Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν έχει κοστίσει την εκπαίδευση στον μικρό λούστρο Χαμιντουλάχ, 13 ετών. Και η φτώχεια ανάγκασε τον 11χρονο Σαμπίρ να φύγει από το σπίτι του και να πουλά αποξηραμένα φρούτα στους δρόμους της Καμπούλ. Σε ηλικία 9 ετών ο Νιγιαματουλάχ αναζητεί εργασία και ζει σε ένα πάρκο.
Αυτή είναι η μοίρα πολλών παιδιών στην χώρα αυτή η οποία θυμάται αυτή την εβδομάδα μια θλιβερή επέτειο: Σήμερα ο πόλεμος στο Αφγανιστάν κλείνει 18 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι μία ολόκληρη γενιά δεν έχει γνωρίσει παρά τον πόλεμο.
«Η ειρήνη είναι σαν όνειρο για εμάς στο Αφγανιστάν», δήλωσε ο Μοχάμαντ Μόμπιν, ένας 17χρονος μαθητής λυκείου. «Η χώρα δεν μπορεί να αναπτυχθεί, αν δεν υπάρχει ειρήνη».
Στις 7 Οκτωβρίου 2001 οι ΗΠΑ έριξαν τις πρώτες βόμβες σε αφγανικό έδαφος μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου από την αλ Κάιντα.
Μερικές εβδομάδες αργότερα οι Ταλιμπάν εκδιώχθηκαν από την εξουσία και η σύγκρουση που ακολούθησε έχει γίνει πλέον η πιο μακρά στην αμερικανική Ιστορία.
Η βία έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, πλήττοντας με δυσανάλογο τρόπο τα παιδιά.
«Από τότε που γεννηθήκαμε δεν είδαμε ποτέ ειρήνη στη χώρα μας, μόνο μάχες και συγκρούσεις», δήλωσε ο Σάγιεντ Ιμπραχίμ, ένας 18χρονος φοιτητής ιατρικής από την Καμπούλ.
Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ που δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα και αφορά τα χρόνια 2015-2018, οι ερευνητές που ασχολήθηκαν με την τύχη των παιδιών κατέγραψαν 14.000 περιστατικά φόνων και επιθέσεων ενάντια στη σωματική τους ακεραιότητα. Ένας αριθμός που σημειώνει κατακόρυφη άνοδο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
«Σκεφτείτε να γιορτάζετε τα 18 σας χρόνια και να μην έχετε γνωρίσει τίποτα άλλο από τον πόλεμο και τις συγκρούσεις σε όλη την παιδική σας ηλικία», σχολίασε ο Όνο βαν Μάνεν, αρμόδιος για το Αφγανιστάν της ΜΚΟ Save the Children.
«Η ζωή εδώ σημαίνει να ζεις καθημερινά με τον φόβο των εκρήξεων, με την απουσία σχολείου διότι είναι πολύ επικίνδυνο και να με την αγωνία αν οι γονείς ή οι συγγενείς σου θα γυρίσουν σπίτι», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΜΚΟ με την ευκαιρία των 18 χρόνων από την έναρξη της σύγκρουσης «ένας εκτιμώμενος αριθμός 20 εκατομμυρίων παιδιών ξυπνούν καθημερινά με το φόβο των πυροβολισμών ή των βομβών, της αγωνίας μήπως σκοτωθούν ή ακρωτηριαστούν στον δρόμο, τα σχολεία ή τα σπίτια τους».
Η Save the Children τόνισε εξάλλου ότι 12.500 παιδιά έχουν σκοτωθεί ή ακρωτηριαστεί από το 2015 ως το 2018, 3,7 εκατομμύρια – εκ των οποίων το 60% κορίτσια—δεν πηγαίνουν σχολείο και 3,8 εκατομμύρια παιδιά χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια.
Η Unicef κατέγραψε τριπλασιασμό των επιθέσεων εναντίον σχολείων πέρυσι σε σύγκριση με το 2017. Στο τέλος του 2018 περισσότερα από χίλια σχολεία στο Αφγανιστάν είχαν κλείσει εξαιτίας των συγκρούσεων.
Απουσία ειρήνης, απουσία εργασίας
«Δεν πηγαίνω σχολείο διότι δεν έχουμε χρήματα, αυτά που κερδίζω τα χρησιμοποιώ για να στηρίζω την οικογένειά μου», δήλωσε ο 11χρονος Σαμπίρ που έφυγε από τη γενέτειρά του Γκάζνι για να πουλά φιστίκια και αποξηραμένα φρούτα στην Καμπούλ.
«Πρέπει να πηγαίνουμε σχολείο, για να αποκτήσουμε παιδεία. Μπορούμε να τερματίσουμε τον πόλεμο με την παιδεία», εκτίμησε.
Η αμερικανική επέμβαση το 2001 έφερε σημαντικές βελτιώσεις στη ζωή πολλών νεαρών Αφγανών, κυρίως των κοριτσιών, που υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν στερούνταν την εκπαίδευση.
Όμως η οικονομία της χώρας παραμένει τόσο ασθενική που οι φτωχές οικογένειες προτιμούν να στέλνουν τα παιδιά τους στον δρόμο για να προσπαθήσουν να κερδίσουν μερικά χρήματα, παρά στο σχολείο.
Οι δουλειές είναι σπάνιες και πολλοί νέοι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να προσπαθούν να μεταναστεύσουν ή να ενταχθούν στους Ταλιμπάν ή σε άλλες ομάδες ανταρτών με αντάλλαγμα χρήματα.
Ο 9χρονος Νιγιαματουλάχ δήλωσε ότι κάνει όποια δουλειά βρει για να κερδίσει μερικά χρήματα: πουλά τσίχλες, πλένει αυτοκίνητα, κάνει ψώνια.
Ο Χαμιντουλάχ, ένας λούστρος, θα ήθελε να συνεχίσει το σχολείο όμως πρέπει να κερδίσει χρήματα για να στηρίξει την οικογένειά του.
«Δεν υπάρχει ειρήνη και δουλειά για εμάς», δήλωσε. «Θα ήθελα να πάω στο σχολείο, να μάθω μία τέχνη και να εργαστώ για τη χώρα μου».
Σύμφωνα με το Ταμείο του ΟΗΕ για τον Πληθυσμό, περίπου το 42% του πληθυσμού του Αφγανιστάν (συνολικά περίπου 35 εκατομμύρια άνθρωποι) είναι κάτω των 14 ετών.
