«Η χώρα μας είναι αποφασισμένη να στείλει ένα μήνυμα προς Ανατολάς και Δύση, ότι για όποιον παραβιάζει τις αρχές της κυριαρχίας και του σεβασμού απέναντί μας θα λαμβάνονται τα αντίστοιχα μέτρα. Η εποχή που θεωρούνταν διπλωματία το να κάνεις την κότα πέρασε. Αυτή είναι μια διπλωματία για κοτέτσι και όχι για εξωτερική πολιτική» τονίζει σε τηλεοπτική συνέντευξη στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
Ερωτηθείς για την ένταση στις ελληνορωσικές σχέσεις, ο κ. Κοτζιάς υπογραμμίζει ότι δεν ανησυχεί και εκφράζει την ελπίδα πως τα όποια προβλήματα θα επιλυθούν. «Ο Σεργκέι Λαβρόφ μου ζήτησε να τον προσκαλέσω. Να έρθει στην Ελλάδα για να προετοιμαστεί το ταξίδι του κ. Τσίπρα, στη Μόσχα, που πάλι εκείνοι καλέσανε. Αν θέλει θα έρθει, αν δεν θέλει δεν θα έρθει. Αν νιώθει ότι πρέπει να ταυτιστεί με αυτούς που απελάσαμε ή αυτούς που δεν αφήσαμε να μπουν στην Ελλάδα, είναι δικαίωμά του. Εγώ προσπάθησα, να μην ταυτίσω αυτές τις κακές περιπτώσεις με την επίσημη Ρωσία, είναι θέμα της Ρωσίας αν θέλει να ταυτιστεί μαζί τους ή όχι».
Ο υπουργός Εξωτερικών επισημαίνει ότι «δεν με ανησυχούν οι ελληνορωσικές σχέσεις, με ανησυχεί μια ανατροπή που αναπτύσσεται στη χώρα μας, που όταν εγώ ζητάω να φύγουν τα τουρκικά στρατεύματα από την Κύπρο, μου λένε όχι δεν είναι πατριωτικό αυτό, άφησε μερικά. Όταν εγώ ζητάω να λύσω το ονοματολογικό, το σκοπιανό πρόβλημα, μου λένε όχι μην βιάζεσαι. Όταν παίρνω μέτρα απέναντι σε ανθρώπους που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες φιλοξενίας στη χώρα, μου λένε κακώς το κάνεις. Δεν το αντιλαμβάνομαι γιατί. Γιατί από τη μια χρησιμοποιούνε κάποιοι ρητορική μίσους για το εσωτερικό της χώρας και απέναντι σε μικρές χώρες όπως η μελλοντική Βόρεια Μακεδονία, η Αλβανία κ.λπ. και από την άλλη, όταν μεγάλες χώρες παραβιάζουν τους κανόνες μας, να λένε ότι πρέπει να ανεχόμαστε και να υποκλινόμαστε. Είπα και παλαιότερα ότι δεν πρόκειται για πατριώτες, αλλά για προσκυνημένους». Χαρακτήρισε πάντως «πολύ καλό» το γεγονός ότι από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπήρξαν χαμηλοί τόνοι και προσεκτικές διατυπώσεις στο θέμα των ελληνορωσικών σχέσεων.
Ώριμες οι συνθήκες για συμφωνία με τα Σκόπια
Αναφερόμενος στη συμφωνία των Πρεσπών, σημειώνει ότι ήταν ώριμες οι συνθήκες για την επίλυση της διένεξης. «Λένε ότι βιαστήκαμε. Οι συνθήκες ήταν ώριμες. Οι συνθήκες όταν είναι ώριμες σημαίνει ότι αυτό που μπορεί να κάνεις, πρέπει να το κάνεις. Εγώ ρωτάω: Θέλουμε μια ΠΓΔΜ που να είναι υπό την επιρροή της Τουρκίας ή μία ΠΓΔΜ , η οποία να έχει φιλική σχέση με εμάς; Αυτό πρέπει να απαντήσουμε. Θέλουμε μία ΠΓΔΜ στην οποία θα αναπτυχθεί ο σλαβικός φονταμενταλισμός και θα έχουμε ρεύματα τρομοκρατίας από τον Βορρά στην ελληνική Μακεδονία ή θέλουμε να απαλείψουμε τις αιτίες και τις δυνατότητες ενίσχυσης του σλαβικού φονταμενταλισμού; Θέλουμε μια χώρα που θα είναι δεμένη μαζί μας οικονομικά, γεωγραφικά, κοινωνικά ή θέλουμε μια χώρα η οποία να μας βλέπει σαν εχθρό και να προσβλέπει στη συνεργασία με άλλες χώρες;» σημειώνει.
Σε ερώτηση αν αυτή ήταν η καλύτερη δυνατή συμφωνία, ο κ. Κοτζιάς τονίζει: «Αν εσείς και εγώ καθόμασταν στο σπίτι και φτιάχναμε μια συμφωνία χωρίς να υπάρχει η άλλη πλευρά, εντάξει. Όπως είπα, έτσι δεν θα τη λέγαμε Βόρεια Μακεδονία, θα τη λέγαμε Βόρεια Αλάσκα. Και αν μάλιστα δεν είχαν προηγηθεί η παράδοση και η υποχωρητικότητα στις διαπραγματεύσεις, όλα αυτά τα 25 χρόνια, όλα θα ήταν πιο εύκολα. Αλλά εμείς έχουμε δύο ζητήματα: ένα, ότι πρέπει να συμφωνήσει και η άλλη πλευρά, διότι δεν την καταλάβαμε διά πολέμου για να της υπαγορεύσουμε το τι θέλουμε εμείς. Δεύτερον, εμείς βρήκαμε τετελεσμένα και με αυτά τα τετελεσμένα δεν μπορείς να συνεχίσεις μια διαπραγμάτευση χωρίς να τα πάρεις υπόψη σου. Αυτά που κάναμε ήταν ότι τα διορθώσαμε όσο μπορούσαμε. Από εκεί και πέρα, έγινε αλλαγή του ονόματος, Βόρεια Μακεδονία. Μερικοί αναφέρονται στο τι λέει ο Ζάεφ σήμερα. Μα δεν έχει επικυρωθεί ακόμη η συμφωνία. Επίσης, στη συμφωνία προβλέπεται ότι θα αλλάξει το άρθρο 49 του Συντάγματος, που μιλάει για μακεδονικό έθνος στις γείτονες χώρες, δηλαδή για μειονότητες, και το οποίο οι προηγούμενες κυβερνήσεις το άφησαν στην Ενδιάμεση Συμφωνία. Ο Ζάεφ έχει συμφωνήσει ότι θα αλλάξει και θα αντιγράψει κατά λέξη σε αυτή την παράγραφο το ελληνικό Σύνταγμα στην παράγραφο 18» αναφέρει ο κ. Κοτζιάς.
Στο ερώτημα πώς ερμηνεύει το γεγονός ότι έξι στους δέκα Έλληνες φέρονται να λένε «όχι» στη συμφωνία, κ. Κοτζιάς επισημαίνει: «Νομίζω ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων, όπως και εγώ, συναισθηματικά λένε καλά θα ήταν να μην χρειάζεται να κάνουμε καμία συμφωνία. Επίσης, νομίζω ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης λίγο θρέφονται από τη μη λύση. Και εδώ πρέπει να ξεχωρίσουμε ανάμεσα σε εκείνους που η ειδίκευσή τους είναι να δημιουργούν προβλήματα, όπως είναι η σημερινή αντιπολίτευση –ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που κυβέρνησαν τη χώρα επί δεκαετίες μετά την κατάρρευση της χούντας– και σε εκείνους που φέρνουν τη λύση των προβλημάτων. Επίσης, λέγονται τρομερά πράγματα. Παραδείγματος χάρη μια κυρία μού είπε στον δρόμο, “δεν ντρέπεσαι που παρέδωσες τη Θεσσαλονίκη να γίνει πρωτεύουσα των Σκοπίων”. Χαζά, ανόητα πράγματα. Αλλά δεν φταίει η κυρία, είναι αυτοί που σκόπιμα, προκειμένου να προωθήσουν το αντιπολιτευτικό τους λόγο, υπονομεύουν μια συμφωνία που έγκυρες εφημερίδες του εξωτερικού την χαρακτηρίζουν αριστούργημα διπλωματικής συμφωνίας».
Βόρεια Μακεδονία σε όλα τα επίσημα έγγραφα
Ερωτηθείς αν στη συμφωνία θα μπορούσε να υπάρξει πρόβλεψη για την ονομασία των πολιτών στην ΠΓΔΜ ως «Σλαβομακεδόνων» ή «Βορειομακεδόνων» και όχι όπως θέλουν οι ίδιοι, ο υπουργός Εξωτερικών σημειώνει: «Πρέπει να ξεχωρίσουμε τα πράγματα: Επίσημα, και τα θεσμικά θα μπουν μπροστά, στα πάντα ο όρος Βόρεια Μακεδονία. Αλλά αν νομίζετε εσείς ότι μπορώ να επιβάλλω εγώ στον κάθε πολίτη να ονομάζεται Βορειομακεδόνας, θα σας θέσω το εξής πάρα πολύ απλό ερώτημα: Είναι ένας κάτοικος στα Σκόπια και λέει στη φιλενάδα του ότι είναι Μακεδόνας. Τι θα κάνουμε τώρα; Θα στήσουμε ένα μεταφυσικό κράτος που θα τον βάζει φυλακή; Αυτό που είπαμε είναι ότι οι πολίτες αυτής της χώρας έχουν το δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζονται όπως θέλουν. Είναι ένα παγκόσμιο δικαίωμα που δεν μπορούμε να το αλλάξουμε. Αλλά ταυτόχρονα και εμείς μπορούμε να τους λέμε όπως θέλουμε. Μπορούμε να τους λέμε με τη σλαβική τους ονομασία, μπορούμε να μιλάμε για σλαβομακεδονική γλώσσα, σλαβομακεδονικό έθνος. Όταν πάμε στο επίπεδο του ιδιώτη, μόνον ένα κράτος ολοκληρωτικό και ένα κράτος δυνάστης μπορεί να ελέγξει πώς ο άνθρωπος αυτός θα λέγεται ανεπίσημα. Στην κρατική ταυτότητα όμως, τη θεσμική ταυτότητα, όλα θα φέρουν την ονομασία Βόρεια Μακεδονία. Δηλαδή, το υπουργείο Εξωτερικών δεν θα είναι υπουργείο Εξωτερικών της Μακεδονίας ή των Μακεδόνων. Θα είναι υπουργείο Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας. Το σχολείο τάδε θα είναι το σχολείο της Βόρειας Μακεδονίας».
Η κατάργηση του αλυτρωτισμού
Ο κ. Κοτζιάς πρόσθεσε ακόμα ότι το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, η Ελλάδα εξασφάλισε τα βασικότερα: Η κατάργηση του αλυτρωτισμού, η αναγνώριση των συνόρων, η αναγνώριση ότι δεν υπάρχουν μειονοτικά δικαιώματα η αναγνώριση ότι πρέπει να αλλάξουν το όνομα τους σε Βόρεια Μακεδονία, η αναγνώριση ότι αυτό θα πρέπει να είναι για όλες τις χρήσεις, αναγνώριση ότι θα πρέπει να κάνουν συνταγματικές αλλαγές.
«Η συμφωνία είναι ανάμεσα σε δύο κράτη. Δεν δεσμεύει τα πρόσωπα και τα άτομα. Να σας φέρω ένα παράδειγμα: στην Ενδιάμεση Συμφωνία λέγεται ότι απαγορεύεται η εκδήλωση αλυτρωτισμού από τις δυο πλευρές. Στη διαδήλωση που έγινε εδώ στο Σύνταγμα και στη διαδήλωση που έγινε στη Θεσσαλονίκη, κάποια ακροδεξιά στοιχεία -όχι ο απλός κόσμος που από ανησυχία και καλά έκανε και κατέβηκε σε αυτές τις εκδηλώσεις -φώναζαν “φέρτε μας τα όπλα να μπούμε στα Σκόπια”. Αυτό τι είναι; Δεν είναι αλυτρωτισμός; Και τα κόμματα και οι Μητροπόλεις που υποστήριξαν αυτές τις εκδηλώσεις, με άφησαν με μια απορία. Γιατί δεν καταδίκασαν αυτά τα συνθήματα; Θεωρούν αυτονόητο κάποιοι στην Ελλάδα να φωνάζουν σήμερα “φέρτε τα όπλα να μπούμε στα Σκόπια”; Δηλαδή, αν εμείς ακούγαμε τέτοια συνθήματα σε διαδηλώσεις στην Τουρκία, στην Κωνσταντινούπολη, στην Άγκυρα, δεν θα θεωρούσαμε ότι είναι πρόκληση; Δεν θα καταγγέλλαμε τέτοια αλυτρωτικά φαινόμενα; Πώς επιτρέπουμε στον εαυτό μας τέτοια “δικαιώματα” που δεν δίνουμε σε άλλους. Εγώ για να είμαι ειλικρινής τέτοια συνθήματα στα Σκόπια δεν έχω ακούσει», αναφέρει ο κ. Κοτζιάς.
Η ονομασία των προϊόντων
Σε ερώτηση σχετικά με τις διαμαρτυρίες που εκφράζουν επιχειρηματίες στη Βόρεια Ελλάδα σε ό,τι αφορά την ονομασία των προϊόντων, ο κ. Κοτζιάς επισήμανε: «Πιο πολλές ενστάσεις ακούγονται από επιχειρηματίες στην Αθήνα. Διότι οι επιχειρηματίες στη Θεσσαλονίκη, όπως είδατε και στο συνέδριο που είχε ανέβει και ο πρωθυπουργός, χαιρέτισαν τη συμφωνία. Και γιατί τη χαιρέτισαν; Διότι μερικοί παριστάνουν ως τα προϊόντα της γείτονος χώρας να είχαν την ονομασία μέχρι τώρα προϊόντα… Βόρειας Αλάσκας και ξαφνικά λέγονται προϊόντα Βόρειας Μακεδονίας. Λάθος και ψέμα. Τα προϊόντα αυτής της χώρας μέχρι σήμερα ονομάζονταν “προϊόντα Μακεδονίας”. Και τώρα από εδώ και πέρα, μόλις ξεκινήσει η συμφωνία και επικυρωθεί, θα λέγονται προϊόντα της Βορείου Μακεδονίας.
Στην ελληνική Βουλή
Σε ερώτηση, αν είναι ρεαλιστικό να πιστεύει κανείς ότι η συμφωνία θα γίνει τελικά δεκτή στην ΠΓΔΜ, με δεδομένο ότι η τελευταία δημοσκόπηση δείχνει ότι το 54% των κατοίκων της χώρας αυτής αντιτίθεται, ο κ. Κοτζιάς απάντησε: «Το είδα αυτό, αλλά πριν από τρεις ημέρες είχε άλλη δημοσκόπηση που έλεγε ότι το 70% είναι υπέρ της συμφωνίας. Πείτε μου την εταιρεία και τα συμφέροντα που εκπροσωπεί για να σας το σχολιάσω. Η δικιά μου γνώμη είναι ότι η πλειοψηφία του γειτονικού λαού θέλει να μπει και στο ΝΑΤΟ, να μην πω η απόλυτη πλειοψηφία του αλβανικού τους στοιχείου και η πλειοψηφία του σλαβομακεδονικού θέλει να μπει στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν αποφασίσουν να μην μπούνε, νομίζω ότι θα είναι φανερό ότι εμείς δεν φταίμε σε κάτι…»
Ο ίδιος εξέφρασε την πεποίθηση ότι μόλις επικυρωθεί στην ΠΓΔΜ η αλλαγή του Συντάγματος, την άλλη μέρα πρέπει να έρθει η συμφωνία «στην ελληνική Βουλή, στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και μετά στην Ολομέλεια της Βουλής». Και αν δεν εγκριθεί στη Βουλή; «Δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση» εκτιμά ο κ. Κοτζιάς. «Είναι στο συμφέρον και των δύο κρατών- και θα το αντιληφθούν οι πλειοψηφίες και στις δύο χώρες- ότι πρέπει να τελειώνουμε με αυτή την ιστορία. Και να σας πω και κάτι: Ακούω πολλή κριτική από την αντιπολίτευση, είπα μια φράση στη Βουλή που θα την επαναλάβω, έχω την αίσθηση ότι όλοι θέλουν να το λύσουμε εμείς το πρόβλημα για να έχουν το δικαίωμα να μας κατηγορούν. Τους βολεύει αυτό» προσθέτει.
Αν όμως οι Ανεξάρτητοι Έλληνες καταψηφίσουν τη συμφωνία και αποχωρήσουν από την κυβέρνηση; «Δεν βλέπω πιθανή αλλαγή κυβέρνησης και καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να ακυρώνει έτσι εύκολα διεθνείς συμφωνίες, οι οποίες μάλιστα θα έχουν επιβεβαιωθεί από 28 άλλα κράτη. Αυτά είναι για τα μάτια της κοινής γνώμης. Και σας ξαναλέω, κατακρίνουν μια συμφωνία που είναι πολλαπλάσια καλύτερη από οποιαδήποτε συμφωνία. Οι αντιπολιτευόμενοι ξέρουν ότι είναι μία πολύ καλή συμφωνία, αλλά τους βολεύει αντιπολιτευτικά. Είναι ευχαριστημένοι κατά βάθος. Εμείς να κάνουμε τη σκληρή και τολμηρή δουλειά και αυτοί να παριστάνουν τις παρθένες… Όπως λέω πάντα, η ιστορία είναι σχολείο για να μεγαλώνουμε και να αναπτυσσόμαστε και να μαθαίνουμε και όχι φυλακή. Πρέπει να τελειώνουμε με τα δεσμά των φυλακών που βάλαμε τον εαυτό μας», καταλήγει ο κ. Κοτζιάς.
