Ο Δημόσιος Χώρος – η αξιοποίησή του, η διάθεσή του και η προστασία του – είναι τελικά το πεδίο, όπου εφαρμόζεται στην πράξη η πολιτική της εκάστοτε διοίκησης. Είναι το πεδίο που συμπυκνώνει όλες τις πτυχές του προγράμματος διοίκησης ενός Δήμου, μίας Περιφέρειας κλπ. Οικονομία, Περιβάλλον, Κοινωνική Πολιτική, Πολιτισμός…όλα συναντώνται και ξεδιπλώνονται (ή υποβαθμίζονται) χωρικά στους Δημόσιους, Κοινόκτητους και Κοινόχρηστους χώρους. Η κουβέντα λοιπόν για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στον Δημόσιο Χώρο, είναι μία βαθιά πολιτική κουβέντα και με πολιτικούς όρους πρέπει να αντιμετωπίζεται.
Όσοι έχουμε πάει σε πόλεις του εξωτερικού έχουμε απολαύσει ένα ποτό σε κουλτουριάρικα καφέ ,σε πλατείες ή πεζόδρομους με ένα ωραίο σιντριβάνι ή ένα ανθισμένο παρτέρι στη μέση. Έχουμε δει και κάποιες απωθητικές “τουριστικές” περιοχές με κακόγουστα καταστήματα και fast food, και τον κόσμο να τσαλαπατιέται ανάμεσα.
Όλοι θα συμφωνήσουμε πως οι επισκέπτες και οι δημότες μίας πόλης θέλουν να μπορούν να καθήσουν να απολαύσουν έναν καφέ ή ένα γεύμα υπαιθρίως. Στην υπερβολή της, όμως αυτή η ανάπτυξη, μπορεί να δημιουργήσει νέου είδους διαχωριστικές γραμμές μεταξύ κοινωνικών στρωμάτων, καταλύοντας έτσι τη βασική αρχή της συνεύρεσης στο δημόσιο αστικό χώρο. Ο Δ. Σαββόπουλος με τα “τραπεζάκια έξω” προφανώς αναφέρεται στα τραπεζάκια που ιδιώτες έβγαζαν στις αυλές ή στα πεζοδρόμια μπροστά από τα μαγαζιά τους, με σκοπό να προσελκύσουν παρέα και να προσφέρουν έναν καφέ και όχι για να αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα με συγκεκριμένο business plan.
Ειδικά σε μια πόλη σαν την Θεσσαλονίκη, με το μισό χρόνο να έχει καλό καιρό, είναι προφανές πως θα υπάρχουν τραπεζάκια και ομπρέλες και λοιπός εξοπλισμός έξω από ΚΑΠΟΙΑ καταστήματα. Όμως με ορισμένους αυστηρούς κανόνες προσβασιμότητας και αισθητικής.
Η εικόνα που βλέπουμε στο κέντρο της πόλης δεν πληροί κανένα από τους παραπάνω κανόνες. Και η μειωμένη δύναμη της δημοτικής αστυνομίας, την οποία τακτικά επικαλείται η παρούσα διοίκηση του Δήμου, δεν μπορεί να αποτελεί μόνιμο και διαρκές άλλοθι, για την προκλητική παραβατικότητα, που παρατηρείται σε κεντρικούς δρόμους της πόλης. Για να μην πούμε για την κακογουστιά και το “δήθεν”, κάποιων μπαρ και καφέ. Η πράξη έχει αποδείξει ότι η παραβίαση των όρων διάθεσης κοινόχρηστου χώρου είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση και δυστυχώς, η ανάπτυξη αυτή δε λαμβάνει υπόψιν τις επιθυμίες ανθρώπων με ιδιαίτερες ανάγκες κινητικότητας – ΑμεΑ, γονείς με καροτσάκια κ.α.
Η Διοίκηση του Δήμου σε δύο συγκεκριμένες περιπτώσεις έδειξε την προτίμησή της στα επιχειρηματικά συμφέροντα και όχι στις ανάγκες των πολιτών.
Πιθανότατα, ο κόσμος της Θεσσαλονίκης δε γνωρίζει ότι, κατά τη διαβούλευση για την κανονιστική των τραπεζοκαθισμάτων στην Αγίας Σοφίας, ο Δήμος είχε προτείνει να διατεθεί ΟΛΟΣ Ο ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΣ χώρος στον πεζόδρομο και τις δύο κάθετες οδούς (Αγ. Θεοδώρας, Γ. Σταύρου). Ο χώρος αυτός περιορίστηκε σημαντικά, μετά από τη δεσμευτική παρέμβαση της Εφορίας Νεωτέρων Μνημείων. Προφανώς, η διοίκηση ξέχασε πως ο πεζόδρομος της Αγίας Σοφίας αναπλάστηκε με τον τίτλο “Ανάδειξη του άξονα Αχειροποίητου Αγίας Σοφίας”. Πώς συνάδει η ανάδειξη ενός μνημειακού άξονα με έναν “τραπεζόδρομο” σαν κι αυτόν που πρότεινε η διοίκηση του δήμου;
Στην νέα παραλία είναι ακόμα πιο συγκεκριμένα τα πράγματα:
Η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών και διαφόρων άλλων αμφιβόλου ποιότητας και αισθητικής κατασκευών, θα αλλοιώσει τον αρχικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, που έχει πάρει πολλές θερμές κριτικές, έχει την αποδοχή του λαού και συγκεντρώνει πολλούς τουρίστες. Και δυστυχώς η αδυναμία αστυνόμευσης, που παραδέχεται η ίδια η διοίκηση, κάνει τις προβλέψεις ακόμα πιο δυσοίωνες.
Υπάρχει ήδη αναψυκτήριο κοντά στο μέγαρο Μουσικής, και τα γυάλινα μπορούν να έχουν
τραπεζάκια στο χώρο τους.
Επίσης, είναι εκ του περισσού οι “προτάσεις” για τα περίπτερα στην παραλία όταν υπάρχει το πρώην INTERNI, που έχει αφεθεί στην τύχη του και έχει γίνει χώρος, όπου η εγκατάλειψη δημιουργεί πολλαπλούς κινδύνους, από τα σαπισμένα πατώματα, ως την βρωμιά που συσσωρεύεται και γίνεται εστία μόλυνσης.
H ποιότητα ζωής των κατοίκων σε μια πράσινη, φιλική και όμορφη πόλη, o σεβασμός του Δημόσιου Χώρου, και η στήριξη της επιχειρηματικότητας, με όρους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος, των εργασιακών δικαιωμάτων, της βιώσιμης ανάπτυξης και της αισθητικής της πόλης, θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες μίας Δημοτικής Αρχής.
Ο Δημόσιος Χώρος είναι πολύτιμο και σπάνιο αγαθό και δεν μπορεί να παραδίδεται κατά προτεραιότητα στον επιχειρηματικό κόσμο και στους δημότες να αποδίδεται ό,τι περισσεύει.
Καλφακάκου Ρία επί κεφαλής ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Απότσος Πέτρος μέλος γραμματείας ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
