Ήταν 1988, ένα χρόνο πριν από την πτώση του Τείχους και λίγα χρόνια πριν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ: πρώτη συμμετοχή του υπογράφοντος σε φοιτητικές εκλογές, στη Φιλοσοφική σχολή του ΑΠΘ. Με το μισό ισόγειο μπλε και το άλλο μισό κόκκινο από τα πανό, ένα τραγούδι πλημμύριζε το χώρο, κόκκινο και μπλε: Ήλιε ήλιε αρχηγέ.
Πρόκειται για ένα τραγούδι από το Φορτηγό του Διονύση Σαββόπουλου (1966), από τα πρώτα βινύλια που είχα αγοράσει, ένα τραγούδι που ακουγόταν συχνά στις πορείες της Πανσπουδαστικής της εποχής μου.
Για το Φορτηγό και τη σημασία του στο ελληνικό τραγούδι έχουν γραφτεί πολλά που δεν χρειάζεται να τα επαναλάβω: αυτοί που γνωρίζουν τα τραγούδια του, αντιλαμβάνονται και το σημαινόμενο των τραγουδιών.
Σήμερα, 50 χρονιά από την κυκλοφορία του Φορτηγού και 28 από κείνες τις φοιτητικές εκλογές το Ήλιε ήλιε αρχηγέ χρησιμοποιείται σε μια διαφήμιση γιαουρτιού.
Και κάπου εδώ μπορούν να συνεχιστούν οι αντιστοιχίες, που από την αρχή της καριέρας του Σαββόπουλου γίνονται με τον προσφάτως βραβευθέντα με νόμπελ λογοτεχνίας Μπομπ Ντίλαν.
Στις σημειώσεις του οπισθόφυλλου του περίφημου Highway 61 revisited γράφει: the songs on this specific record are not so much songs but rather exercises in tonal breath control – τα τραγούδια αυτού του δίσκου δεν είναι τόσο τραγούδια αλλά περισσότερο ασκήσεις στον έλεγχο της αναπνοής. Ομοίως στο οπισθόφυλλο του Φορτηγού αναγράφεται: αυτά που θ’ ακούσετε εδώ μέσα, δεν είναι ακριβώς τραγούδια, είναι μάλλον μια σειρά ασκήσεις φυσικής αναπνοής*.
Δεν ξέρω αν ο κύριος Σαββόπουλος είναι ο έλληνας Μπομπ Ντίλαν, όπως έχει γραφτεί στο παρελθόν, ούτε γνωρίζω αν ο Μπομπ Ντίλαν έχει βγάλει καμιά… Καλομοίρα από κάποια τούρτα, ωστόσο φαίνεται πως στο ζήτημα των διαφημίσεων τουλάχιστον ο έλληνας τραγουδοποιός εζήλωσε τη διαφημιστική δόξα του Αμερικανού – μόλις δύο χρόνια πριν, το υπέροχο τραγούδι του Ντίλαν I want you είχε ντύσει τη διαφήμιση γιαουρτιού ελληνικού τύπου, που παίχτηκε στην αμερικανική τηλεόραση κατά τη διάρκεια της μετάδοσης του super bowl 2014, με πρωταγωνίστρια μιαν αρκούδα που… βρυχάται.**
Το γιαούρτι τελικά τον Σαββόπουλο και τον Ντίλαν τους ενώνει.
Αυτά ως προς το παρελθόν και το παρόν. Ως προς το μέλλον, ελπίζω το εξαιρετικό σαββοπούλειο άσμα Θεία Μάρω, καλέ θεία Μάρω, αύριο, φύλαξε και για μας λίγο χαλβά, να μη χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες διαφήμισης του εν λόγω προϊόντος (χαλβά).
Δημήτρης Τσιχλάκης
(με πληροφορίες από Παναγιώτη Μανδατζή)
* Ιστολόγιο Δισκορυχείον
** Ηλεκτρονική έκδοση Guardian
