«Τα θέματα αυτά αποτελούν αντικείμενο επιστημονικού διαλόγου καθώς και ευρύτερου δημόσιου διαλόγου που πρέπει να γίνεται νηφάλια και ψύχραιμα», ήταν η απάντηση του υπουργού Παιδείας στην επιστολή Ιερώνυμου σχετικά με τις σχέσεις της Διοίκησης της Εκκλησίας της Ελλάδος με το καθεστώς της δικτατορίας. «Ως προς το μάθημα των Θρησκευτικών, είναι ωφέλιμο να συζητείται όχι με ανταλλαγή επιστολών αλλά στο πλαίσιο της θεσμικής συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας και της Εκκλησίας», προσθέτει ο Ν. Φίλης.
Ο υπουργός πληροφορήθηκε από δημοσιεύματα του ηλεκτρονικού τύπου την επιστολή του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και σε επιστολή-απάντηση αναφέρει:
«Μακαριώτατε,
Πληροφορήθηκα δια του ηλεκτρονικού τύπου το περιεχόμενο της επιστολής που μού απευθύνετε σχετικά με τις σχέσεις της Διοίκησης της Εκκλησίας της Ελλάδος με το δικτατορικό καθεστώς της επταετίας. Τα θέματα αυτά αποτελούν αντικείμενο επιστημονικού διαλόγου καθώς και ευρύτερου δημόσιου διαλόγου που πρέπει να γίνεται νηφάλια και ψύχραιμα και με στόχο να διδασκόμαστε όλοι από τα λάθη μας.
Ως προς τα θεσμικά ζητήματα όπως με το μάθημα των Θρησκευτικών, είναι ωφέλιμο να συζητούνται όχι με ανταλλαγή επιστολών αλλά στο πλαίσιο της θεσμικής συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας και της Εκκλησίας, όπως αυτή υλοποιήθηκε και υλοποιείται και με τη σειρά τακτικών συναντήσεων μεταξύ του Αρχιεπισκόπου και του υπουργού Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων. Γνωρίζετε ότι είμαι πάντοτε ανοιχτός στο διάλογο και βεβαίως για συνάντηση μαζί σας».
Η επιστολή του αρχιεπισκόπου:
«Η υπόθεση της Εκκλησίας είναι υπόθεση ενός λαού και όχι βεβαίως ενός υπουργού, όταν μάλιστα παραθεωρούνται θεμελιώδεις συνταγματικές διατάξεις (άρθρο 13) και διατάξεις του εκτελεστικού νόμου του ισχύοντος Συντάγματος. Ο επίσημος ρόλος της Εκκλησίας στην περίοδο της Δικτατορίας ήταν συνεπής και αδιάβλητος για την αποστολή της, γι’ αυτό αποκλείει πλήρως τις οποιεσδήποτε ιδεοληπτικές ερμηνείες των οποιωνδήποτε επικριτών ή πολεμίων της. Άλλωστε αν ίσχυαν οι παντελώς αβάσιμες και πλασματικές επικρίσεις ότι δήθεν η Εκκλησία συνεργάσθηκε με τη Δικτατορία, τότε θα πρέπει να απαντηθούν από τους επικριτές της τα επόμενα σοβαρά ερωτήματα ήτοι αν είχε συνεργασθεί η Εκκλησία με τη Δικτατορία τότε:
Γιατί ενθρονίστηκε αυθαιρέτως, παρανόμως και αντικανονικώς ο σθεναρώς αρνηθείς να παραιτηθεί γηραίος Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος;
Γιατί απαγορεύθηκε η συνέλευση της Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και γιατί συγκροτήθηκε μια ολιγομελής «αριστίνδην» Σύνοδος εκλεκτών της Αρχιερέων τόσο για την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου όσο και για τη διοίκηση της Εκκλησίας αντί της Ιεραρχίας;
Γιατί εκδιδόταν ανά εξάμηνο μία νέα νομοθετική παράταση για την απαγόρευση της συνελεύσεως της Συνόδου της Ιεραρχίας μέχρι το 1970;
Γιατί σε ολόκληρη την επταετία απαγορεύθηκε οποιοσδήποτε διορισμός έστω και ενός θεολόγου στη Μέση Εκπαίδευση;
Γιατί δεν συνδέθηκε το πλασματικό σύνθημα «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» με τις θεσμικές εκφράσεις μιας πρόθυμης σε συνεργασία, όπως υποστηρίζουν σκοπίμως οι επικριτές της, εκκλησιαστικής ηγεσίας;».
