.
Η σημερινή κατάσταση περιγράφεται ως εξής: Οι θεσμοθετημένες αναπηρικές οργανώσεις είναι κατά κανόνα πολυπληθέστερες από αυτές, που δεν έχουν πάρει το «χρίσμα» συμμετοχής σε φορείς κι άλλα όργανα, άρα και ισχυρότερες. Οι εκλογικές τους επιλογές υπαγορεύονται σε μεγάλο βαθμό από τις κεντρικές οργανώσεις. Σ’ ότι αφορά την εκλογική διαδικασία για ανάδειξη του διοικητικού συμβουλίου και των σχετικών επιτροπών στην Ε. Σ. Α. μ. Ε. Α., εκεί δεν υπάρχει η δυνατότητα να είναι κάποιος αυτόνομα μέλος της –άρα και να ψηφίσει- αν δεν ανήκει σε κάποια από τις οργανώσεις – μέλη της. Είναι προφανές, ότι ο αμεσοδημοκρατικός χαρακτήρας του κινήματος έχει προ πολλού καταλυθεί, με ότι αυτό συνεπάγεται. Δεν είναι τυχαίο, το ότι εδώ και δεκαετίες εκλέγονται τα ίδια πρόσωπα στα αντίστοιχα αξιώματα και χρησιμοποιούν όλη την εξουσία που τους έχει δοθεί, αφού οι κανονισμοί κόπηκαν και ράφτηκαν στα μέτρα τους, χωρίς περιορισμό του αριθμού των θητειών σε κάθε αξίωμα. Οι αποφάσεις παίρνονται από έναν κλειστό κύκλο, είτε αυτές αφορούν συγκεκριμένες διεκδικήσεις, είτε διαχείριση ευρωπαϊκών και άλλων κονδυλίων.
- Προκειμένου το αναπηρικό κίνημα ν’ αποκτήσει και πάλι ουσιαστικό ρόλο στο σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι, είναι απόλυτη ανάγκη ν’ απελευθερωθούν οι δυνάμεις που θα το κρατήσουν ζωντανό κι αληθινά διεκδικητικό. Η πλούσια νομολογία, ιδιαίτερα των τελευταίων ετών, δεν μπορεί άλλο να μένει γράμμα κενό του νόμου (π. χ. ο νόμος 4488/2017). Ο μόνος δρόμος για την αποκατάσταση του αμεσοδημοκρατικού χαρακτήρα του κινήματος είναι η θεσμοθέτηση δημοκρατικού τρόπου λειτουργίας σε επίπεδο οργανώσεων και -κυρίως- Ε. Σ. Α. μ. Ε. Α. Μόνο με την ελεύθερη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων πέρα από οργανώσεις θα μπορούμε να μιλάμε για κίνημα αντιπροσωπευτικό όλων των αναπηριών.
- – Nα εφαρμοστεί άμεσα η απλή αναλογική στις αρχαιρεσίες των οργανώσεων, των Ομοσπονδιών και της Ε. Σ. Α. μ. Ε. Α.
- – Να ισχύσουν οι θητείες στα όργανα
Πληροφορίες : Φωτης Μπιμπασης 6974530195
Μέλος ΠΣ Οικολόγων Πράσινων
Συντ. Θ.Ο. ΑΜΕΑ
