Παγκόσμια Ημέρα κατά του καπνίσματος σήμερα, 31 Μαΐου, με επίκεντρο το θέμα «Καπνός και καρδιακή νόσος» (Tobacco and heart disease) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο το κάπνισμα απειλεί την ανάπτυξη των εθνών παγκοσμίως και καλεί τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν ισχυρά μέτρα ελέγχου του καπνού. Η απαγόρευση της εμπορίας και της διαφήμισης των προϊόντων καπνού, η προώθηση της απλής συσκευασίας τους, η αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης και η καθιέρωση εσωτερικών δημόσιων χώρων και εργασιακών χώρων όπου απαγορεύεται το κάπνισμα είναι μερικά από αυτά.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 2018 επικεντρώνεται στις επιπτώσεις που έχει ο καπνός στην καρδιαγγειακή υγεία των ανθρώπων παγκοσμίως. Το κάπνισμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου και περιφερικής αγγειακής νόσου. Παρά τις γνωστές επιπτώσεις που έχει το κάπνισμα στην καρδιά και παρά τη διαθεσιμότητα λύσεων για την μείωση των συναφών ασθενειών, λίγοι συνειδητοποιούν ότι ο καπνός είναι μία από τις κύριες αιτίες της καρδιαγγειακής νόσου.
Οι τροφές που βοηθούν να κόψετε το τσιγάρο
Υπάρχουν τροφές που μειώνουν την “επιθυμία” για κάπνισμα, δηλαδή για νικοτίνη. Η δύναμη της θέλησης υποχωρεί, όταν το μυαλό λέει στο σώμα ότι εξακολουθεί να έχει την ανάγκη για ένα ακόμα τσιγάρο.
Οι υποδοχείς ντοπαμίνης στον εγκέφαλο διεγείρουν το αίσθημα της ευφορίας που προκαλείται από τη νικοτίνη. Αυτό το συναίσθημα εξακολουθεί να είναι ισχυρό στον καπνιστή, ακόμη και μήνες ή και χρόνια αφότου κόψει το τσιγάρο.
Δείτε ποιες τροφές μειώνουν την επιθυμία για κάπνισμα και γιατί:
- Νερό: Πολλά προγράμματα διακοπής του καπνίσματος συνήθως ενθαρρύνουν την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων νερού. Το νερό μειώνει την επιθυμία για κάπνισμα και βοηθά το σώμα να “ξεχάσει” την ευφορία που νιώθει από τη νικοτίνη. Αν πίνετε 6-8 ποτήρια νερό κάθε μέρα θα δείτε ότι θα έχετε μειωμένη επιθυμία για τσιγάρο.
- Τσίχλα: Οι τσίχλες βοηθούν στην υποκατάσταση της ευχαρίστησης που νιώθει στο στόμα του ένας καπνιστής, όταν καπνίζει ένα τσιγάρο. Βοηθά στο να μειώσει την επιθυμία του ατόμου να θέλει τη νικοτίνη που υπάρχει σε αυτό. Δίνει στον καπνιστή “κάτι να κάνει” με το στόμα του. Αν επιλέξετε διάφορες μάρκες τσίχλας (είναι σημαντική και η ποικιλία) με γεύσεις που σας αρέσουν, θα σας βοηθήσει να απευαισθητοποιήσετε τον εγκέφαλό σας από τη νικοτίνη. Το ίδιο ισχύει και για τις καραμέλες.
- Θρεπτικά σνακ: Τα θρεπτικά σνακ, όπως φρέσκα φρούτα και τραγανά λαχανικά, θα μειώσουν την επιθυμία για νικοτίνη, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες από την κλινική Mayo. Κρατήστε μερικά φρούτα σε ένα μπολ κοντά σας θα δώσει στον καπνιστή την τεχνητή “ανακούφιση” ότι αν χρειαστεί άμεσα κάτι για να αποσπάσει το μυαλό του από το τσιγάρο, θα το έχει πάντα εκεί δίπλα του.
- Άλλα σνακ: Τα καρύδια, οι ηλιόσποροι και τα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά τσιπς θα πρέπει πάντα να καταναλώνονται με μέτρο, αλλά θα σας βοηθήσουν στη μείωση της επιθυμίας για τσιγάρο. Αν, μάλιστα, κρατήσετε μια ποικιλία σε σνακ από λαχανικά ψητά ή τηγανητά, τότε θα δείτε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα.
Πότε καθαρίζουν οι πνεύμονες από την στιγμή που κόβετε το τσιγάρο
Το κάπνισμα καταστρέφει τις μικροσκοπικές “τρίχες” στους πνεύμονές σας στους ανώτερους αεραγωγούς. Η κύρια λειτουργία τους είναι να προστατεύσουν τους πνεύμονες από τις λοιμώξεις, είτε ιογενείς είτε βακτηριακές. Αυτό το σύστημα εν γένει, καταστρέφεται από τον καπνό των τσιγάρων και έτσι μειώνεται η αποτελεσματικότητά του.
Εντούτοις, οι στατιστικές δείχνουν, ότι για τους ανθρώπους που έχουν κόψει το κάπνισμα μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.
Το κάπνισμα δημιουργεί μόνιμες ζημιές και στις κυψελίδες των πνευμόνων. Έτσι, όσοι καπνίζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), όπως χρόνια βρογχίτιδα ή εμφύσημα.
Ενώ μερικές από τις φλεγμονές που προκαλούνται μπορεί να είναι αναστρέψιμες, τα σημάδια στους πνεύμονες μένουν για πάντα. Συνεχίζοντας βέβαια το κάπνισμα, μειώνονται και οι όποιες πιθανότητες αναστροφής κάθε βλάβης στους πνεύμονες.
Τι θα συμβεί αφότου κόψετε το κάπνισμα
Οι πρώτες επιδράσεις από την διακοπή του καπνίσματος θα φανούν αμέσως. Λιγότερο από 20 λεπτά μετά το τελευταίο τσιγάρο σας, ο καρδιακός σας ρυθμός θα αρχίσει ήδη να επιστρέφει στα φυσιολογικά επίπεδα.
Πρώτη φάση
- Μετά από δύο ώρες χωρίς τσιγάρο, ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση θα έχουν φτάσει σε σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα. Η περιφερική κυκλοφορία του αίματος μπορεί επίσης να βελτιωθεί. Οι άκρες των δακτύλων σας θα αρχίσουν να είναι πιο ζεστές. Τα πρώτα συμπτώματα στερητικού συνδρόμου από την έλλειψη νικοτίνης συνήθως ξεκινούν περίπου δύο ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο σας. Τα πρώιμα συμπτώματα στέρησης περιλαμβάνουν: ακατάσχετη επιθυμία για κάπνισμα, άγχος, ένταση, απογοήτευση, υπνηλία ή δυσκολία στον ύπνο, αυξημένη όρεξη.
- 12 ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Το μονοξείδιο του άνθρακα, το οποίο είναι τοξικό για το σώμα, είναι η ουσία που απελευθερώνεται από την καύση του καπνού και την εισπνοή του κατά το κάπνισμα. Επειδή το μονοξειδίου του άνθρακα “αγκυλώνεται” πολύ γερά στα κύτταρα του αίματος, τα αποτρέπει από το να μεταφέρουν οξυγόνο, το οποίο με τη σειρά του προκαλεί σοβαρά καρδιαγγειακά προβλήματα. Σε μόλις 12 ώρες μετά τη διακοπή του καπνίσματος, το μονοξείδιο του άνθρακα στο σώμα σας μειώνεται σε αρκετά πιο χαμηλά επίπεδα και τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα σας θα αυξηθούν σε κανονικά επίπεδα.
- Μετά από 48 ώρες χωρίς τσιγάρο, οι νευρικές απολήξεις σας θα αρχίσουν να αυξάνονται εκ νέου και η ικανότητά σας σε οσμή και γεύση θα ενισχυθεί.
- Τρεις μέρες αφότου κόψετε το κάπνισμα, η νικοτίνη θα έχει φύγει εντελώς έξω από το σώμα σας. Δυστυχώς, αυτό σημαίνει ότι τα συμπτώματα στέρησης της νικοτίνης γενικά θα κορυφωθούν περίπου τότε. Ενδέχεται να αντιμετωπίσετε κάποια σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, ναυτία και κράμπες.
- Μετά από 2-3 εβδομάδες, θα είστε σε θέση να ασκήστε και να κάνετε σωματικές δραστηριότητες χωρίς να αισθάνεστε πολύ άβολα και δυσάρεστα. Αυτό οφείλεται σε μια σειρά από αναγεννητικές διαδικασίες που θα αρχίζουν να εμφανίζονται στο σώμα σας. Η κυκλοφορία του αίματος και η λειτουργία των πνευμόνων σας θα βελτιωθούν σημαντικά. Μετά από δύο με τρεις εβδομάδες χωρίς κάπνισμα, οι πνεύμονές σας θα είναι λίγο πιο καθαροί και θα αρχίσετε να αναπνέετε πιο εύκολα.
Δεύτερη φάση
- 1-9 μήνες αφότου κόψετε το κάπνισμα: Από τον 1ο κιόλας μήνα οι πνεύμονες αρχίζουν να επιδιορθώνονται. Στο εσωτερικό τους, μικροσκοπικές “βλεφαρίδες” που απωθούν την βλέννα, θα αρχίσουν να αυτοεπισκευάζονται να λειτουργούν και πάλι σωστά. Αυτό θα μειώσει και τον κίνδυνο μόλυνσης. Με την εύρυθμη λειτουργία των πνευμόνων, ο βήχας και η δυσκολία στην αναπνοή σας θα συνεχίσουν να μειώνονται δραματικά.
- 1 χρόνος χωρίς τσιγάρο: Μετά από ένα χρόνο χωρίς κάπνισμα, ο κίνδυνος για καρδιακή νόσο μειώνεται κατά 50% σε σύγκριση με όταν ακόμη καπνίζατε!
- 5-15 χρόνια χωρίς τσιγάρο: Ορισμένες από τις ουσίες που απελευθερώνονται από την καύση του μονοξειδίου του άνθρακα, συστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία σας, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο να υποστείτε εγκεφαλικό επεισόδιο. Μετά από 5 έως 15 χρόνια μακριά από το κάπνισμα, ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου είναι ο ίδιος με κάποιον που δεν καπνίζει καθόλου!
who.int, healthline.com, livestrong.com
