«Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται σήμερα από την υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού της σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο τμήμα της επικράτειας (αποτέλεσμα των διαδοχικών κυμάτων εσωτερικής μετανάστευσης των προηγούμενων δεκαετιών), την εμφάνιση μετά το 2010 ενός νέου κύματος φυγής στο εξωτερικό, κυρίως νέων Ελλήνων αναπαραγωγικής ηλικίας, που δεν αναμένεται να ανακοπεί σύντομα, και που έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση αρνητικών μεταναστευτικών ισοζυγίων».
Αυτά, μεταξύ άλλων, τονίζει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμών, ο καθηγητής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βύρωνας Κοτζαμάνης.
Και συμπληρώνει, πως η Ελλάδα χαρακτηρίζεται σήμερα από μια χαμηλή γονιμότητα και έναν περιορισμένο αριθμό γεννήσεων (γύρω στις 90.000/έτος) που, σε συνδυασμό με τον υψηλό αριθμό των θανάτων (γύρω στις 120.000/ετησίως), δίδουν αρνητικά ισοζύγια, τάση που δεν πρόκειται να αναστραφεί την επόμενη εικοσαετία.
Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, βασικό χαρακτηριστικό, είναι και η γήρανση του πληθυσμού της Ελλάδας (δηλαδή η αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού των >65 ετών, και ακόμη περισσότερο η αύξηση του ποσοστού των >85 ετών), τάση η οποία επίσης δεν πρόκειται να ανακοπεί τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Τα προαναφερθέντα, διευκρινίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κοτζαμάνης, θα οδηγήσουν και στην μείωση του συνολικού πληθυσμού, στην συρρίκνωση του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας και προφανώς και σε αυτήν του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Οι εξελίξεις αυτές, δεν παραλείπει να τονίσει, έχουν -και θα έχουν- αναπόφευκτα επιπτώσεις σε πλήθος πεδίων. Αναφέρει ενδεικτικά και μόνον το ασφαλιστικό- συνταξιοδοτικό, την αύξηση του κόστους υπηρεσιών υγείας, τα ελλείμματα στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό και τις δυσκολίες προσαρμογής του στα νέα οικονομικά περιβάλλοντα, την συντηρητικοποίηση του εκλογικού σώματος…
Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε αριθμούς και ποσοστά, παρουσιάζουν τα στοιχεία του καθηγητή και διευθυντή του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, για τις δημογραφικές εξελίξεις στην Ελλάδα.
Όπως επισημαίνει ο πληθυσμός της Ελλάδας κατά τη μεταπολεμική περίοδο έχει αυξηθεί σημαντικά (7,6 εκατ. το 1951, 10,6 το 2017) και παράλληλα γηράσκει προοδευτικά (μέση ηλικία 30 έτη το 1951, 44 έτη σχεδόν το 2017, ήτοι αύξηση κατά 13,5 έτη).
Στην ίδια αυτή περίοδο, ο πληθυσμός έχει περιορίσει τη γονιμότητα του και αυξήσει κατά περίπου 13 χρόνια τον μέσο προσδόκιμο χρόνο ζωής του (εξ ου και η προοδευτική του γήρανση).
Επίσης έχει αστικοποιηθεί (80% του συνόλου κατοικεί πλέον σε αστικές περιοχές, σύμφωνα με την απογραφή του 2011) και έχει συγκεντρωθεί σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο τμήμα της συνολικής επιφάνειας με τη δημιουργία δύο μεγάλων μητροπολιτικών περιοχών- Αθήνας και Θεσσαλονίκης).
Η μείωση του μόνιμου πληθυσμού την επόμενη τριακονταπενταετία, δηλώνει κ. Κοτζαμάνης, αναμένεται να είναι – ανεξαρτήτως σεναρίων- συνεχής, αν και με διαφοροποιημένους ανά σενάριο/περίοδο ρυθμούς. Σημαντικές αλλαγές αναμένονται, τονίζει, και στην ηλικιακή δομή του πληθυσμού.
Ειδικότερα, η μέση ηλικία από 43,45 έτη το 2015 αναμένεται να αυξηθεί το 2050, αναλόγως των σεναρίων, από 3,7 έως και 5,5 έτη, η δε διάμεση, από 43,95 έτη το 2015 κατά 3,7 έως και 5,7 έτη (αντίστοιχα δε, ανάμεσα στο 2015 και το 2035 η μεν μέση ηλικία θα αυξηθεί κατά 4,5 έως 3,6 έτη, η δε διάμεση κατά 5,5 έως και 7,1 έτη).
Το 2035 τα ποσοστά των >65 ετών και των >85 ετών στον συνολικό πληθυσμό (21% και 2,8% το 2015) αναμένεται να κυμανθούν από 27-28% για τους πρώτους και από 4,0%- 4,5% για τους δεύτερους, ενώ το ειδικό βάρος των νέων κάτω των 20 ετών θα μειωθεί.
Το 2050 το ποσοστό των >65 ετών και των >85 ετών στον συνολικό πληθυσμό αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο (31-33% αναλόγως των σεναρίων για τους πρώτους και 6,5%-4,9% για τους δεύτερους), ενώ ιδιαίτερη προσοχή προκαλεί στο πλαίσιο αυτό η αύξηση με ταχύτερους ρυθμούς των ατόμων ηλικίας 85+.
Πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ
