Ο Πάμπλο Εσκομπάρ, ο κολομβιανός βαρώνος της κοκαΐνης, νεκρός από το 1993, είναι ένας μύθος, καλώς ή κακώς, τον οποίο τα τελευταία χρόνια συντηρεί και μεγαλώνει η βιομηχανία του θεάματος. Το παραδέχθηκε άλλωστε αυτό και ο γιος του, ο συγγραφέας Χουάν Πάμπλο Εσκομπάρ (ή Σεμπαστιάν Μαροκίν, όνομα που υιοθέτησε κατά τη φυγή του στην Αργεντινή), κατά τη χθεσινή παρουσίαση στη Θεσσαλονίκη του βιβλίου που έχει γράψει για τη ζωή του πατέρα του. Πρόκειται για έναν μύθο που θέριεψε όχι μόνο λόγω της φήμης του ως άλλου Ρομπέν των Δασών – προστάτη των φτωχών ή ως αδίστακτου κακοποιού, αλλά και χάρη στην αμερικανική τηλεοπτική σειρά Narcos (που προβάλλει το Netflix σχεδόν σε όλον τον κόσμο).
Μόνο που η συγκεκριμένη τηλεοπτική σειρά, σύμφωνα με τον υιό Εσκομπάρ, δεν βοηθά καθόλου στην κατανόηση του τι σημαίνει πραγματικά εμπόριο και καρτέλ κοκαΐνης. Ο ίδιος, μόνο στη δεύτερη σεζόν της σειράς, εντόπισε 28 λάθη, για τα λάθη δε της πρώτης σεζόν θα μπορούσε να γράψει ολόκληρο βιβλίο, είπε.
Γενικότερα, όχι μόνο στην τηλεοπτική σειρά, αλλά και σε άλλες βιογραφίες, που προηγήθηκαν της δικιάς του, υπάρχει μια εξιδανίκευση της βίας, με την οποία ο Χουάν Εσκομπάρ δεν συμφωνεί καθόλου. Αυτός ο λόγος καθώς και οι ανακρίβειες των προηγούμενων έργων σχετικά με τον βίο του πατέρα του τον οδήγησαν στην απόφαση να γράψει το «Πάμπλο Εσκομπάρ, ο πατέρας μου» (εκδ. Μίνωας). Το βιβλίο παρουσιάζει τον μυθιστορηματικό βίο του Πάμπλο Εσκομπάρ, ενός ανθρώπου με μεγάλο λαϊκό έρεισμα, που το εμπόριο ναρκωτικών του έδωσε τα πάντα, και του πήρε τα πάντα, ακόμη και την ίδια του τη ζωή, όπως χαρακτηριστικά είπε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Καραθάνος, κατά τη χθεσινή βιβλιοπαρουσίαση. Το βιβλίο αφενός καταγράφει τον βίο του Πάμπλο Εσκομπάρ, αφετέρου διερευνά τη σχέση του με τον γιο του και με την υπόλοιπη οικογένειά του, καθώς και όσα συνέβησαν μετά το θάνατό του.
Η χθεσινή βιβλιοπαρουσίαση εστίασε, δυστυχώς, κατά τον υπογράφοντα, ακριβώς σε αυτό: στη σκιαγράφηση ενός (ρηχού και πρόχειρου) πορτρέτου του Πάμπλο Εσκομπάρ, αποκομμένου από το κοινωνικό και πολιτικό υπόβαθρο της εποχής στην Κολομβία, στη Λατινική Αμερική και τις ΗΠΑ. Σαφώς ο Εσκομπάρ ήταν ένα ευφυέστατο εγκληματικό μυαλό, σαφώς είχε κοινωνική αποδοχή γιατί βοήθησε κάποιους φτωχούς, σαφώς είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα η αποκήρυξη, από πλευράς υιού Εσκομπάρ, της βίας και των καρτέλ και του εμπορίου ναρκωτικών, είναι δε αξιέπαινη η προσπάθειά του να μην αγιοποιήσει τη βία του πατέρα του αναγνωρίζοντας και σεβόμενος τα θύματά του, όμως η ιστορία του Πάμπλο Εσκομπάρ δεν είναι απλώς μια προσωπική ιστορία, που έτυχε να συμβεί κάπου κάπως κάποτε. Οι προεκτάσεις της είναι ποικίλες και πολιτικοκοινωνικές.
Βεβαίως, ίσως δεν βοηθούσε για τέτοιου είδους αναφορές ο περιορισμένος χρόνος που είχαν στη διάθεσή τους δημοσιογράφος και συγγραφέας κατά τη χθεσινή βιβλιοπαρουσίαση. Ηταν εντυπωσιακή η προσέλευση του κοινού, που προσήλθε μαζικά στο κατάστημα Public της οδού Τσιμισκή, ενδεχομένως και λόγω της απήχησης της προαναφερθείσας τηλεοπτικής σειράς, ανυπομονώντας να σχηματίσει ουρά μιαν ώρα αρχύτερα ώστε να πάρει την υπογραφή του συγγραφέα στο αντίτυπο του βιβλίου του και για να βγάλει φωτογραφίες και σέλφι μαζί του.
Τελικά το έγκλημα πουλάει. Άλλωστε η οικογένεια Εσκομπάρ πολλά χρόνια τώρα αποκομίζει κέρδη από το όνομα και τη φυσιογνωμία του Πάμπλο Εσκομπάρ, πουλώντας, μεταξύ άλλων, αναμνήσεις και… μπλουζάκια με το πρόσωπό του, ενώ έχει προσπαθήσει, ανεπιτυχώς μέχρι τώρα τρεις φορές, να κατοχυρώσει το όνομα Εσκομπάρ ως εμπορική ονομασία.
ΥΓ. Θα ήταν κομψότερο ίσως, απ’ την πλευρά των καταστημάτων Public, την ώρα της βιβλιοπαρουσίασης, να μην ακούγονται ταυτόχρονα με τον συγγραφέα τα διαφημιστικά σποτάκια του μαγαζιού.
