«Ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος του κόσμου», «Ο σύγχρονος άνθρωπος από τη Μαντζουρία», «Ο κάτοικος του Οίκου του Τρόμου» αναλαμβάνει αυτή την εβδομάδα την προεδρία των ΗΠΑ. Οι πηχυαίοι τίτλοι εφημερίδων και περιοδικών, τα ρεπορτάζ των καναλιών, οι δηλώσεις επωνύμων, σταρ, πολιτικών, οι μπάντες και οι μουσικοί που αρνούνται την πάλαι ποτέ τιμητική προεδρική πρόσκληση κρούουν κώδωνες, καμπάνες, γκονγκ κινδύνου. Του κινδύνου Τραμπ. Η αηδία και η οργή με τις οποίες αντιμετωπίζουν τον μέλλοντα πρόεδρο των ΗΠΑ τα μέσα ενημέρωσης, οι καλλιτέχνες, η διανόηση, εντός και εκτός της χώρας που θα κυβερνήσει, οι οποίες οδήγησαν το «New Republic» να κάνει λόγο για «πορνό οργής» (outrage porn) και που, σύμφωνα με τον άλλο «σατανά», τον Τζούλιαν Ασάνζ, έχουν ως μόνο ρόλο «να απονομιμοποιήσουν τον Τραμπ», έχουν ήδη αρχίσει να φυτεύουν στις ΗΠΑ και εκτός τον σπόρο μιας βίαιης προεδρίας. Και το όριο αυτής της βίας, όπως κάθε τόσο μαζικής και ανοιχτομάτας βίας, είναι πολύ εύκολο να ξεπεραστεί.
Η βία κατά προέδρων των ΗΠΑ δεν είναι, φυσικά, κάτι καινούργιο. Ούτε σπάνιο, ειδικά σε εποχές τόσο μεγάλου διχασμού, όπως εύστοχα τον απεικόνισε το «ΤΙΜΕ» που ανέδειξε τον Τραμπ πρόσωπο της χρονιάς των «Διχασμένων Πολιτειών της Αμερικής». Ο Αβραάμ Λίνκολν που είχε διαφύγει δύο απόπειρες –τελικά δολοφονήθηκε το 1865 από τον Μπουθ– πίστευε ότι έτσι θα άλλαζε η πολιτική των ΗΠΑ στον Νότο, και κυρίως στο ζήτημα της σκλαβιάς. Ο Τζέημς Γκάρφιλντ δολοφονήθηκε από έναν «ψυχοπαθή που ήθελε να γίνει πρέσβης στη Γαλλία. Ο Γουίλιαμ Μακίνλυ δολοφονήθηκε από αναρχικό, σε μια εποχή διεθνούς επαναστατικού αναβρασμού και διχασμού –ήταν η αρχή δημιουργίας της προεδρικής φρουράς από άνδρες των μυστικών υπηρεσιών.
Η δολοφονία του Τζων Κένεντι –δημόσια εκτέλεση με τρόπο ιδιαίτερα θεαματικό και οδυνηρό, σε μια εποχή επίσης βαθιά διχασμένης Αμερικής– δεν χρειάζεται ερμηνεία ή ανάλυση –έχει αναλυθεί όσο καμία. Και, βεβαίως, εκτός των «επιτυχημένων» δολοφόνων, υπήρξαν και οι «αποτυχημένοι» –ουκ ολίγες απόπειρες έχουν γίνει κατά προέδρων, παλιότερα και τώρα. Ο Άντριου Τζάκσον, ο Γουίλιαμ Ταφτ, ο Θεόδωρος Ρούσβελτ, ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ, ο Χάρι Τρούμαν, ο Ρίτσαρντ Νίξον, ο Τζέραλντ Φορντ, ο Τζίμμυ Κάρτερ, ο Ρόναλντ Ρήγκαν, ο Μπιλ Κλίντον, όλοι έγιναν στόχοι κατά τη διάρκεια της προεδρίας τους από αμερικανούς πολίτες. Γιατί υπήρξαν και απόπειρες κατά προέδρων από πολίτες άλλων κρατών ή εκτός αμερικανικού εδάφους –όμως αυτές ανήκουν σε άλλη κατηγορία.
Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι απόπειρες αποδόθηκαν σε ψυχοπαθείς. Τζάκσον, Ρούσβελτ, Νίξον, Φορντ (από οπαδό του Μάνσον), Κάρτερ, Ρήγκαν και Κλίντον δέχθηκαν επιθέσεις ψυχοπαθών, που είτε βρήκαν επιτόπου τον θάνατο, όπως στην περίπτωση Κλίντον, είτε υπήρξαν αντικείμενα χλεύης, όπως στην περίπτωση Ρήγκαν (ο δράστης δήλωσε ότι ήθελε να εντυπωσιάσει την ηθοποιό Τζόντι Φόστερ), είτε απλά πέρασαν στη λήθη, στιγματισμένοι ως «άρρωστοι άνθρωποι». Το μίσος που είχε καλλιεργηθεί και «βοηθούσε» την αρρώστια έχει συνήθως ξεχαστεί –χαρακτηριστική περίπτωση, η απόπειρα, το 1960, εναντίον του Κένεντι, για θρησκευτικούς λόγους: ένας καθολικός πρόεδρος ήταν αδιανόητος για μεγάλο κομμάτι της αμερικάνικης κοινωνίας, που έβλεπε στην παραδοσιακή πίστη των Κένεντι τον «διάβολο».
Ο Λίνκολν, ο Μακίνλυ και ο Κένεντι έπεσαν θύματα των μεγάλων ιστορικών αλλαγών που συνέβαιναν στις ΗΠΑ και διεθνώς, σε περιόδους αναβρασμού και αστάθειας. Ψυχοπαθείς ή όχι, οι δολοφόνοι τους έδρασαν με ορατό, απτό τον βαθύ διχασμό. Τα ίδια χαρακτηριστικά, του διχασμού, ήταν εμφανή όταν έγιναν οι επιθέσεις κατά Νίξον και Ρήγκαν. Χαρακτηριστικά που, βαθύτερα και πολυδιαφημισμένα, είναι ξεκάθαρα και σήμερα, όχι μόνο μέσα στην Αμερική, αλλά και διεθνώς (από το Μπρέξιτ ως τη Λεπέν). Η μεγάλη ανατροπή που έφεραν οι κάλπες στις ΗΠΑ, με την εκλογή του πιο μισητού προέδρου και την επιμελή συντήρηση του εναντίον του πνεύματος να διαχέεται σε κάθε έκφανση του δημόσιου βίου της χώρας, έχει βάλει αυτόματα τον Ντόναλντ Τραμπ υποψήφιο και για την προσθήκη του ονόματός του στη λίστα που προαναφέρθηκε.
Σε έναν πληθυσμό άνω των 350 εκατομμυρίων, με τεράστιες ομάδες να έχουν στοχοποιηθεί από τον νέο πρόεδρο και το κλίμα να «μυρίζει μπαρούτι», είναι εύκολο να βρεθούν ψυχοπαθείς, εντός ή εκτός εισαγωγικών, που θα αποπειραθούν να υλοποιήσουν αυτό που ήδη πολλοί σκέφτονται (άκουσα με τα αυτιά μου, λίγες μέρες μετά την εκλογή Τραμπ, τρεις διαφορετικούς ανθρώπους σε διαφορετικές πολιτείες να εύχονται, μεταξύ σοβαρού και αστείου, «να βρεθεί κάποιος να τον σκοτώσει»). Δεν νομίζω ότι υπάρχει ιστορικό προηγούμενο χρήσης των μέσων εναντίον μιας προεδρίας πριν καν αυτή αρχίσει σε τέτοιο βαθμό που η απειλή να φαίνεται τόσο απτή. Ποτέ τα μέσα δεν ήταν τόσο ισχυρά, άλλωστε, και το μήνυμα τόσο ξεκάθαρο, με τόσους πολλούς αποδέκτες.
