Φίλοι και σύντροφοι γνωρίζουν καλά πως θεωρώ προ πολλού ξεπερασμένες τις έννοιες «Αριστερά», «Δεξιά». Άλλωστε στα γραπτά μου συστηματικά χρησιμοποιώ τους όρους Κοινωνιο-κεντρικές δυνάμεις, δηλαδή προσανατολισμένες στην υπηρεσία τού κοινωνικού συμφέροντος και Αγορο-κεντρικές δυνάμεις, όσες συστηματικά προάγουν τα συμφέροντα τής αγοραίας Ελίτ των κερδοσκόπων και της υλιστικής αποχαύνωσης.
Του Νίκου Δόικου*
Εδώ, χάριν οικονομίας ας παίξουμε για λίγο με τον όρο Αριστερά, πάντοτε υπονοώντας τις κοινωνιο-κεντρικές πολιτικές δυνάμεις. Να εξετάσουμε, όσο συνοπτικά επιτρέπει ο φιλόξενος χώρος δημοσίευσης, την εντός και εκτός εισαγωγικών Αριστερά σε τέσσερα πεδία:
- Πολιτισμός
- Παιδεία
- Συντεχνιασμός
- Οικονομία
Αρχίζω με τον Πολιτισμό. Τι κάνει η Αριστερά απέναντι στην προφανή επιδίωξη της Ελίτ να επιβάλλει ένα ολοκληρωτικό και απολύτως χειραγωγούμενο πολιτισμικό μοντέλο, το γνωστό συγκεντρωτικό, αγοραίο, ψευδο-πολιτισμικό μόρφωμα, όπου, τα πάντα, η παραγωγή πολιτισμικών αγαθών, η αισθητική των χρηστικών αγαθών, η ψυχαγωγία, η μουσική,τα εικαστικά πρότυπα σερβίρονται ως καταναλωτικές συνήθειες, ως «πολιτισμικές» εκλάμψεις με προκαθορισμένη ημερομηνία λήξης;
Μου φαίνεται μάλλον αυτονόητο πως η Αριστερά ακολουθεί, ακριβώς, την αντίθετη κατεύθυνση.
Οι κοινωνιο-κεντρικές δυνάμεις διαφυλάσσουν, καλλιεργούν και αναδεικνύουν τις χωρικές, τις περιφερειακές, τις εθνικές πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, όχι για να ταμπουρωθούν πίσω απ’αυτές, ούτε για να ξεχωρίσουν δι’ αυτών, αλλά για να συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας νέας πολυσύνθετης πολιτισμικής οικουμενικότητας, ριζωμένης βαθιά μέσα στις βιωματικές αλήθειες, τις πολύτιμες παραδόσεις και ετερότητες των περιφερειακών κοινωνιών, αποτέλεσμα σύνθεσης ή απλώς δημιουργικής συνύπαρξης ή και τα δύο.
Αντιθέτως, η εντός εισαγωγικών «Αριστερά» θεωρεί κάθε προσπάθεια ανάδειξης εθνικών πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων ως έκφραση επιθετικού εθνικισμού. Στο όνομα ενός θολού διεθνισμού παίζει κατ΄ουσίαν το παιχνίδι τής Ελίτ. Ταυτίζεται με τις επιδιώξεις τής Ελίτ. Γίνεται (εξ αντικειμένου) λακές του νεο-ιμπεριαλισμού.
Υπό αυτό το πρίσμα, σήμερα (όχι το 1848) η Αριστερά ή είναι Πατριωτική ή δεν είναι Αριστερά.
Συνεχίζω με την Παιδεία. Τι κάνει η Αριστερά στους χώρους της Γνώσης;
Όσο ανεπαρκής αποδεικνύεται η γνωσιολογική διαδικασία χωρίς ταυτόχρονη Πειθαρχία και Αξιολόγηση, άλλο τόσο αδιανόητη θα έπρεπε να θεωρείται η κατάληψη πανεπιστημιακών εδρών από εκκωφαντικές μετριότητες, με μόνο εφόδιο την κομματική ιδιότητα. Σε ένα περιβάλλον κυριαρχίας των μετριοτήτων, των χυδαίων συναλλαγών και της συνενοχής κυοφορούνται αντίστοιχης ποιότητας γενιές «επιστημόνων».
Η Αξιοκρατία λειτουργεί ως υπερτροφοδότης της κοινωνιο-κεντρικότητας. Σε αντίθεση με την εντός εισαγωγικών «Αριστερά» που θεωρεί την Αξιολόγηση και την Πειθαρχία ως καταδυνάστευση τής ακαδημαϊκής κοινότητας,στην λογική μιας βολικής«εσωτερικής δημοκρατίας», η Αριστερά ή μάχεται για την εμπέδωση τής Αξιοκρατίας στους χώρους τής Γνώσης και τής Παιδείας ή δεν είναι Αριστερά.
Τώρα με τον όρο Συντεχνιασμό εννοώ την καθεστωτική στρέβλωση του δημοκρατικού Συνδικαλισμού που πάντοτε γνωρίζει και αναγνωρίζει τα κοινωνικά του όρια. Τα σέβεται και δεν τα ξεπερνά.
Πρώτιστος στόχος των κοινωνιο-κεντρικών δυνάμεων παραμένει, πάντοτε, το πέρασμα σε μιαν άλλη, ριζικά διαφορετική κοινωνία. Η κατίσχυση της Κοινότητας απέναντι στην ατομοκρατική οργάνωση των κοινωνικών σχέσεων. Τι κάνει λοιπόν η Αριστερά απέναντι στο φαινόμενο τού Συντεχνιασμού, του (κατά Λένιν) Τρεϊντγιουνιονισμού, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά ατομοκρατικές επιδιώξεις ομαδικώς οργανωμένες;
Αντιλαμβάνεται η Αριστερά ότι συμμαχώντας με τις καθεστωτικές συντεχνίες, στο βωμό μιας πρόσκαιρης ψηφοθηρικής πολιτικής συμμαχίας, θυσιάζει την ανατρεπτική προοπτική της;
Αντιλαμβάνεται ότι οι συντεχνιακές «νίκες», δηλαδή, η προσωρινή κατοχύρωση «κεκτημένων», και μάλιστα εις βάρος όλων των άλλων κοινωνικών ομάδων και μετά από στυγνούς εκβιασμούς σύνολης της Κοινωνίας (κατεβασμένοι διακόπτες, αποκλεισμένες εθνικές οδοί, αποκλεισμένοι λιμένες, κλειστά νοσοκομεία, αυτοχρηματοδότηση ηγετικών στελεχών κ.ο.κ.) αποτελούν αποσβεστήρες (αμορτισέρ) των κοινωνικών κραδασμών και εντάσεων, αποτελούν το ευχερέστερο για το Σύστημα (για την Ελίτ και τους περιφερειακούς αντιπροσώπους της) θεσμικό εργαλείο αποπροσανατολισμού των κοινωνικών δυνάμεων από τον πρώτιστο στόχο της ανατροπής και συνολικής αλλαγής τής Κοινωνίας;
Σε αντίθεση με την εντός εισαγωγικών «Αριστερά»που αξιοποιεί τις προνομιούχες συντεχνίες ως μηχανισμό αναπαραγωγής στην εξουσία και ως πραιτωριανούς περιφρούρησης της εξουσίας αυτής, η Αριστερά ή αντιμάχεται τον Συντεχνιασμό ( ως φαινόμενο κλαδικής προβολής απαιτήσεων και εκβιαστικής επιδίωξης οικονομικών προνομίων, εις βάρος τού συλλογικού κοινωνικού συμφέροντος ) ή δεν είναι Αριστερά.
Θα τελειώσω με την Οικονομία.
Ο όρος growth στα διεθνή οικονομικά αναφέρεται στην αύξηση της πραγματικής παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών σε μια Οικονομία. Ως δείκτης αυτής της ανάπτυξης ορίζεται ο μακροχρόνιος μέσος ποσοστιαίος ρυθμός αύξησης του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προιόντος.
Για την σύγχρονη εκτός εισαγωγικών Αριστερά ανάπτυξη σημαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό. Δεν αρκούν οι διακυμάνσεις των δεικτών ή του όγκου της οικονομίας. Ενδιαφέρει ο βαθμός και ο ρυθμός διάχυσης της θετικής οικονομικής απόδοσης μέσα στο κοινωνικό σώμα. Και όχι μόνον ως αναδιανομή του πλούτου, αλλά ως λειτουργική ενσωμάτωση των οικονομικών δράσεων στην κοινωνική πλέον ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
Με την διασπορά των ευκαιριών η ανάπτυξη αποκτά σταθερές και διαρκείς κοινωνικές αναφορές (διάχυση) και διασφαλίζει θεαματική απόδοση νέων θέσεων απασχόλησης και τους αναγκαίους πόρους, έτσι ώστε η κοινωνική πολιτική να μην ευτελίζεται σε μέτρα περιστασιακής κρατικής ελεημοσύνης αλλά να παρέχει στους πολίτες πεδία διαδραστικής αλληλεγγύης και διαρκούς ενεργού συμμετοχής στο οικονομικό έργο.
Αυτή λοιπόν η ανάπτυξη προϋποθέτει, στις αρμόδιες θέσεις,στελέχη με βιωματική εμπειρία πεδίου. Στελέχη που γνωρίζουν τις ατραπούς της αγοράς. Όταν έχεις βιώσει την αγωνία να συγκεντρώσεις κεφάλαια για να εξυπηρετήσεις τις υποχρεώσεις σου (πιστοληπτικές, φορολογικές, ασφαλιστικές, κλπ), κυρίως δε, για τη μισθοδοσία των συνεργατών σου, τότε καταλαβαίνεις καλύτερα τι πρέπει να κάνεις για να εξυπηρετήσεις τις υποχρεώσεις σου απέναντι σε έναν ολόκληρο Λαό.
Τώρα, με βάση τα προηγούμενα που πρέπει να κατατάξει κανείς την δική μας κυβερνώσα Αριστερά; Αριστερά σε ζύμωση; Αριστερά που πασχίζει να συνθέσει τις εσωτερικές αντιθέσεις προς μια άγνωστη, ακόμα, κατεύθυνση;
Αριστερά εντός ή εκτός εισαγωγικών;
Θα δείξει στο τέλος της κυβερνητικής οχταετίας που αναλογικά δικαιούται (απέναντι στη 40ετή μεταπολίτευση των δύο άλλων) εάν η πολιτική της θα κάνει αντικειμενικά ευτυχέστερους τους πολίτες, οδηγώντας τους σε ένα υψηλότερο επίπεδο ποιοτικής και αξιοπρεπούς διαβίωσης. Εάν αποδειχθεί ότι αντιμετώπισαν τα (εν πολλοίς) κληρονομημένα Εθνικά προβλήματα με αίσθημα υγιούς πατριωτισμού και με τον…αποδοτικότερο δυνατό τρόπο. Και εάν, κατά τη δεύτερη τετραετία, η αειφόρος ανάπτυξη διαχεόμενη στο κοινωνικό σώμα θα οδηγήσει την ξενιτεμένη νέα γενιά μας πίσω στην Πατρίδα όπου οι θέσεις απασχόλησης θα επαρκούν για όλους.
Διαφορετικά,θα πρόκειται για άλλη μια μαϊμού «Αριστερά» και σίγουρα εντός εισαγωγικών.
* Ο Νίκος Δόικος είναι αρχιτέκτονας – συγγραφέας (rudoikos@gmail. com)
