Τις προϋποθέσεις για την ίδρυση και τη λειτουργία Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ) Ατόμων με Αναπηρία, καθορίζει Κοινή Υπουργική Απόφαση, την οποία υπογράφουν η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου, και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γεώργιος Χουλιαράκης. Σκοπός της ΚΥΑ είναι ο καθορισμός του οργανωτικού πλαισίου για την ίδρυση και τη λειτουργία Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρία, ηλικίας άνω των 18 ετών.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ, με την έννοια «Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης» ορίζεται το σύνολο των χώρων που διατίθενται για τη μόνιμη διαβίωση-κατοικία των ατόμων με αναπηρία με οργανωμένη υποστήριξη από το φορέα, έτσι ώστε να διασφαλίζονται συνθήκες κατάλληλες για ύπνο, σωματική υγιεινή, καθαριότητα και αξιοπρεπή καθημερινή διαβίωση.
Η υποστηριζόμενη διαβίωση ενισχύει το θεμελιώδες δικαίωμα για ανεξάρτητη διαβίωση κάθε ατόμου με αναπηρία, μέσω αφενός μεν της παροχής φροντίδας και υποστήριξης, με σεβασμό στα δικαιώματα, την αξιοπρέπεια, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του αφετέρου δε της διατήρησης και ανάπτυξης στο μέγιστο βαθμό των δεξιοτήτων και ικανοτήτων του, προκειμένου να ζει με ασφάλεια, όσο το δυνατόν πιο αυτόνομα και ενεργά στο κοινωνικό περιβάλλον, με στόχο τη κοινωνική ένταξή του, συμπεριλαμβανόμενης της δυνατότητας πρόσβασης στην εκπαίδευση και την εργασία.
Η υποστηριζόμενη διαβίωση στοχεύει και συντελεί αποφασιστικά στην αποϊδρυματοποίηση των ατόμων με αναπηρία που φιλοξενούνται σε μονάδες κλειστής φροντίδας, στην περίπτωση που το οικογενειακό περιβάλλον τους αδυνατεί για οποιοδήποτε λόγο να υποστηρίξει τη διαβίωσή τους, καθώς και στην απόκτηση καλύτερης ποιότητας ζωής με περισσότερες ευκαιρίες και μεγαλύτερο έλεγχο των επιλογών τους από τα ίδια.
«Η υποστηριζόμενη διαβίωση αντιμετωπίζει το ζήτημα της διά βίου διαβίωσης-κατοικίας των ατόμων με αναπηρία. Η διαβίωση των ενοίκων στις ΣΥΔ δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί “κλειστή περίθαλψη” ή “νοσηλεία”», διευκρινίζεται στην ΚΥΑ.
Διαδικασία ένταξης και αποχώρησης ενοίκων
1. Στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης γίνονται δεκτά άτομα με αναπηρία, εκ γενετής ή επίκτητη, ηλικίας 18 ετών και άνω, τα οποία δεν μπορούν να διαβιώσουν αυτόνομα, χωρίς κατάλληλη υποστήριξη και πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις. Στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης δεν μπορούν να κατοικούν άτομα με ενεργά ψυχιατρικά προβλήματα ή άτομα με επιληπτικές κρίσεις που δεν υποστηρίζονται με φαρμακευτική αγωγή.
2. Οι υποψήφιοι ένοικοι γίνονται δεκτοί στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης με την ακόλουθη διαδικασία:
α. Υποβολή αίτησης του ενδιαφερομένου από τον ίδιο ή τους γονείς του ή το δικαστικό του συμπαραστάτη προς τον εκάστοτε φορέα ΣΥΔ, η οποία συνοδεύεται από:
- Φωτοτυπία με στοιχεία ταυτότητος/διαβατηρίου
- Ληξιαρχική πράξη γέννησης
- Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης
- Πρόσφατη φωτογραφία
- Ιατρικό ιστορικό (γνωματεύσεις και πιστοποιητικά υγείας) που τεκμηριώνει την αδυναμία αυτόνομης διαβίωσης, χωρίς κατάλληλη υποστήριξη.
- Γνωμάτευση προσδιορισμού ποσοστού αναπηρίας από τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ)
- Βεβαίωση κοινωνικής έρευνας, η οποία συντάσσεται από κοινωνικό λειτουργό δημόσιου νοσοκομείου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή μέλους του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος (ΣΚΛΕ), με άδεια άσκησης επαγγέλματος.
β. Έλεγχος των ως άνω τυπικών κριτηρίων από αρμόδιο υπάλληλο του φορέα.
γ. Παραπομπή του ενδιαφερομένου για αξιολόγηση (ψυχιατρική εκτίμηση, ψυχολογική εκτίμηση, κοινωνικό ιστορικό) στη διεπιστημονική ομάδα του φορέα με βάση τη σειρά προτεραιότητας των αιτήσεων και σύνταξη έκθεσης προς το Όργανο Διοίκησης του φορέα για την ένταξη ή όχι του ατόμου στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης.
Ως βασικά κριτήρια αξιολόγησης θεωρούνται τα εξής:
- – Η προσωπικότητα του ενδιαφερόμενου ατόμου.
- – Οι δυνατότητες συμμετοχής του σε δραστηριότητες της κατοικίας και της Κοινότητας.
- – Η δυνατότητα προσαρμογής στις νέες συνθήκες διαβίωσης και συνύπαρξης με τους άλλους ενοίκους.
- – Η καταρχήν αποδοχή του νέου περιβάλλοντος διαβίωσης από το ίδιο το άτομο ή/και την οικογένειά του.
δ. Απόφαση του οργάνου της Διοίκησης του φορέα για την ένταξη και τους όρους διαμονής του ενοίκου στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης.
ε. Ανακοίνωση της έγκρισης στον υποψήφιο ένοικο ή το γονέα ή δικαστικό συμπαραστάτη του, συνοδευόμενη με γραπτή ενημέρωση για τους όρους που διέπουν τη διαμονή του στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, οι οποίοι δεσμεύουν αφενός μεν τον ίδιο αφετέρου δε το φορέα ως προς την παροχή των δέουσων υπηρεσιών και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του ενοίκου.
στ. Ακολουθεί περίοδος προετοιμασίας και σταδιακής ένταξης έως 6 μήνες του ενοίκου στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, κατά την οποία εφαρμόζεται ένα «στάδιο προετοιμασίας και αποδοχής του», μέσω οργανωμένων και συντονισμένων συνεργασιών και συναντήσεων με το προσωπικό και τους άλλους ενοίκους, με σκοπό την ομαλή ένταξη και προσαρμογή στο νέο περιβάλλον διαμονής. Κατά την περίοδο αυτή, ο ένοικος ενημερώνεται περαιτέρω και με απόλυτη σαφήνεια για το περιεχόμενο των όρων που διέπουν τη διαμονή του στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, τους κανόνες λειτουργίας, τις παρεχόμενες υπηρεσίες, καθώς και τις εγκαταστάσεις και τις ανέσεις οι οποίες θα του παρασχεθούν.
ζ. Με την ολοκλήρωση της περιόδου προετοιμασίας και σταδιακής ένταξης, ακολουθεί η επαναξιολόγηση του υποψηφίου και η τελική έγκριση ένταξης στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης.
η. Υπογραφή «Συμβολαίου». Με τον υποψήφιο ένοικο ή το γονέα ή το δικαστικό συμπαραστάτη του συνάπτεται συμφωνία ένταξης («συμβόλαιο») στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης και διαβίωσής του σε αυτή. Στο «Συμβόλαιο» περιγράφονται οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα του ενοίκου (π.χ. σε σχέση με θέματα που αφορούν τη λήψη φαρμάκων, τη συνεργασία με το προσωπικό, τις υποχρεώσεις ατομικής υγιεινής και εμφάνισης, τη συμμετοχή στην καθαριότητα των χώρων, τήρηση ωραρίου, τις διανυκτερεύσεις εκτός της Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, τις άδειες, τη φιλοξενία άλλων ατόμων, το διατροφολόγιο, καθώς και τη χρήση οινοπνευματωδών ποτών ή/ και ουσιών στο χώρο της Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης). Επίσης, με το «Συμβόλαιο», ο ένοικος δεσμεύεται να συμμετέχει στα προγράμματα και τις δραστηριότητες της δομής, τα οποία κρίνονται ως απαραίτητα για την εξέλιξή του και την ενδυνάμωση της ανεξαρτησίας του. Η ένταξη στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης πραγματοποιείται μόνο, κατόπιν της υπογραφής του σχετικού Συμβολαίου διαμονής και από τα δύο μέρη.
θ. Οι ένοικοι μπορούν να αποχωρήσουν από τη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης οικειοθελώς, όποτε οι ίδιοι ή οι γονείς ή οι δικαστικοί συμπαραστάτες τους, θελήσουν και εφόσον υπογράψουν σχετική δήλωση οι ίδιοι ή οι γονείς ή οι δικαστικοί συμπαραστάτες τους και ρυθμίσουν τις τυχόν υφιστάμενες νομικές και οικονομικές εκκρεμότητες.
ι. Με αιτιολογημένη απόφαση του οργάνου της διοίκησης του φορέα, δύναται να διακοπεί η διαβίωση του ενοίκου στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, εφόσον παραβιάζεται συστηματικά το Συμβόλαιο ή ο Κανονισμός Λειτουργίας της Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης ή οποιαδήποτε από τις λοιπές υποχρεώσεις του ενοίκου προς το φορέα. Με την απόφαση αυτή, χορηγείται εύλογος χρόνος στον ένοικο ή στους γονείς του ή στο δικαστικό του συμπαραστάτη, προκειμένου να αποχωρήσει από τη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης.
ΑΠΕ/ΜΠΕ
