Μεγάλωσε κοντά στην Αδριατική Θάλασσα και η μεσογειακή κουλτούρα ήταν καθοριστική στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και του έργου του. Ήταν διπλωμάτης, διανοητής, λίγο πριν το τέλος της ζωής του φιλόσοφος, αλλά πρωταρχικά ποιητής. Η έκφρασή του, με την οποία εξηγεί τα ιστορικά γεγονότα και τα δεινά του ίδιου του λαού είναι πιο έντονη στα ποιήματά του.
Η παράσταση «Το Τελευταίο Ποίημα» (Poslednja pesma) βασισμένη στο ομώνυμο ποίημα του Γιόβαν Ντούτσιτς, ενός από τους σημαντικότερους Σέρβους νεωτεριστικούς ποιητές παρουσιάζεται αύριο Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα. Η εκδήλωση, συνδιοργάνωση με την πρεσβεία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και την αντιπροσωπεία της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης στη Θεσσαλονίκη διοργανώνεται στο πλαίσιο της συνεργασίας του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα με τις ξένες προξενικές αρχές και εντάσσεται στη στρατηγική εξωστρέφειας του Μουσείου.
«Ο Γιόβαν Ντούτσιτς ήταν ένας από τους πρώτους λογοτέχνες που άσκησαν σε μορφή λόγου ή θεατρικού τη σερβική γλώσσα και με το έργο του “Το Τελευταίο Ποίημα” ερχόμαστε πολύ κοντά στη λογοτεχνία της φίλης χώρας» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γενική γραμματέας του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, Σταυρούλα Μαυρογένη.
Ο Γιόβαν Ντούτσιτς γεννήθηκε στο Τρέμπινιε, στη σημερινή Βοσνία και Ερζεγοβίνη, πιθανότατα το 1872 και πέθανε το 1943. Εργάστηκε ως δάσκαλος στο Μόσταρ από το 1895 έως το 1899.
Την περίοδο της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας ήταν αρχισυντάκτης του περιοδικού “Zora” (Αυγή), στο οποίο δημοσίευσε και έναν μεγάλο αριθμό ποιημάτων με πατριωτικό χαρακτήρα. Γύρω από το περιοδικό δημιούργηθηκε ένας λογοτεχνικός κύκλος, που προήγε την ένωση των Σέρβων πολιτών με το σερβικό κράτος. Στοχοποιήθηκε από τις ουγγρικές αρχές και αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα, τόνισε η κ. Μαυρογένη.
Το 1907 και μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στη Γενεύη, άρχισε να εργάζεται στο υπουργείο Εξωτερικών της Σερβίας. Υπηρέτησε σε Ρώμη, Κάιρο, Βουκουρέστι, Αθήνα. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τον βρίσκει στη Μαδρίτη, έρχεται σε ρήξη με τους Μουσολίνι – Φράνκο, καθώς από τις ακτές της Αδριατικής εκδιώκονται οι πολίτες που είχαν σερβική συνείδηση, φεύγει στη Λισαβώνα και από εκεί στις ΗΠΑ. Εκεί συσπείρωσε τους Σέρβους της διασποράς. Την εποχή εκείνη έγραψε ποιήματα, πολιτικά φυλλάδια και άρθρα εφημερίδων με τις εξέλιξεις στη Γιουγκοσλαβία.
Το “Τελευταίο Ποίημα” είναι από τα τελευταία του έργα, το οποίο με έντονα βιωματικό χαρακτήρα περιγράφει τη σχέση Δασκάλου και Μαθητή, όπως αυτή αποτυπώνεται στην καθημερινότητα, η οποία απογυμνώνει το ίνδαλμα και το τοποθετεί στις πραγματικές του διαστάσεις. Το μονόπρακτο, ένα θεατρικό αγάπης, πάθους, τύψεων, χαμένων ευκαιριών και στίχων που συνεπάγονται ζωή, διαδραματίζεται στο σαλόνι της βίλας του συγγενή του Γιόβαν Ντούτσιτς, στις όχθες της λίμνης Μίσιγκαν. Ο Γιόβαν Ντούτσιτς είναι κατά κάποιο τρόπο πρόσφυγας στις ΗΠΑ και προσπαθεί να διατηρήσει επαφή με την πατρίδα του σε μία ταραχώδη ιστορική περίοδο. Είναι σε μυστική διπλωματική αποστολή και αναμένει να του ανατεθούν καθήκοντα. Αλλά τίποτα. Κατανοεί ότι με λεπτό τρόπο έχει απομακρυνθεί. Ο καιρός περνά και ο Ντούτσιτς κάνει απολογισμό, ανακαλεί στη μνήμη όμορφες ή επώδυνες στιγμές και συγκεκριμένα γεγονότα.
Στην παράσταση πρωταγωνιστούν οι Νεμπόισα Κουντάτσιν, Μίλαν Νικίτοβιτς και Μάγια Κολούντζιγια Ζόροε. Παραγωγός είναι ο Βλάντιμιρ Κορντάνοβιτς, το κείμενο υπογράφει ο Ανίτα Πάνιτς και τη θεατρική προσαρμογή και μεταφορά ο Μάρκο Μισίρατς. Η παράσταση παρουσιάζεται αύριο Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου 2018 στις 18:00 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων «Αλέξανδρος Χαΐτογλου» του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα.
Πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ
