Μπορεί με μια πρώτη, γρήγορη ματιά η 42χρονη Κατερίνα από μια επαρχιακή πόλη της Ελλάδας να μην έχει τίποτα κοινό με την 37χρονη Μάριαμ από το Χαλέπι της Συρίας. Εάν όμως οι δύο γυναίκες αφηγηθούν το παρελθόν τους, τότε θα ξεδιπλωθούν πολλά πράγματα που τις ενώνουν. Και οι δύο έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία -σωματική, ψυχολογική και σεξουαλική- από τους συζύγους τους. Και οι δύο φιλοξενήθηκαν, μαζί με τα παιδιά τους, στον Ξενώνα Κακοποιημένων Γυναικών του Δήμου Θεσσαλονίκης. Και οι δύο κατάφεραν να σταθούν στα πόδια τους, κάνοντας μια νέα αρχή.
Η Κατερίνα, μια γυναίκα μορφωμένη και δυναμική, ζούσε στην επαρχία με τον άντρα της και τα τρία της παιδιά, ένα κορίτσι 17 ετών, ένα δίχρονο αγοράκι κι ένα βρέφος που ήρθε να προστεθεί στα μέλη της οικογένειας. Κανείς από τον περίγυρο της γυναίκας δε γνώριζε πως ήταν θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Αποφάσισε να εγκαταλείψει το σπίτι της, όταν ο σύζυγός της, σε μια έκρηξη θυμού, έπιασε το βρέφος και το πέταξε στον τοίχο.
«Ήταν μια γυναίκα μορφωμένη και δυναμική, κόντρα σε όλο αυτό το στερεότυπο ότι οι γυναίκες που έχουν υποστεί βία από τους συζύγους ή τους συντρόφους ή το οικογενειακό τους περιβάλλον είναι αδύναμες, φτωχές και αμόρφωτες» δήλωσε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η ψυχολόγος Τάνια Δουδούμη, η οποία υποδέχτηκε την Κατερίνα και τα παιδιά της στον Ξενώνα Κακοποιημένων Γυναικών του Δήμου Θεσσαλονίκης.
«Και η μεγάλη κόρη της οικογένειας είχε υποστεί βία από τον πατέρα της, όταν την έπιασε από το λαιμό. Η Κατερίνα αποφάσισε να τον εγκαταλείψει, να έρθει στη Θεσσαλονίκη και έμεινε στον ξενώνα πέντε μήνες. Γρήγορα βρήκε δουλειά και τακτοποίησε με τη βοήθεια του δήμου τα μικρότερα παιδιά σε παιδικούς σταθμούς. Νοίκιασε σπίτι, έκανε ασφαλιστικά μέτρα και πήρε διαζύγιο, καταφέρνοντας έτσι να πάρει όχι μόνο τον έλεγχο της κατάστασης αλλά τον έλεγχο της ζωής της» πρόσθεσε η κ. Δουδούμη.
Από την άλλη πλευρά, η 37χρονη σήμερα Μάριαμ παντρεύτηκε τον άντρα που τη βίασε σε ηλικία 14 ετών στο Χαλέπι της Συρίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια του γάμου έζησε έντονα σκηνικά βίας, με τα παιδιά να είναι μάρτυρες της κακοποίησής της. Στη χώρα της φέρεται να είχε απευθυνθεί αρκετές φορές στην αστυνομία, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Λόγω του πολέμου, ο άντρας της αποφάσισε να εγκαταλείψουν τη χώρα. Βρέθηκε σε έναν καταυλισμό προσφύγων στην Ελλάδα κι εκεί θέλησε να αλλάξει τη ζωή της ακόμη περισσότερο, να ξεφύγει, εκτός από τον πόλεμο, και από τον τυραννικό σύζυγο. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις την παρέπεμψαν στο Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών και ακολούθως βρέθηκε μαζί με τα δύο ανήλικα παιδιά της στον Ξενώνα του Δήμου Θεσσαλονίκης.
«Κατάφερε μέσα από υποστήριξη να βρει νέα διέξοδο στη ζωή της. Αποφάσισε να φύγει σε άλλη χώρα της Ευρώπης, με την προοπτική να δουλέψει, να μορφωθούν τα παιδιά της, να ξεκινήσει από την αρχή τη ζωή που ονειρεύτηκε. Όλες οι γυναίκες που φτάνουν στον Ξενώνα Κακοποιημένων Γυναικών, είτε προέρχονται από κάποιο μέρος της Ελλάδας είτε από την άλλη άκρη του κόσμου, όπως η Μάριαμ, είναι γυναίκες με ιδιαίτερη δύναμη. Χρειάζεται μεγάλη ψυχική αντοχή, γιατί δεν είναι καθόλου εύκολο το βήμα που κάνουν» πρόσθεσε η κ. Δουδούμη.
Ο Ξενώνας Φιλοξενίας πλήρους και μικρής διάρκειας διαμονής για τις γυναίκες θύματα βίας και των παιδιών λειτουργεί στο Δήμο Θεσσαλονίκης από τον Αύγουστο του 2013. Μέχρι σήμερα έχουν περάσει από το χώρο 71 γυναίκες και 68 παιδιά, από μηνών έως 17 ετών.
«Οι γυναίκες που έρχονται στον Ξενώνα στην αρχή είναι πολύ φοβισμένες και πολλές από αυτές δεν συνειδητοποιούν πόσο μεγάλο είναι το βήμα που έκαναν μέχρι να φτάσουν σε αυτό το σημείο. Σταδιακά, λαμβάνοντας και την απαραίτητη υποστήριξη, βλέπουμε μικρές-μικρές αλλαγές. Συνήθως, όταν φεύγουν παρατηρούμε μια άλλη γυναίκα που έχει καταφέρει να βγάλει τη δυναμικότητα που έκρυβε μέσα της» τόνισε στο ΑΠΕ–ΜΠΕ η κοινωνική λειτουργός Ευτυχία Κασμερίδου, η οποία επίσης εργάζεται στον Ξενώνα του δήμου.
Ο Ξενώνας παρέχει τη δυνατότητα ασφαλούς διαμονής σε είκοσι γυναίκες και τα παιδιά τους. Εκτός από στέγη, παρέχεται ασφάλεια, ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη με σκοπό την αυτονομία τους. Διευκολύνεται η πρόσβασή τους σε φορείς που έχουν σχέση με την απασχόληση, εκπαίδευση, επιμόρφωση, κατάρτιση, όπως επίσης και στους φορείς υγείας και πρόνοιας.
«Ως διοίκηση θεωρήσαμε άκρως απαραίτητη τη συγκεκριμένη δομή, με μοναδική επιδίωξη τη στήριξη των γυναικών που διατρέχουν κίνδυνο και την ενδυνάμωσή τους. Σκοπός μας είναι η ασφαλής διαμονή των γυναικών-θυμάτων βίας και των παιδιών τους, και φυσικά η επανένταξή τους στην κοινωνία. Απευθυνόμαστε σε όλες τις γυναίκες ανεξάρτητα από τόπο διαμονής, προέλευση, θρησκεία, εθνικότητα και νομική υπόσταση. Θέλουμε να τις βοηθήσουμε να σταθούν στα πόδια τους και να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή τους» δήλωσε ο αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής και Αλληλεγγύης του Δήμου Θεσσαλονίκης, Πέτρος Λεκάκης.
Το προφίλ του δράστη
«Συνήθως το προφίλ είναι αυτό που λέμε καλό παιδί, σωστός άνδρας στην κοινωνία, πολύ εργατικός. Οι δράστες δείχνουν ένα άλλο προφίλ στην κοινωνία από αυτό που δείχνουν στην οικογένειά τους» επισήμανε η κοινωνική λειτουργός κ. Κασμερίδου.
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν δει κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, οι βίαιοι άντρες μπορεί να είναι κάθε εκπαιδευτικού, μορφωτικού, οικονομικού και κοινωνικού επιπέδου, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία κ.λπ.
Η βίαιη συμπεριφορά τους δεν οφείλεται αναγκαστικά σε αποτυχίες στην επαγγελματική τους ζωή, σε ψυχικές διαταραχές ή σε εξαρτήσεις από ουσίες και αλκοόλ.
Συνήθως, η βία στη σχέση ή στην οικογένεια κλιμακώνεται με το πέρασμα του χρόνου, τόσο σε συχνότητα όσο και σε σοβαρότητα. Δεν εκδηλώνεται ως μεμονωμένο περιστατικό ή κάτι που συμβαίνει μόνο μία φορά. Επαναλαμβάνεται και έχει τρεις φάσεις: την έκρηξη, την περίοδο συμφιλίωσης και τη δημιουργία έντασης, με αποτέλεσμα ο κύκλος να επαναλαμβάνεται.
Η άσκηση βίας και η κακοποίηση αποτελούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην Ελλάδα αναγνωρίζονται ως εγκλήματα και τιμωρούνται.
Γραμμή SOS 15900
Η γραμμή SOS 15900 απευθύνεται σε γυναίκες-θύματα βίας. Είναι πανελλαδικής εμβέλειας, 24ωρης λειτουργίας, 365 μέρες το χρόνο, με αστική χρέωση. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνικοί επιστήμονες, που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας.
Η λειτουργία της τηλεφωνικής γραμμής SOS προσφέρει υπηρεσίες ενημέρωσης και τηλεφωνικής συμβουλευτικής σε θύματα όλων των μορφών βίας λόγω φύλου.
Παράλληλα, στο εθνικό πρόγραμμα για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών περιλαμβάνονται 40 Συμβουλευτικά Κέντρα και 21 Ξενώνες Φιλοξενίας σε όλη την Ελλάδα, που διέπονται από το απόρρητο της διεύθυνσης για την ασφάλεια των θυμάτων.
