Με σημερινό δημοσίευμά της η εφημερίδα «Νέα Σελίδα» ακολουθεί βήμα βήμα τη μαύρη διαδρομή του χρυσού από τα ελληνικά νοικοκυριά μέχρι τα χυτήρια κι από εκεί στη μαύρη αγορά ή στο εξωτερικό μέσω των κυκλωμάτων που άνθησαν τα χρόνια των μνημονίων με την ευθύνη αυτών που επέτρεψαν τη λεηλασία την περίοδο 2010-2014 να είναι ίδια με αυτή των μελών της μαφίας.
Στις αρχές της δεκαετίας όταν τα μνημόνια έζωναν την ελληνική κοινωνία ενεχυροδανειστήρια και καταστήματα αγοραπωλησίας κοσμημάτων γνώριζαν μέρες δόξας ξεφυτρώνοντας σε κάθε γειτονιά της χώρας με συχνότητα τυροπιτάδικου.
Με μια τυπική έναρξη επαγγέλματος και την απόκτηση πενταετούς άδειας λειτουργίας ο καθένας μπορούσε να ανοίξει ένα τέτοιου τύπου μαγαζί.
Και κάπως έτσι τα 71 ενεχυροδανειστήρια στις αρχές του 2010 εκτοξεύθηκαν σε 1.500.
Αν και είχε καταγραφεί παγκοσμίως η τάση για ξεπούλημα χρυσαφικών και ασημικών των πολιτών σε κράτη που έπεφταν στην αγκαλιά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου η τότε κυβέρνηση δεν φρόντισε να πάρει μέτρα για να προφυλάξει την κοινωνία αλλά και να προασπίσει το δημόσιο συμφέρον από τους επιτήδειους.
Οι ελλιπείς ελεγκτικοί μηχανισμοί στην αγορά των πολύτιμων μετάλλων έκαναν το συγκεκριμένο επάγγελμα χρυσοφόρο κι ας υπήρχε από την αρχή πληθώρα καταγγελιών για σοβαρότατα ποινικά και φορολογικά εγκλήματα με κυριότερα αυτά της κλεπταποδοχής της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου.
Η διαδικασία
Τα συνθηματικά αποκαλούμενα “τσουβάλια” λόγω της τεράστιας ποσότητας τους δηλαδή τα χρυσαφικά προς λιώσιμο περνούν από τη διαδικασία του “ξεδοντιάσματος”.
Σε απλά ελληνικά ειδικοί τεχνίτες θα αφαιρέσουν τους πολύτιμους λίθους και στη συνέχεια το πολύτιμο μέταλλο θα μεταφερθεί από το ενεχυροδανειστήριο σε ένα από τα παράνομα χυτήρια τα περισσότερα εδρεύουν στον Ασπρόπυργο.
Στα “πλυντήρια” όπως λέγονται τα χυτήρια στη γλώσσα των κυκλωμάτων πίσω από τη βιτρίνα της επεξεργασίας χαλκού τη βρώμικη δουλειά αναλαμβάνουν να φέρουν εις πέρας και σε αυτή την περίπτωση κατά κανόνα παράτυποι μετανάστες.
Αυτοί είναι εξάλλου που θα συμβιβαστούν με την επικινδυνότητα της εργασίας αξιώνοντας μόνο ένα πενιχρό μεροκάματο. Η συνέχεια περιλαμβάνει μια περίπλοκη διαδικασία τριών βασικών σταδίων κατά την οποία διαχωρίζεται ο χρυσός από το ασήμι τον χαλκό και τα υπόλοιπα μέταλλα που ενδεχομένως περιέχει το κόσμημα.
Αρχικά τα τιμαλφή λιώνονται σε υψηλές θερμοκρασίες κι αφού περάσουν από κουβάδες με κρύο νερό σε ρευστή μορφή μπαίνουν σε καλούπια τα οποία τους δίνουν τη μορφή μπάρας.
Αμέσως μόλις το μέταλλο στερεοποιηθεί οι μπάρες βυθίζονται σε δεξαμενές με χημικά μείγματα για να ρευστοποιηθούν και πάλι.
Επειτα από τουλάχιστον 15 ώρες συνήθως την επόμενη μέρα το πρωί οι εργάτες αλιεύουν από τον πάτο της δεξαμενής καθαρό χρυσό αφού νωρίτερα έχουν απομακρύνει το κοκκινωπό υγρό που περιέχει ρευστοποιημένα όλα τα υπόλοιπα μέταλλα.
Τέλος ο χρυσός υποβάλλεται για μια τελευταία φορά σε κατεργασία σε υψηλή θερμοκρασία και καλουπώνεται σε μπάρες 24 καρατίων βάρους συνήθως 50 ή 100 γραμμαρίων.
Δεν είναι εύκολο να συγκεντρώσεις 1 κιλό καθαρού χρυσού και κυρίως να είσαι βέβαιος ότι αυτό που θα πάρεις είναι η ίδια ποσότητα με αυτή που παρέδωσες στο πλυντήριο σημειώνει ιδιοκτήτης ανταλλακτηρίου αποκαλύπτοντας μια ακόμη μεγάλη απάτη του χρυσού.
Βαποράκια πολυτελείας
Ενα μικρό μέρος του καθαρού χρυσού θα καταλήξει στα ελληνικά εργαστήρια αργυροχρυσοχοΐας για την κατασκευή καινούριων κοσμημάτων.
Ωστόσο οι περισσότερες ράβδοι τοποθετούνται σε βαλίτσες και φεύγουν με προορισμό το εξωτερικό την Ευρώπη συνήθως τη Γερμανία αλλά και τη γειτονική Τουρκία.
Οπως αποδεικνύουν οι συνεχείς συλλήψεις από τις Αρχές τα βαποράκια πολυτελείας φτάνουν στο Ελ Βενιζέλος με ένα εισιτήριο για το Μόναχο την Κολωνία την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη.
Το δίκτυο του «Ριχάρδου»
Είναι ενδεικτική η περίπτωση του «Ριχάρδου» ο οποίος την τελευταία διετία όταν και φαίνεται σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ να συμμετέχει στις παράνομες εξαγωγές χρυσού στην Τουρκία είχε αρχίσει επέκταση των καταστημάτων του ακόμη και στην τελευταία ελληνική πόλη υποσχόμενος αγορά κοσμημάτων στις καλύτερες τιμές.
Προχωρώντας παράλληλα σε διαρκείς διαφημίσεις και αγορά τηλεοπτικού χρόνου για εκπομπές και πληρωμένες συνεντεύξεις προκειμένου να βρεθούν νέες ποσότητες κοσμημάτων και να προωθήσει την παράνομη δραστηριότητά του.
Και όλα αυτά βεβαίως όταν ο κύκλος της πελατείας των ενεχυροδανειστηρίων είχε μικρύνει τα τελευταία χρόνια γιατί οι απεγνωσμένοι Έλληνες πολίτες είχαν σπεύσει να εκποιήσουν κοσμήματα και άλλα τιμαλφή την πρώτη τριετία της κρίσης και δεν φαίνεται να υπήρχαν μεγάλα πλέον αποθέματα στα ελληνικά σπίτια.
Ομως αυτή η επέκταση του δικτύου Ριχάρδος την περίοδο της κρίσης στα ενεχυροδανειστήρια είχε κινήσει το ενδιαφέρον της ΕΛ.ΑΣ που άρχισε να τον ερευνά μεθοδικά στο πλαίσιο της δράσης της μαφίας των Ρομά με τις 1.000 περίπου διαρρήξεις σπιτιών στην Αττική που είχε αποκαλυφθεί τον Νοέμβριο του 2016.
Τότε ανάμεσα στα κυκλώματα κλεπταποδόχων με την εμπλοκή 3-4 γνωστών κοσμηματοπωλών ή ενεχυροδανειστών είχαν βρεθεί και ίχνη ξεπλύματος χρημάτων και κοσμημάτων από κατάστημα τουρκικών συμφερόντων το οποίο αποδείχθηκε ότι ήταν ο κύριος συνεργός του δικτύου Ριχάρδος.
Στελέχη της ΕΛ.ΑΣ που είχαν αναλύσει το κύκλωμα παραλαβής κλοπιμαίων είχαν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στην εν λόγω αλυσίδα καταστημάτων χρυσού όπως και εκατοντάδων άλλων ενεχυροδανειστηρίων που είχαν μπει στο ίδιο κόλπο.
Οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ έχουν εντυπωσιασθεί από την ταχύτητα δημιουργίας συστήματος ταχυμεταφορέων γυρολόγων οδηγών λεωφορείων αλλά και Κινέζων εμπόρων ρούχων που ενεργοποίησε η μαφία των ενεχυροδανειστηρίων για να στέλνει μαζικά χρυσό στην Τουρκία να εισπράττει τεράστια ποσά να τα μεταφέρει και να τα διανέμει στην Ελλάδα και να προχωρεί σε νέες επενδύσεις.
Εχοντας ως βασική κάλυψη νομιμοποιητικά έγγραφα που εξέδιδε το κύκλωμα κι έτσι εξουδετερωνόταν οποιοσδήποτε έλεγχος της Αστυνομίας ή ελεγκτικών υπηρεσιών που δεν εντόπιζαν οποιοδήποτε επιλήψιμο στοιχείο.
Ο πληροφοριοδότης αστυνομικός
Επιπλέον ο Ριχάρδος είχε ως κύριο πληροφοριοδότη έναν αστυνομικό της ΔΙΑΣ και της Διεύθυνσης Επισήμων της ΕΛ.ΑΣ.
Ωστόσο ο αστυνομικός αυτός φαινόταν να είχε εντυπωσιακή ενημέρωση από όσα διαμείβονταν σε συσκέψεις ανωτέρων και ανωτάτων αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ σχετικά με τον σχεδιασμό των επιχειρήσεων για την εξάρθρωση του κυκλώματος των λαθρεμπόρων χρυσού.
Είναι ενδεικτικό ότι όπως κατέθεσε για αυτόν ο αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ κ Φώτης Τζελέπης που ήταν προϊστάμενος της έρευνας για το παράνομο κύκλωμα Ριχάρδος είχε ενημερωθεί για στοιχεία της προηγηθείσας της επιχείρησης σύσκεψη.
Ειδικότερα μεταφέρθηκε στον ενεχυροδανειστή ένα νούμερο 5ΟΟ που αναφέρθηκε στη σύσκεψη και το οποίο πράγματι ειπώθηκε εκεί πιθανόν αφορά αριθμό εμπλεκομένων καταστημάτων στο κύκλωμα ή άλλα τεχνικά ζητήματα της έρευνας.
Είναι ακόμη χαρακτηριστικό ότι ο Ριχάρδος σαν να ήταν διοικητής αστυνομικής υπηρεσίας ζητούσε σε άλλη περίπτωση από τον εν λόγω αστυνομικό να μεταβεί με ομάδα άλλων αστυνομικών να διώξουν κάποιους αλλοδαπούς από ακίνητο ιδιοκτησίας του.
Και επιπλέον όταν εκτιμούσε ότι δεν είχε επαρκή πληροφόρηση από τον αστυνομικό και υπήρξε κάποιος έλεγχος για τον οποίον δεν είχε προειδοποιηθεί τον απειλούσε με λύσιμο συνεργασίας …
