Απολογισμοί κουτσουρεμένοι και ολοένα πιο καθυστερημένοι, δεδομένα που αποκλίνουν: τα στοιχεία για τους θανάτους εξαιτίας της COVID-19 και τα κρούσματα μόλυνσης από τον SARS-CoV-2 που ανακοινώνει η κυβέρνηση εδώ και ημέρες προκαλούν σύγχυση και χιονοστιβάδα επικρίσεων.
Αργά το βράδυ χθες Δευτέρα, το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε 679 θανάτους και 15.654 κρούσματα μόλυνσης από τον κορονοϊό τις τελευταίες 24 ώρες.
Επισήμως, τα σύνολα ανήλθαν σε 37.134 νεκρούς και 707.412 μολύνσεις στη Βραζιλία.
Με βάση τα στοιχεία αυτά, η χώρα κατατάσσεται 3η παγκοσμίως σε αριθμό θανάτων και 2η σε αριθμό μολύνσεων.
Το υπουργείο Υγείας γνωστοποίησε πως θα δίνει πλέον προτεραιότητα στους θανάτους εξαιτίας της COVID-19 που διαπιστώνονται την ίδια ημέρα και — απαντώντας σε επικρίσεις — ότι η νέα πλατφόρμα θα συνεχίσει να δείχνει «πόσοι θάνατοι καταγράφηκαν σε μια ορισμένη ημέρα» και «τις ημερομηνίες θανάτων». Η αλλαγή αυτή μεθοδολογίας είναι η νιοστή.
Βλέποντας ένα «στατιστικό πραξικόπημα», η εφημερίδα Folha de S. Paulo κατηγόρησε σε χθεσινό πύρινο κύριο άρθρο της τον ακροδεξιό πρόεδρο Ζαΐχ Μπολσονάρου ότι θέλει να εξαφανίσει τα δεδομένα για την πανδημία του κορονοϊού, πως έχει την ψευδαίσθηση ότι «μπορεί να τα λογοκρίνει».
Σε ανοικτό πόλεμο με τα μέσα ενημέρωσης, ο αρχηγός του κράτους δικαιολόγησε χωρίς περιστροφές την δημοσιοποίηση των δεδομένων μετά το τέλος των βραδινών ειδησεογραφικών τηλεοπτικών εκπομπών: «δεν θα υπάρχει πλέον θέμα (για τον απολογισμό) στη ‘Jornal Nacional’», δήλωσε το βράδυ της Παρασκευής, αναφερόμενος σε πρόγραμμα του δικτύου Globo με ιδιαίτερα μεγάλη τηλεθέαση.
Ο πρόεδρος Μπολσονάρου δεν έχει πάψει να υποβαθμίζει την πανδημία του κορονοϊού, να χαρακτηρίζει την COVID-19 «γριπούλα» και να απαιτεί να ξαναρχίσει η οικονομική δραστηριότητα, την ώρα που η καμπύλη της επιδημίας βρίσκεται σε πλήρη άνοδο.
Εδώ και μία εβδομάδα, ο απολογισμός του υπουργείου Υγείας, που δινόταν στη δημοσιότητα στις 17:00 (τοπική ώρα) αφότου ξέσπασε η υγειονομική κρίση, πλέον δημοσιοποιείται γύρω στις 22:00.
Από την Παρασκευή, το ημερήσιο ενημερωτικό δελτίο καταγράφει μόνο τα σύνολα των θανάτων εξαιτίας της COVID-19 και των κρουσμάτων μόλυνσης από τον SARS-CoV-2, και μόνο τις τελευταίες 24 ώρες.
Ελιγμός «αντάξιος ολοκληρωτικών καθεστώτων»
Χειρότερα, ο Κάρλους Βίζαρντ, επιχειρηματίας που φέρεται να ετοιμαζόταν να αναλάβει υψηλόβαθμη θέση στο υπουργείο Υγείας, είπε την Παρασκευή στην εφημερίδα O Globo ότι ο επίσημος απολογισμός επρόκειτο να αναθεωρηθεί προς τα κάτω, διότι οι αριθμοί είναι εκτός πραγματικότητας και «χειραγωγούνται».
Η δήλωση του Βίζαρντ προκάλεσε την οργή στελεχών των πολιτειακών αρχών υγείας, που είναι επιφορτισμένες να συγκεντρώνουν τα δεδομένα, με πολλά από αυτά να καταγγέλλουν μια «αυταρχική, απάνθρωπη και αντίθετη στην ηθική απόπειρα να γίνουν αόρατοι οι θάνατοι» εξαιτίας της COVID-19.
Ο Βίζαρντ διέψευσε το Σάββατο ότι έχει πρόθεση να αναθεωρήσει τους αριθμούς που έχουν ήδη ανακοινωθεί και κατέληξε να αποσύρει την Κυριακή την υποψηφιότητά του για θέση στο υπουργείο, έπειτα από εκκλήσεις μέσω Διαδικτύου να αρχίσει μποϊκοτάζ στις εταιρείες του.
«Η χειραγώγηση των στατιστικών είναι ελιγμός αντάξιος ολοκληρωτικών καθεστώτων», σχολίασε μέσω Twitter το Σάββατο ο δικαστής του ανώτατου δικαστηρίου Ζιλμάρ Μέντζις.
«Το τέχνασμα αυτό δεν απαλλάσσει (την κυβέρνηση) από την ευθύνη για ενδεχόμενη γενοκτονία», πρόσθεσε, συνοδεύοντας την ανάρτηση με τις ετικέτες #CensuraNao («όχι στη λογοκρισία») και #DitaduraNuncaMais («Ποτέ πια δικτατορία»).
Το βράδυ της Κυριακής, ο πρώτος απολογισμός που διένειμε η κυβέρνηση στον Τύπο έκανε λόγο για 1.382 νεκρούς σε 24 ώρες, αλλά ο δεύτερος, λίγη ώρα αργότερα, για 525.
Το υπουργείο Υγείας έδωσε μια εξήγηση το μεσημέρι χθες Δευτέρα, εξηγώντας πως η διαφορά οφειλόταν σε λάθος στην καταγραφή των θανάτων στην πολιτεία Χοράιμα (βόρεια).
«Η εσκεμμένη σύγχυση για τα δεδομένα (…) δείχνει έλλειψη σεβασμού για τους πολίτες και αποκαλύπτει επίσης τον αυταρχικό χαρακτήρα της κυβέρνησης», εκτίμησε η αρθρογράφος της εφημερίδας O Globo Μίριαμ Λεϊτάου, υπενθυμίζοντας ότι είναι «έγκλημα» η παραποίηση επίσημων στατιστικών στοιχείων.
«Εναλλακτική πραγματικότητα»
«Από τη σκοπιά της υγείας, γινόμαστε μάρτυρες μιας τραγωδίας (…) Το ότι δεν ενημερώνει σημαίνει πως το κράτος είναι πλέον πιο βλαπτικό κι από τον ίδιο τον ιό», είπε ο πρώην υπουργός Υγείας του Μπολσονάρου, ο Λουίζ Ενρίκε Μαντέτα.
Ο υπουργός, ο οποίος είναι γιατρός, αποπέμφθηκε τον Απρίλιο, αφού εξέφρασε τη διαφωνία του με τον πρόεδρο για τον τρόπο αντιμετώπισης της πανδημίας.
Εδώ και μερικές εβδομάδες, το υπουργείο Υγείας αναρτά στον ιστότοπό του ένα γράφημα στο οποίο ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν θεραπευτεί αναγράφεται με μεγαλύτερη γραμματοσειρά και αυτός των νεκρών εξαιτίας της COVID-19 με μικρότερα.
Αυτό σηματοδοτεί «τη δημιουργία μιας εναλλακτικής πραγματικότητας», σαν «η εταιρεία στην οποία ανήκε ο Τιτανικός να ανακοίνωνε: ‘σώσαμε τόσους’», τόνισε με μια δόση ειρωνείας ο Τόμας Τράουμαν, άλλοτε στέλεχος της κυβέρνησης επί των ημερών της κυβέρνησης της κεντροαριστερής προέδρου Ντίλμας Ρουσέφ (2011-2016).
