Θεσσαλονίκη: τα φαντάσματα είναι πάντα εδώ

Ο Μαρκ Μαζάουερ, ο Αγγλος ιστορικός που βοήθησε να έρθουν στο φως πολλά στοιχεία για την εξόντωση του εβραϊκού (και όχι μόνο) πληθυσμού της Θεσσαλονίκης από τους ναζί, στο σχετικό έργο του έδωσε τον καλύτερο και πιο ταιριαστό τίτλο: «Θεσσαλονίκη, Πόλη των Φαντασμάτων»*.

Αλήθεια υπάρχει άλλη ευρωπαϊκή πόλη που να έχασε το ένα τέταρτο του πληθυσμού της στα γερμανικά στρατόπεδα θανάτου, που σε κάθε γωνιά της να υπάρχει κι ένας (καλά συσκοτισμένος) χώρος εκτελέσεων πατριωτών και ένα σωρό δρόμοι και πλατείες της να έχουν ονοματιστεί προς τιμήν επιφανών συνεργατών των κατακτητών;

Οι κατοχικοί δήμαρχοι (Μερκουρίου, Σερεμέτης), αστυνομικοί που παρέδιδαν αντιστασιακούς στην Γκεστάπο, στρατιωτικοί που μπήκαν στη δούλεψη των κατακτητών, καθηγητές πανεπιστημίου, ιερωμένοι, τιμήθηκαν από το μεταπολεμικό κράτος με ονοματοδοσία. Ολες σχεδόν αυτές οι τιμές αποδόθηκαν επί χούντας, αλλά, στη συνέχεια, οι δημοκρατικά εκλεγμένοι δήμαρχοι και οι δημοτικοί τους σύμβουλοι, συνέχισαν, ανέχτηκαν και εν τέλει καθιέρωσαν την ύβρη.

Η προσπάθεια λίγων ανθρώπων, με πολιτικό εκφραστή τον βουλευτή (σήμερα) του ΣΥΡΙΖΑ, Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, συνάντησαν απίστευτο πόλεμο από απροσδόκητους αναθεωρητές της Ιστορίας, που όχι μόνο αρνούνται τα αυτονόητα, αλλά αναγορεύουν τους αυταπόδεικτους συνεργάτες των κατακτητών σε «διπλούς πράκτορες», ότι δηλαδή έδιναν κρυφά πληροφορίες και στο άλλο στρατόπεδο. Ελα, όμως, που ως κι η βασιλική κυβέρνηση του Καΐρου είχε αποκηρύξει αυτούς που κατείχαν θέσεις.

Από την άνοιξη, όμως, του ’44, Αγγλοι και Αμερικανοί πράκτορες είχαν εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη και στρατολογούσαν Ελληνες, χωρίς να εξετάζουν αν ήταν αντιστασιακοί ή συνεργάτες των ναζί. .

Σε έκθεση δυο Αμερικανών πρακτόρων, η οποία αποχαρακτηρίστηκε το 1988 (NNRM89.018), αναφέρονται αρκετά από αυτά τα αστέρια που έγκαιρα (από το Μάη του 44!) προσέφεραν τις υπηρεσίες τους (επί λέξει) στα επερχόμενα αφεντικά.

Ολη αυτή η μεγάλη εισαγωγή είναι αναγκαία για να καταλάβουμε πόσο τραγικό είναι, τρεις σαλονικιοί αντιστασιακοί (ο πατέρας του ενός εκτελέστηκε από αυτούς που διόρισαν τον Χρυσοχόου Φρούραρχο) να σέρνονται στα δικαστήρια από τους απογόνους του, οι οποίοι ζητούν και λίγα χρήματα, 600.000 ευρώ (ναι, εξακόσιες χιλιάδες), διότι ήταν μεταξύ αυτών που πέτυχαν να αποφασίσει το Δημοτικό Συμβούλιο να μετονομάσει την οδό Χρυσοχόου σε Αλμπέρτου Ναρ. Δηλαδή τίμησε έναν Εβραίο της μεταπολεμικής γενιάς, συγγραφέα, ενεργό πολίτη και αγαπημένο φίλο που μας λείπει πολύ.

Δεν ξέρω αν αυτό ενόχλησε περισσότερο, διότι τα περί Χρυσοχόου γράφονταν και λέγονταν εδώ και χρόνια, όχι μόνο από τον Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, τον Σπύρο Σακέττα και τον Αλέκο Γρίμπα (δεσμώτες κι οι τρεις της χούντας), αλλά και από ιστορικούς, δημοσιογράφους και πολιτικούς. Στο κάτω κάτω αυτή είναι και απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, όχι τριών αμετανόητων κομουνιστών

Όμως οι συγγενείς του Χρυσοχόου ζητούν «να τους επιδικαστεί αποζημίωση για προσβολή μνήμης νεκρού» και σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αγωγή τους και «την προσωπική κράτηση, διάρκειας έξι μηνών, για τον καθένα από τους τρεις εναγόμενους ως μέσο εκτέλεσης της απόφασης»…

Επικαλούνται και δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες ο Αθανάσιος Χρυσοχόου «απαλλάχτηκε όλων των κατηγοριών που του απέδωσαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι για δωσιλογισμό και συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις».

Η έκθεση των Αμερικανών επιβεβαιώνει όλους. Αφού αναφέρει ότι ο Χρυσοχόου «δουλεύει γι’ αυτούς» από το Μάη του ’44, επισημαίνει ότι είναι «ικανός να υπηρετήσει με κάθε δυνατότητα». Στη συνέχεια οι Αμερικανοί αναφέρουν ότι συνελήφθη από την Πολιτοφυλακή του ΕΑΜ και δεν γνωρίζουν αν «θα βρεθεί σε δύσκολη θέση λόγω των σχέσεων του με τους Γερμανούς», οι οποίες τον βοήθησαν «να συγκεντρώνει πληροφορίες για τους συμμάχους».

Η απορία είναι γιατί οι μεταπολεμικοί νικητές δεν τίμησαν τον Χρυσοχόου για τις υπηρεσίες του και έπρεπε να έρθει η χούντα για να το πράξει; Αποσιωπώντας, βέβαια, ότι ο Χρυσοχόου ήταν και μάρτυρας στη δίκη του Μέρτεν (υπεύθυνου για την αποστολή των Εβραίων στα στρατόπεδα θανάτου) όπου κατέθεσε υπέρ του.

Η εβραϊκή κοινότητα θα μιλήσει;

Οι υποψήφιου δήμαρχοι της ΝΔ και του ΠαΣοΚ θα πάρουν θέση σε ένα ζήτημα ονοματοδοσίας που είναι υπόθεση του Δήμου; Καλά, το ΚΚΕ θα πρέπει πρώτα να εξετάσει την υπόθεση!

  • Salonica, City of Ghosts, Harper Perennial, 2004.

 

Δημοφιλή άρθρα

Λαμπάκι λαδιού: Γιατί ανάβει και πώς να το διορθώσετε;

Δείτε γιατί ανάβει το λαμπάκι λαδιού στο αυτοκίνητό σας και βρείτε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεται για να το διορθώσετε!

Οδηγός Πόλης: Εναλλακτικοί χώροι για παιδικά πάρτυ στη Θεσσαλονίκη

Αν αναζητάτε εναλλακτικούς χώρους για παιδικά πάρτυ στη Θεσσαλονίκη, διαβάστε τον οδηγό μας & κάντε τα πιο αξέχαστα πάρτυ γενεθλίων ή γιορτής!

Λεκάνη τουαλέτας: 5 Παράγοντες για τη σωστή επιλογή!

Δείτε πώς να επιλέξτε την ιδανική λεκάνη τουαλέτας για τον χώρο και τις ανάγκες σας!

5 + 1 Κοντινές Αποδράσεις από τη Θεσσαλονίκη

Έχεις ανάγκη ένα city break; Βρες 5 + 1 μοναδικές προτάσεις μια ανάσα από τη Θεσσαλονίκη!

10 + 1 Χριστουγεννιάτικα Δώρα για Άντρες: Τι δώρο να του πάρω;

Αναζητάς χριστουγεννιάτικα δώρα για άντρες, αλλά δυσκολεύεσαι να αποφασίσεις τι τελικά θα πάρεις; Tο αντρικό δώρο είναι μια κατηγορία από μόνο του, καθώς συνήθως...