«Ο αείμνηστος καθηγητής Ι. Μανωλεδάκης, πριν 45 χρόνια είχε προτείνει την αποποινικοποίηση της επαιτείας. Αλλά η μουσική δεν είναι επαιτεία, είναι δώρο, και η ελεύθερη εκτέλεσή της σε δρόμους και πλατείες δεν είναι μόνο θέμα δικαιωμάτων» αναφέρει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παρασκευόπουλος με αφορμή τη νέα “περιπέτεια” μουσικού του δρόμου, σε βάρος της οποίας σχηματίστηκε δικογραφία από τις αστυνομικές αρχές στη Θεσσαλονίκη.
Όπως αναφέρει ο κ. Παρασκευόπουλος η μουσική «είναι αγαθό πολιτισμού. Σωστά λέγεται, όσοι δεν έχουν γνωρίσει άλλες χώρες και άλλες πόλεις δεν μπορούν να καταλάβουν ούτε τη δική τους. Δεν καταλαβαίνουν πόσο οι καλλιτέχνες του δρόμου ομορφαίνουν τις γειτονιές. Πόσο συντελούν όχι μόνο στη διάδοση, αλλά και στην ίδια τη δημιουργία της τέχνης. Ελπίζω η κατάθεση σχετικής ερώτησης στη Βουλή (22.10.2018) να είναι το πρώτο βήμα για την απελευθέρωση της ωραίας μουσικής στους δρόμους της Θεσσαλονίκης».
Με αφορμή το τελευταίο περιστατικό στη Θεσσαλονίκη βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή ζητώντας από τους αρμόδιους υπουργούς «να προβούν σε συμβολικά μέτρα ή ρυθμίσεις που θα εγγυώνται την ελεύθερη άσκηση του συγκεκριμένου πολιτιστικού έργου».
Η ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ
«Οι «μουσικοί του δρόμου» αποτελούν μια ιδιαίτερη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης και συνιστούν αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής κουλτούρας όλων των πόλεων.
Συναντώνται παντού, σε κάθε χώρα και σε κάθε εποχή. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, από την πιο ανεπτυγμένη και πλούσια χώρα μέχρι και τη φτωχότερη η παρουσία τους είναι αδιάλειπτη. Σε πάρκα, πλατείες, πεζοδρόμια, υπόγειες διαβάσεις του μετρό και σε κάθε γωνιά της πόλης, οι μουσικοί του δρόμου βρίσκονται εκεί για να δώσουν λίγη ζωή με τη μουσική και το τραγούδι τους.
Πρόσφατα όμως λόγω της «συνήθους» αυτής δράσης τους, στην πόλη της Θεσσαλονίκης βρέθηκαν να διώκονται ή και να προσάγονται στο αυτόφωρο με την κατηγορία της επαιτείας, όπως αυτή ορίζεται στον Ποινικό Κώδικα (άρθρο 407). Τόσο όμως η ετυμολογική προσέγγιση του ίδιου του όρου επαιτεία, όσο και ειδικότερα ο χαρακτηρισμός της δράσης των «μουσικών του δρόμου» ως αξιόποινης δημιουργούν απορίες σε όσους έχουν επίγνωση της πολιτιστικής τους συμβολής.
Οι «μουσικοί του δρόμου», γενικά, με βάση την ορατή σε όλους κοινωνικά εικόνα τους, δεν επαιτούν, δεν ικετεύουν, δεν ζητιανεύουν επικαλούμενοι κάποια λ.χ. αναπηρία τους ή έλλειψη στέγης ή σοβαρά οικογενειακά προβλήματα, είτε υγείας είτε οικονομικά, ώστε να προκαλέσουν τον οίκτο των περαστικών και να τους ελεήσουν. Δε δρουν ούτε από φυγοπονία ούτε από φιλοχρηματία ούτε επιδιώκουν κατά συνήθεια να παρασιτούν σε βάρος των άλλων ούτε εκδηλώνουν ροπή προς την εγκληματική επαιτεία.
Αντιθέτως, εξωτερικεύουν και εκδηλώνουν ανοιχτά την μουσική τους έκφραση, παίζουν για να προσφέρουν ευχαρίστηση στον περαστικό διαβάτη (ενδεχομένως και στους ίδιους), ο οποίος στο άκουσμα της μουσικής μπορεί να νιώθει κάποια απόλαυση, ώστε να τους προσφέρει ένα αντάλλαγμα (συνήθως πολύ μικρό και συμβολικής φύσεως). Ενυπάρχει, δηλαδή, ένα είδος αμοιβαιότητας ανάμεσα στην προσφερόμενη παροχή και το αντάλλαγμα που κάποιος ενδέχεται αυθόρμητα να δώσει.
Η πλειονότητα των μουσικών φαίνεται να σέβεται και να συμμορφώνεται με τους κανόνες κοινής ησυχίας, την ένταση του ήχου (ώστε να μην προκαλείται ηχητική ρύπανση),την καθαριότητα, την μη παρεμπόδιση άλλων δραστηριοτήτων (λ.χ. λειτουργία καταστημάτων).
Διαφωτιστική είναι η θέση του Συλλόγου Μουσικών βορείου Ελλάδος, οι οποίοι σε υπόμνημά τους προς την Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης αναφέρουν μεταξύ άλλων τα εξής: « “Οι μουσικοί του δρόμου”» είναι κατά κύριο λόγο «οι νεαροί μαθητές του μουσικού σχολείου, οι φοιτητές του μουσικού τμήματος του πανεπιστημίου και οι σπουδαστές των ωδείων, που θέλουν να θέσουν την τέχνη τους στη δοκιμασία της ανοικτής ακρόασης στον δρόμο, μετρώντας τρόπον τινά την αποδοχή της μουσικής τους από το κοινό, με κριτήριο το πιθανό φιλοδώρημα από τους περαστικούς. Είναι, παραπέρα, παλιοί και νέοι επαγγελματίες μουσικοί που τα τελευταία χρόνια χάσανε πλέον τις δουλειές τους και προτίμησαν να εξωτερικεύουν την τέχνη τους στον δρόμο με αξιοπρέπεια, παρά να βυθιστούν άπραγοι στη θλίψη της ανεργίας, στο περιθώριο της κοινωνίας και τον αποκλεισμό» (αποσπάσματα δημοσιεύονται σε άρθρο του Απόστολου Λυκεσά στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 14.9.2018 με τον τίτλο «Δεν είναι επαίτες, είναι κομμάτι της ιστορίας μας»).
Επειδή ούτε οι μουσικοί του δρόμου ούτε όσοι τους ενισχύουν οικονομικά θίγουν οποιοδήποτε κοινωνικό αγαθό,
Επειδή ο χαρακτηρισμός της δράσης τους ως αξιόποινης, βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή του αυτοπροσδιορισμού, του δικαιώματος δηλαδή του πολίτη να πράττει οτιδήποτε δεν βλάπτει ή δεν θέτει σε κίνδυνο τρίτους,
Επειδή το έργο των μουσικών του δρόμου συνιστά έκφανση της ελευθερίας της τέχνης, η οποία και πρέπει να προάγεται,
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί
αν προτίθενται να προβούν σε συμβολικά μέτρα ή ρυθμίσεις που θα εγγυώνται την ελεύθερη άσκηση του συγκεκριμένου πολιτιστικού έργου.
Οι ερωτώντες βουλευτές
Παρασκευόπουλος Νικόλαος
Κουράκης Αναστάσιος (Τάσος)
Αθανασίου Αθανάσιος
Ακριώτης Γεώργιος
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αντωνίου Χρήστος
Βαγενά Άννα
Βάκη Φωτεινή
Γεωργοπούλου-Σαλτάρη Ευσταθία
Γκιόλας Ιωάννης
Δέδες Ιωάννης
Δουζίνας Κωνσταντίνος
Δρίτσας Θεόδωρος
Δριτσέλη Παναγιώτα
Ηγουμενίδης Νικόλαος
Θελερίτη Μαρία
Ιγγλέζη Αικατερίνη
Καββαδία Ιωαννέτα (Αννέτα)
Καΐσας Γεώργιος
Καρακώστα Ευαγγελία
Καστόρης Αστέριος
Καφαντάρη Χαρά
Λιβανίου Ζωή
Μανιός Νικόλαος
Μάρδας Δημήτρης
Μεγαλοοικονόμου Θεοδώρα
Μηταφίδης Τριαντάφυλλος
Μορφίδης Κωνσταντίνος
Μπαλαούρας Γεράσιμος (Μάκης)
Μπαλτάς Αριστείδης
Πάλλης Γεώργιος
Πάντζας Γεώργιος
Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)
Παπαδόπουλος Χριστόφορος
Παπαφιλίππου Γεώργιος
Παυλίδης Κωνσταντίνος
Ρίζος Δημήτριος
Ριζούλης Ανδρέας
Σκουρολιάκος Πάνος
Σταματάκη Ελένη
Σταμπουλή Αφροδίτη
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Φίλης Νικόλαος
Χριστοδουλοπούλου Αναστασία
Ψυχογιός Γεώργιος
