Μας πήρε 7 δεκαετίες για να τιμήσουμε κι εμείς τα θύματα της ναζιστικής συμμορίας που στάλθηκαν στα χιτλερικά στρατόπεδα από την κατεχόμενη Ελλάδα.
Ελληνες εβραίοι, χριστιανοί, κομουνιστές, δημοκράτες, ρομά και ομοφυλόφιλοι εξοντώθηκαν κυρίως στο Αουσβιτς αλλά και σε άλλα στρατόπεδα (Νταχάου, Ματχάουζεν, Τρεμπλίνκα κ.λπ.).
Πόσοι Ελληνες γνωρίζουν σήμερα τι έγινε εκεί; Πόσοι σαλονικιοί έχουν καταλάβει ότι ένα σωρό κτίρια, γειτονιές, σχολεία, νοσοκομεία ήταν εβραϊκά; Πώς σβήστηκαν τα ίχνη ενός λαού που είχε πάνω από 20 αιώνες παρουσία στη Θεσσαλονίκη;
Εβδομήντα χρόνια πέρασαν για να αποκτήσει η Ελλάδα χώρο μνήμης στο Αουσβιτς. Ένα στοιχειώδες μνημείο για τους εβραίους συμπολίτες που δολοφονήθηκαν από τους ναζί τοποθετήθηκε με χίλια ζόρια το 1997 απέναντι από το Ιπποκράτειο νοσοκομείο (Χιρς ονομαζόταν) για να μεταφερθεί αργότερα σε μια γωνιά της πλατείας Ελευθερίας, όπου οι διάφοροι φασίστες μαζί με ορισμένους που ταυτίζουν τους Ελληνες εβραίους με τη σημερινή ηγεσία του Ισραήλ, το βανδαλίζουν όποτε γουστάρουν. Το ίδιο συμβαίνει και στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης όπου -μετά από δεκαετίες επίσης- τοποθετήθηκε ένα μνημείο για τους εβραίους φοιτητές που χάθηκαν και για την καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου από τον Δήμο Θεσσαλονίκης (τιμούμε ακόμη με ονοματοδοσίες τους δυο κουίσλινγκ δημάρχους). Και στο όνομα του ασύλου ο κάθε ψυχάκιας καταστρέφει το μνημείο ανεμπόδιστος.
Μεγαλώνοντας στο Διοικητήριο έμαθα την ύπαρξη της Χάβρας (Συναγωγή Μοναστηριωτών), έπαιξα με εβραίους συμμαθητές και ενήλικος μόνο ενημερώθηκα για τους χαφιέδες που «έδωσαν» κάποιους οι οποίοι προσπάθησαν να αποφύγουν τη μαύρη μοίρα τους. Οι ίδιοι έδωσαν στη συνέχεια και παιδιά της ΕΠΟΝ και τους εφεδρικού ΕΛΑΣ που βγαίνανε το βράδυ για παράνομη δουλειά. Οι ίδιοι δούλεψαν μαζί με τους δολοφόνους του Δάγκουλα και του Πούλου και όταν η πόλη λευτερώθηκε οχυρώθηκαν στο κτίριο της ΧΑΝΘ με επικεφαλής τον φρούραρχο της πόλης που μας προέκυψε εσχάτως και «αντιστασιακός»! Τους έσωσαν οι Αγγλοι!
Κανείς δεν τόλμησε να φτύσει αυτά τα καθίκια, κανείς δεν αντέδρασε στη μεθοδική καταστροφή της μνήμης, αλλά αφού χάθηκαν εβραϊκά τοπωνύμια ως και ονόματα δρόμων, υπήρξαν δημοτικά συμβούλια που αντιδρούσαν ακόμη και στο διεκδίκηση της αριστεράς να κηρυχτεί και η Θεσσαλονίκη μαρτυρική πόλη. Αυτό, επιτέλους, έγινε το 2012, επί δημαρχίας Μπουτάρη. Ολοι, μα όλοι, οι προηγούμενοι δήμαρχοι απέφυγαν να το πράξουν και χλεύαζαν τον Τριαντάφυλλο Μηταφίδη και τους άλλους αριστερούς που το διεκδικούσαν.
Γιατί κρατούσαν αυτήν τη στάση οι κεντρικές κυβερνήσεις και οι δημοτικοί σύμβουλοι που ανήκαν στη Δεξιά και το ΠαΣοΚ;
Πέρα από τον αντισημιτισμό που καλλιέργησαν φανατικοί χριστιανοί και τουρκόφωνοι πρόσφυγες με χρηματοδότες ντόπιους επιχειρηματίες και εκδότες, με όργανα «δημοσιογράφους» που αργότερα διέπρεψαν ως συνεργάτες των κατακτητών, υπήρχε και το εθνικό άθλημα: το πλιάτσικο.
Οι ελάχιστοι εβραίοι που γύρισαν από τα στρατόπεδα βρήκαν τα μαγαζιά τους στα χέρια Ελλήνων συνεργατών, τα σπίτια τους κατασχεμένα, και τους «μεσεγγυούχους» να κάνουν κουμάντο στις δικές τους περιουσίες. Κάποιοι άλλοι Ελληνες που σώθηκαν, κυρίως κομουνιστές, εμπλούτισαν την προίκα των ελληνικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν ή, οι πιο τυχεροί, αυτοεξορίστηκαν για πάντα.
Αφού λοιπόν η ελληνική Πολιτεία έκανε σήμερα το στοιχειώδες καθήκον της απέναντι στα θύματα των ναζί, απομένουν δυο πράγματα: να προχωρήσει η διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων αλλά και να δοθούν επιτέλους στη δημοσιότητα ποιοι καρπώθηκαν σπίτια και επιχειρήσεις εβραίων της Θεσσαλονίκης. Τα στοιχεία πρέπει να δημοσιοποιηθούν χωρίς καμιά σκοπιμότητα να καθυστερήσει αυτήν την απόδοση στοιχειώδους δικαιοσύνης.
