Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών ζητούν να δοθεί τέλος στο μονοπώλιο φαρμάκου για την Ηπατίτιδα C στην Ευρώπη, κάνοντας λόγο για «καταχρηστικές τιμές» του sofosbuvir από φαρμακευτική εταιρεία, που εμποδίζουν εκατομμύρια ανθρώπους να έχουν πρόσβαση στη θεραπεία.
Αυτή την εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (European Patent Office – EPO) πρόκειται να εξετάσει την προσφυγή που κατέθεσαν τον Μάρτιο του 2017 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών από 17 χώρες, κατά του διπλώματος ευρεσιτεχνίας της αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας Gilead Sciences.
Το δίπλωμα αυτό επιτρέπει στην εταιρεία να εξασφαλίζει υψηλές τιμές σε όλη την Ευρώπη για το sofosbuvir, τη βασική χημική ένωση για την παραγωγή του φαρμάκου κατά της Ηπατίτιδας C.
Οι Γιατροί του Κόσμου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Just Treatment είναι μεταξύ των οργανώσεων που αμφισβητούν την εγκυρότητα της πατέντας της Gilead για το sofosbuvir, με την αιτιολογία ότι δεν πληροί τις νομικές και πραγματικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
«Ως Οργανώσεις, που εκπροσωπούμε ασθενείς αλλά και επαγγελματίες υγείας, προτρέπουμε το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας να επανεξετάσει την απόφαση του που επέτρεψε στην Gilead την δημιουργία αυτού του μονοπωλίου. Το Ευρωπαϊκό Γραφείο πρόκειται να πραγματοποιήσει δημόσια ακρόαση της προσφυγής στις 13 και 14 Σεπτεμβρίου στο Μόναχο», αναφέρουν οι οργανώσεις σε κοινή ανακοίνωσή τους.
Εφόσον η προσφυγή κατά της πατέντας του sofosbuvir γίνει δεκτή, θα ανοίξει ο δρόμος για την παραγωγή και εισαγωγή γενόσημων φαρμάκων σε χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη, καθιστώντας τη θεραπεία της ηπατίτιδας προσιτή σε όλους, διασφαλίζοντας παράλληλα την οικονομική βιωσιμότητα των εθνικών συστημάτων υγείας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι 15 εκατομμύρια άνθρωποι – περίπου ένας στους 50 – ζουν με τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV) στην Ευρώπη. Η χρόνια λοίμωξη από HCV μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση και καρκίνο του ήπατος, προκαλώντας 112.500 θανάτους ετησίως.
Η άφιξη των νέων φαρμάκων (DAA), αποτελεί σημαντική πρόοδο στη θεραπεία της ηπατίτιδας σε σύγκριση με παλαιότερα φάρμακα, με ποσοστά ίασης άνω του 90% έναντι 50% πριν, ταχύτατα και με ελάχιστες παρενέργειες.
Το sofosbuvir αποτελεί κύρια δραστική ουσία για την παραγωγή φαρμάκων κατά της Ηπατίτιδας C. Ωστόσο, η πρόσβαση σε αυτές τις νέες θεραπείες παραμένει περιορισμένη σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω των υψηλών τιμών, οι οποίες οδηγούν τις κυβερνήσεις και τους επαγγελματίες υγείας πολλών χωρών να θέτουν αυστηρές προϋποθέσεις για τη χορήγησή τους, περιορίζοντας την πρόσβαση μόνο σε άτομα που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση «η Gilead ζητά σχεδόν 43.000 ευρώ για μία θεραπεία 12 εβδομάδων κατά της ηπατίτιδας C στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, οι χώρες στις οποίες το φάρμακο δεν έχει κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας κατάφεραν να μειώσουν την τιμή της θεραπείας με sofosbuvir σε λιγότερο από 100 ευρώ, χάρη στον ανταγωνισμό μεταξύ των παραγωγών γενόσημων φαρμάκων. Μελέτες έχουν δείξει ότι η παρασκευή του φαρμάκου κοστίζει λιγότερο από 1 ευρώ ανά δισκίο».
Ο Ολιβιέρ Μαγκετ, επικεφαλής της εκστρατείας των Γιατρών του Κόσμου «Η τιμή του φαρμάκου», εξηγεί ότι «οι οικονομικοί φραγμοί για την πρόσβαση στα φάρμακα και τη θεραπεία αποτελούν σήμερα σημαντική πρόκληση για τις ανεπτυγμένες χώρες. Είναι καιρός λοιπόν να αμφισβητήσουμε τα αδικαιολόγητα διπλώματα ευρεσιτεχνίας στην Ευρώπη, καθώς αυτά ευθύνονται για τις σημερινές υψηλές τιμές των φαρμάκων».
Και ο Γκαελ Κρικοριαν, επικεφαλής της «Εκστρατείας για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα» των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συμπληρώνει ότι «είναι καιρός το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας καθώς και αντίστοιχα γραφεία σε όλο τον κόσμο, να δουν πιο προσεκτικά την απονομή των διπλωμάτων και να αναγνωρίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις των μονοπωλίων που δημιουργούνται για την ανθρώπινη υγεία. Η ανάκληση της πατέντας της Gilead για το sofosbuvir θα άρει το μονοπώλιο στην Ευρώπη, ανοίγοντας το δρόμο για πρόσβαση σε προσιτά γενόσημα φάρμακα και στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα στις άλλες χώρες να αμφισβητήσουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας, όταν διακυβεύεται η υγεία και η επιβίωση των ανθρώπων».
Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχες προσφυγές κατά των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας του sofosbuvir και άλλων φαρμάκων νέας γενιάς, έχουν κατατεθεί σε αρκετές χώρες και πατέντες για το sofosbuvir έχουν ήδη ανακληθεί στην Αίγυπτο, την Κίνα και την Ουκρανία. Αντίστοιχες αποφάσεις για το θέμα αυτό αναμένονται και σε άλλες χώρες, όπως η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Ρωσία και η Ταϊλάνδη.
