Οι επιστήμονες έχουν μέχρι σήμερα βρει πολλά βακτήρια που παράγουν ηλεκτρισμό σε διάφορα εξωτικά περιβάλλοντα, όπως σε ορυχεία ή σε βυθούς λιμνών. Τώρα, για πρώτη φορά, ανακάλυψαν αυτό που βρισκόταν κάτω από τη μύτη τους (και τη δική μας): εκατοντάδες είδη βακτηρίων μέσα στο ανθρώπινο έντερο επίσης παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα.
Ορισμένα από αυτά τα ηλεκτροπαραγωγά βακτήρια μέσα στο σώμα είναι παθογόνα, όπως αυτά που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση από λιστέρια και αποβολές, όσα ευθύνονται για γάγγραινα, ορισμένοι εντερόκοκκοι και στρεπτόκοκκοι κ.α. ‘Αλλα βακτήρια είναι προβιοτικά («καλά») και μερικά, όπως οι λακτοβάκιλλοι, βοηθούν τις ζυμώσεις π.χ. του γιαουρτιού και του τυριού. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, με επικεφαλής τον καθηγητή μοριακής και κυτταρικής βιολογίας Νταν Πορτνόι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, δήλωσαν ότι η ανακάλυψη αποτελεί καλό νέο για όσους επιστήμονες προσπαθούν να αναπτύξουν ζωντανές μπαταρίες από μικρόβια. Τέτοιες καινοτόμες τεχνολογίες «πράσινης» βιοενέργειας μπορεί στο μέλλον π.χ. να παράγουν ηλεκτρισμό από βακτήρια μέσα σε μονάδες διαχείρισης αποβλήτων.
«Μας είχε διαφύγει έως τώρα ότι είναι ηλεκτρογόνα τόσα πολλά βακτήρια που αλληλεπιδρούν με τους ανθρώπους, είτε ως παθογόνα, είτε ως προβιοτικά είτε εμπλεκόμενα στη ζύμωση ανθρώπινων προϊόντων. Η ανακάλυψη αυτή θα μας βοηθήσει να μάθουμε πολλά πράγματα για το πώς αυτά τα βακτήρια μάς μολύνουν ή μάς βοηθούν να έχουμε υγιές έντερο», δήλωσε ο Πορτνόι. Τα βακτήρια γεννούν ηλεκτρισμό για τον ίδιο λόγο που οι άνθρωποι αναπνέουν οξυγόνο: για να απομακρύνουν τα ηλεκτρόνια που παράγονται κατά τον μεταβολισμό και για να υποστηρίξουν την παραγωγή ενέργειας στον οργανισμό τους. Ενώ τα ζώα και τα φυτά μεταφέρουν τα ηλεκτρόνιά τους στο οξυγόνο μέσα στα μιτοχόνδρια των κυττάρων τους, τα βακτήρια, που ζουν σε περιβάλλον χωρίς οξυγόνο όπως το ανθρώπινο έντερο, χρησιμοποιούν ένα τελείως διαφορετικό μηχανισμό μεταφοράς των ηλεκτρονίων.
Σε γεωλογικά περιβάλλοντα εκτός κυττάρων τα βακτήρια «αναπνέουν» π.χ. σίδηρο ή μαγγάνιο, δηλαδή μεταφέρουν τα ηλεκτρόνιά τους (τον ηλεκτρισμό τους) σε ένα μέταλλο μέσω των κατάλληλων γεωχημικών αντιδράσεων. Γι’ αυτό, άλλωστε, μερικοί επιστήμονες συνδέουν ένα ηλεκτρόδιο σε αυτά τα βακτήρια και με αυτό τον τρόπο μπορούν να δημιουργήσουν μια ζωντανή μπαταρία που γεννά ρεύμα.
Το ρεύμα που γεννιέται από τους μικροοργανισμούς μέσα στο σώμα, φθάνει τα 500 μικροαμπέρ. Τα βακτήρια μέσα στο έντερο παράγουν, σύμφωνα με τους ερευνητές, περίπου τόσο ηλεκτρισμό όσο και τα γνωστά ηλεκτρογόνα βακτήρια που βρίσκονται στα πετρώματα (περίπου 100.000 ηλεκτρόνια ανά δευτερόλεπτο).
ΑΠΕ
