Εκδήλωση –προβολή με θέμα «Η ιστορία του Λαϊκού Σανατορίου Ασβεστοχωρίου» πραγματοποιείται την Δευτέρα 16 Απριλίου και ώρα 19:30΄στην Αίθουσα Εκδηλώσεων Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης, Εθνικής Αμύνης 27.
Η διοργάνωση είναι της Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων 1940-1974 Δ.-Κ. Μακεδονίας, με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Βιβλιοθηκών και Μουσείων του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η ιστορία ξεκινάει από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, στα 1918, όταν οι Άγγλοι έκτισαν τα πρώτα κτίρια του Λαϊκού Σανατορίου Ασβεστοχωρίου. Ακολούθησαν δύσκολα χρόνια περιθωριοποίησης και κοινωνικού στιγματισμού, αλλά το Σανατόριο Ασβεστοχωρίου έγινε εστία διάδοσης κοινωνικών-πολιτικών ιδεών και αγώνων για καλύτερες συνθήκες στο ίδρυμα. Στο νοσοκομείο περιθάλπονταν πολλοί ασθενείς καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, που πρωτοστατούσαν στα κοινωνικά κινήματα της εποχής. Στη γερμανική κατοχή το δράμα των νοσηλευόμενων στο Σανατόριο κορυφώθηκε, καθώς δεν υπήρχαν φάρμακα, το φαγητό ήταν λιγοστό, οι συνθήκες υγιεινής υποβαθμισμένες και οι γιατροί έδιναν μάχη να σώσουν όσους μπορούσαν από τον θάνατο.
Έτσι έστησαν μία γιάφκα μέσα στο Σανατόριο και συμμετείχαν μαζί με άλλες αντάρτικες ομάδες της περιοχής σε σαμποτάζ κατά των Γερμανών, όπως μας αφηγείται ο Θόδωρος Βαλαχάς, ο μικρότερος πολιτικός κρατούμενος στο Στρατόπεδο του Π. Μελά. Γι’ αυτό τον τελευταίο χρόνο της Κατοχής, το 1944, αποτέλεσαν στόχο του τάγματος Σούμπερτ και των ταγματασφαλιτών συνεργών του, που στις 26 Ιουλίου, συγκέντρωσε κατοίκους και ασθενείς, επέλεξε 16 και τους εκτέλεσε. Ο Φριτς Σούμπερτ συγκρότησε την Καταδιωκτική Ομάδα Σούμπερτ(Jagdkommando Schubert), ένα ειδικό στρατιωτικό σώμα για την καταδίωξη ανταρτών. Στην ομάδα αυτή συμμετείχαν γύρω στα 100 άτομα, πολλά από τα οποία ήταν Έλληνες κατάδικοι – πολλοί για βαριά εγκλήματα, όπως ανθρωποκτονίες – που αποφυλακίστηκαν με αντάλλαγμα τη συμμετοχή τους στην ομάδα του Σούμπερτ. Οι «Σουμπερίτες» Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944 εισέβαλαν στην κοινότητα Χορτιάτη και δολοφόνησαν 146 κατοίκους. Λίγες μέρες αργότερα, στις 14 Σεπτεμβρίου 1944, στα Γιαννιτσά, σε συνεργασία με άντρες του δωσίλογου Γεωργίου Πούλου, σκότωσαν με απίστευτη αγριότητα περίπου 100 κατοίκους. Ο Σούμπερτ εκτελέστηκε στο Επταπύργιο στις 22 Οκτωβρίου 1947.
Τα γεγονότα αυτά, ξεχασμένα για περισσότερα από 50 χρόνια, ήρθε η ώρα να βγουν από τη λήθη.
