Διάβαζα τις προάλλες, εδώ στο dailythess, το άρθρο για τις δέκα πιο γνωστές… αγύριστες ταινίες, για τα δέκα μεγαλεπήβολα κινηματογραφικά σχέδια που δεν γυρίστηκαν ποτέ, πήγαν στον… αγύριστο, κατά διαβόλου.
Στη συνέχεια θυμήθηκα το μυθιστόρημα «Το σπίτι του ύπνου» του αγαπημένου των ελλήνων βιβλιόφιλων Τζόναθαν Κόου, ο οποίος παρεμπιπτόντως και σύμφωνα με ανάρτηση στο facebook των εκδόσεων Πόλις θα βρίσκεται στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη στις 14 και 15 Δεκεμβρίου αντίστοιχα (περισσότερες λεπτομέρειες εν καιρώ).
Στο (θαυμάσιο) «Σπίτι του ύπνου», λοιπόν, ο Κόου πραγματεύεται την ιδέα ότι τα όρια μεταξύ ονείρου, μνήμης και πραγματικότητας είναι δυσδιάκριτα. Μέσα από μια ιστορία που συνομιλεί έντονα και με τη δεκαετία του ’80 αλλά και με όσες ακολούθησαν -άλλωστε κάθε σπουδαίο μυθιστόρημα συνομιλεί διαρκώς με την επικαιρότητα- και με ήρωες ναρκοληπτικούς, υπνοβάτες, πάσχοντες από αϋπνία ή και άλλες διαταραχές ύπνου, ο Κόου προσφέρει πλήθος εξαιρετικών ιδεών και ερεθισμάτων γύρω από την επιστήμη, την πολιτική, τις ανθρώπινες σχέσεις και τον κινηματογράφο.
Μία απ’ τις ιδέες αυτές είναι η εμμονή ενός εκ των χαρακτήρων του βιβλίου όχι με τις αγύριστες αλλά με τις χαμένες ταινίες, αυτές δηλαδή που μπορεί να ευτύχησαν να γυριστούν, αλλά ατύχησαν παντελώς εμπορικά, ή -ακόμη χειρότερα- δεν έφτασαν ποτέ στην αίθουσα προβολής, και που οι κόπιες τους εντέλει χάθηκαν αποτελώντας για τους διάφους σινεφίλ ένα είδος κινηματογραφικού Αγίου Δισκοπότηρου.
Πολύ εύστοχα γράφει ο Κόου ότι οι ταινίες μοιάζουν με τα όνειρα -με το συλλογικό υποσυνείδητο- κι ότι υπάρχουν όνειρα που αντιστοιχούν στα κινηματογραφικά είδη, οι εφιάλτες είναι τα θρίλερ, οι ονειρώξεις οι ερωτικές ταινίες, ενώ τα όνειρα που επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά, με ελάχιστες παραλλαγές, αντίστοιχούν στα remake ή και στα σίκουελ παλιότερων ταινιών. Μια ταινία όμως που χάνεται, μια ταινία που δεν προβάλλεται ποτέ, είναι σαν τα όνειρα που δεν τα θυμάσαι όταν ξυπνάς. Μπορεί να είναι το ωραιότερο όνειρο που είδες ποτέ, μπορεί η αίσθηση που σου άφησε να είναι υπέροχη, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να θυμηθείς τι είδες.
Αντίστοιχα, θα μπορούσαμε να πούμε, μια ταινία που κάποιος οραματίστηκε, αλλά δεν γυρίστηκε ποτέ, είναι σαν τα όνειρα που κάνουμε ξύπνιοι αλλά δεν πετυχαίνουμε ποτέ. Σαν τη ζωή την ίδια.
Π. Μανδατζής
