Τη σημασία που αποδίδει διαχρονικά η ελληνική πολιτεία στο θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, λόγω και των προβλημάτων νέφους που αντιμετώπισε η Αθήνα τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 τόνισε κατά την εναρκτήρια τοποθέτησή του στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, που διεξάγεται σήμερα και αύριο στη Σόφια της Βουλγαρίας, ο Αν. ΥΠΕΝ Σωκράτης Φάμελλος.
Ο Αν. ΥΠΕΝ επεσήμανε ότι το πρόβλημα τότε αντιμετωπίστηκε με σειρά μέτρων στον τομέα των μεταφορών και συγκοινωνιών. Ωστόσο, οι δημοσιονομικές συνθήκες και η αποδυνάμωση του δημόσιου τομέα, σε συνδυασμό με την καθυστέρηση δημόσιων υποδομών συγκοινωνιών και τη χρήση ανοιχτών εστιών καύσης για θέρμανση από αρκετούς πολίτες, έχουν δημιουργήσει καθυστερήσεις στην εφαρμογή μέτρων και άρα δυσμενείς εξελίξεις στον τομέα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Συνεχίζοντας, ο Αν. ΥΠΕΝ σημείωσε ότι, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης παραμένει ιδιαίτερα σημαντικό και απαιτεί νέα και αποτελεσματικά μέτρα, ιδιαίτερα όσον αφορά στα οξείδια του αζώτου και τα αιωρούμενα σωματίδια. Υπάρχουν τεχνικές λύσεις αλλά αυτές εξαρτώνται από τη θέσπιση πιο φιλόδοξων ευρωπαϊκών προτύπων και στόχων, όπως π.χ. για τις εκπομπές οχημάτων, την προσαρμογή της δοκιμής κύκλου οδήγησης σε πραγματικές συνθήκες ή την εισαγωγή νέων Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών για τη βιομηχανία και τον ενεργειακό τομέα.
«Τα τεχνικά εργαλεία δεν επαρκούν όμως από μόνα τους. Θα πρέπει να βρεθούν και καινοτόμοι τρόποι χρηματοδότησης των απαραίτητων επενδύσεων», τόνισε ο Αν. ΥΠΕΝ, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «αξιολογούμε την εισαγωγή φορολογικών εκπτώσεων για περιβαλλοντικές επενδύσεις που υπερβαίνουν τα θεσπισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς αυτό είναι απαραίτητο για να δοθούν τα αντίστοιχα κίνητρα και να βελτιωθεί η κοινωνική αποδοχή». Τα οικονομικά κίνητρα είναι, επίσης, απαραίτητα για την επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου (συμπιεσμένο φυσικό αέριο για απομακρυσμένες περιοχές), για την αντικατάσταση παλαιών πετρελαιοκίνητων και ρυπογόνων οχημάτων, όπως τα φορτηγά, τα λεωφορεία και τα ταξί, καθώς και για την ηλεκτροκίνηση.
Δεν θα πρέπει, επίσης, να αγνοηθεί η αποτελεσματικότητα νέων υποδομών, όπως γραμμές μετρό και τραμ, οι οποίες επανεκκινήθηκαν και επεκτείνονται, καθώς και ενδεχόμενα οικονομικά εργαλεία και αντικίνητρα που βασίζονται στις εκπομπές ή στα πρότυπα EURO, τα οποία μπορούν να μεταβάλουν τόσο τη συμπεριφορά των πολιτών όσο και το συνολικό ενεργειακό μίγμα.
Συνολικά, η βελτίωση της ποιότητας του αέρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, επεσήμανε ο Αν. ΥΠΕΝ, καθώς υπάρχει μεγάλη συνέργεια μεταξύ των επιμέρους μέτρων (ηλεκτροκίνηση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οικο-αποδοτικότητα κτιρίων, απανθρακοποίηση του ενεργειακού τομέα κ.λπ.). Οι συνέργειες αυτές πρέπει να είναι η βάση της προσπάθειάς μας για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί: π.χ. προωθούμε την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων, που έχουν μεγάλο ανθρακικό αποτύπωμα και σημαντικές αέριες εκπομπές, με εναλλακτικά καύσιμα, αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ενδέχεται να υπάρξει και μεγάλο πρόβλημα στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα από την εκτεταμένη χρήση βιομάζας. Για τον λόγο αυτό, ο Αν. ΥΠΕΝ υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει σκοπό να εξετάσει ενδελεχώς αυτά τα θέματα στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, και τόνισε ότι το ίδιο θα πρέπει να γίνει και για τη Μακροπρόθεσμη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Αν. ΥΠΕΝ υπογράμμισε ότι ενδεχόμενοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί θα πρέπει εκτός από το να είναι αποτελεσματικοί να ικανοποιούν και τα ακόλουθα κριτήρια: (α) να εξασφαλίζεται η πρόσβαση στην ενέργεια και στις ενεργειακές υπηρεσίες, με καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και στήριξη των καταναλωτών χαμηλού εισοδήματος, (β) να μην υπάρχει προνομιακή μεταχείριση μορφών ενέργειας που βλάπτουν το περιβάλλον, όπως η πυρηνική ενέργεια, (γ) να εξασφαλίζουν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ευκαιρίες για οικονομική ανάπτυξη με ισότιμη διεύρυνση της παραγωγικής και τεχνολογικής βάσης και δραστηριότητας, καθώς και μείωση των ανισοτήτων.
