Καθρεφτίζεται στη λίμνη στολίζοντας τη δυτική όχθη της, με τον αέρα αρχοντιάς που της δίνουν τα παραδοσιακά τριώροφα σπίτια της. Η Καστοριά αποτελεί έναν προορισμό που θα σας γοητεύσει με τη γραφικότητά του και θα έρχεται στο μυαλό σας κάθε φορά που θα αναζητάτε ένα μέρος για να γεμίσετε τις μπαταρίες σας, κοντά στη φύση.
Η εικόνα της από κάποια απόσταση μοιάζει με σκηνικό που έχει στηθεί για να γυριστεί ταινία εποχής. Περιηγηθείτε στις γειτονιές της και θα διαπιστώσετε ότι η εντύπωση αυτή θα γίνεται όλο και πιο έντονη. Μια βόλτα γύρω από τη λίμνη, μέσα στην πόλη, θα σας χαρίσει στιγμές χαλάρωσης και θα αντλήσετε ηρεμία από τη γαλήνη του τοπίου. Η περιήγηση στο Ντολτσό (η ονομασία σημαίνει γλυκό, από τη γλυκιά ζωή των κατοίκων του) αποτελεί ένα ταξίδι στο 17ο και το 18ο αιώνα, καθώς θα θαυμάσετε τα πολλά αρχοντικά, πέτρινα τριώροφα με ξύλινη σκεπή, περπατώντας στα πλακόστρωτα σοκάκια. Δεν πρέπει να παραλείψετε να κάνετε το γύρο της λίμνης, που είναι μια απόσταση εφτά χιλιομέτρων σε ένα στενό δρόμο, κάτω από πλατάνια και ιτιές. Η ειδυλλιακή διαδρομή θα σας δώσει την ευκαιρία να χαρείτε τη λίμνη από κοντά, ενώ στο πλάτωμα που κάνει μπροστά στη μονή της Μαυριώτισσας στέκεται ένας πλάτανος 900 ετών.
Στα βόρεια της πόλης, λίγο πριν από τη μονή, βρίσκεται το Σπήλαιο του Δράκου, που διαθέτει επτά υπόγειες λίμνες, δέκα αίθουσες και πέντε διαδρόμους – σήραγγες. Το εσωτερικό του είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό και αξίζει να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να θαυμάσετε το διάκοσμό του. Πολλά είναι και τα μουσεία που μπορείτε να επισκεφτείτε: στο Ντολτσό το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα και το Δεληνάνειο Λαογραφικό Μουσείο, το Μουσείο Ενδυματολογίας στο αρχοντικό των Αδελφών Εμμανουήλ, στο Μαυροχώρι το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων, Λαογραφίας και Προϊστορίας.
Εκκλησίες
Στην Καστοριά έχεις την εντύπωση ότι σε κάθε δρόμο που στρίβεις βρίσκεις και μια εκκλησία. Ξεχωρίζει όμως το μοναστήρι της Μαυριώτισσας, του 12ου αι., που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών όχι μόνο επειδή διαθέτει και εξωτερικά τοιχογραφίες, αλλά και για την ομορφιά της φύσης που το περιβάλλει. Ακόμη μια ιδιαιτερότητα της μονής είναι ότι κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας είχαν αφαιρεθεί τα μάτια από όλα τα εικονιζόμενα πρόσωπα. Στη βυζαντινή ακρόπολη βρίσκεται η Παναγία η Κουμπελίδικη ή Σκουταριώτισσα, που ονομάστηκε έτσι από την τουρκική λέξη «κουμπές», που σημαίνει «τρούλος».
Στο Δισπηλιό
Σε απόσταση 8 χλμ. από την Καστοριά βρίσκεται ο Λιμναίος Οικισμός στη θέση Νησί, που μαρτυρά την κατοίκηση της περιοχής από τα νεολιθικά χρόνια. Η πρώιμη φάση του τοποθετείται στο 5500 π.Χ. και είναι από τους αρχαιότερους στην Ευρώπη. Οι καλύβες στηρίζονταν σε πλατφόρμες με πασσάλους στη βάση τους και είχαν άχυρα στην οροφή. Μάλιστα, δε θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε τη φαντασία σας, καθώς από το 2000 έχει δημιουργηθεί πιστή αναπαράσταση του οικισμού, με αντίγραφα των αντικειμένων και των εργαλείων που βρέθηκαν εκεί.
