Φωτογραφίες και απεικονίσεις παραστάσεων από την εικόνα του εμπορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, όπως αυτό διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε, μετά την κατεδάφιση του παραλιακού τείχους της πόλης το 1870 και μέχρι τη δεκαετία του 1970, περιλαμβάνει η έκθεση «Θεσσαλονίκης Εμπόριον / 1870 -1970» του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, που εγκαινιάστηκε σήμερα στο συνεδριακό κέντρο της Τράπεζας Πειραιώς, στην οδό Κατούνη 12-14.
Το εκθεσιακό υλικό εκτείνεται σε δύο ορόφους και αποτυπώνει τα σημεία εμπορικού ενδιαφέροντος, τα επαγγέλματα, τις ασχολίες, τη σημασία που είχε το εμπόριο για την εξέλιξη της πόλης, εντός και ακόμη και οριακά εκτός των τειχών, εκεί όπου σε κάθε χρονική περίοδο είχε μετακινηθεί το εμπορικό κέντρο, είτε πριν, είτε και μετά την ύπαρξη του τείχους. Η πρώτη εισαγωγική ενότητα, εξετάζει το χώρο τις υποδομές, τη βιομηχανία και τα πρόσωπα, τις δυνάμεις που αλληλεπιδρούν στην εμπορική δραστηριότητα. Η δεύτερη, εξετάζει το παλιό εμπορικό κέντρο με βάση μητρώα των επιμελητηρίων και τις εγγραφές των εμπορικών οδηγών και αναδεικνύει την ξεχωριστή φυσιογνωμία και την κάθε δραστηριότητα που αναπτυσσόταν σε κάθε δρόμο, πως αυτή άλλαξε με το χρόνο, ή ακόμη πώς εξαφανίστηκε.
«Είναι μια έκθεση – ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο, που αναδεικνύει ότι η Θεσσαλονίκη υπήρξε διαχρονικά ένας κόμβος πάρα πολύ ισχυρός του εμπορίου της βιομηχανίας» δήλωσε η πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, Σοφία Στάϊκου και πρόσθεσε :
«Και μέσα από αυτό το ταξίδι μας το ξαναθυμίζει, με τους ανθρώπους που έδρασαν εκείνη την εποχή, μας ξαναφέρνει σιγά-σιγά στο σήμερα, που πρέπει να ξαναδούμε την πόλη και να γίνει πραγματικά κόμβος για την Ν.Α. Ευρώπη. Το λιμάνι της, το εμπορικό της κέντρο, οι άνθρωποι της, είναι έτοιμοι για αυτό. Το αξίζει. Και μέσα από αυτή την έκθεση θέλουμε να ξυπνήσουμε αυτή την ανάγκη στον κόσμο της Θεσσαλονίκης, πώς να το υλοποιήσει».
Την έκθεση υλοποίησε η υπηρεσία Μουσείων του ΠΙΟΠ, σε συνεργασία με την ομάδα «Τέτραγκον», αξιοποιώντας έρευνα που ανατέθηκε από την υπηρεσίας έρευνας του ΠΙΟΠ στον ιστορικό Ευάγγελο Χεκίμογλου, για τη χρήση των δρόμων του εμπορικού κέντρου, τα μαγαζιά, τις εγκαταστάσεις, το εμπόριο, κυρίως από το 1910 και έπειτα, κατά την εξεταζόμενη περίοδο.
«Έγινε προσπάθεια να διερευνηθεί, τί ξεχώριζε τον ένα δρόμο από τον άλλο και γιατί αυτοί οι δρόμοι αποτέλεσαν εμπορικό κέντρο. Για αυτούς τους επτά δρόμους καταρτίστηκε μια βάση δεδομένων, με στοιχεία που πάρθηκαν από τα επιμελητήρια της πόλης και από εκδοθέντες προπολεμικούς εμπορικούς οδηγούς, με οκτώ χιλιάδες επωνυμίες» είπε ο ερευνητής Ευάγγελος Χεκίμογλου και πρόσθεσε :
«Οπότε με βάση αυτό το υλικό φάνηκε ότι κάθε δρόμος είχε ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Π.χ. η οδός Αγίου Μηνά ήταν ο δρόμος των ραφτάδων. Η Εδέσσης που είναι συνέχεια της Αγίου Μηνά δεν είχε κανένα ράφτη είχε άλλα επαγγέλματα. Ορισμένοι δρόμοι άλλαξαν την κύρια χρήση με το πέρασμα στον 20αι. π.χ. η οδός του Ολυμπίου Διαμαντή, που πριν γίνει Λαδάδικα, ήταν ο δρόμος των δερματάδων».
Οι πληροφορίες της έρευνας αξιοποιήθηκαν από την υπηρεσία Μουσείων του ΠΙΟΠ, στο στήσιμο της έκθεσης, με τρόπο που να αναδεικνύονται οι πληροφορίες μέσω των φωτογραφιών και των απεικονίσεων με εύληπτο και κατανοητό τρόπο στον επισκέπτη της.
«Σε αυτή την έκθεση πρέπει να δούμε την πόλη, τις χρήσεις της πόλης και τους ανθρώπους της. Και άρα το φωτογραφικό υλικό δεν παρουσιάζεται σαν είδος τέχνης, αλλά σαν οργανισμός που φέρει πληροφορία για μια πόλη που έχουμε ξεχάσει» είπε η επιμελήτρια της έκθεσης, αρχαιολόγος – μουσειολόγος της υπηρεσίας μουσείων του ΠΙΟΠ, ‘Αννα Καλλινικίδου και συνέχισε :
«Ωστόσο είναι η καθημερινή Θεσσαλονίκη, η Θεσσαλονίκη της αγοράς και με το φωτογραφικό υλικό αυτό θα μπορέσουμε να κάνουμε μια διαχρονική βόλτα στα μαγαζιά της πόλης, στο παλιό της εμπορικό κέντρο, που το ορίζουμε, μεταξύ των οδών, Βενιζέλου, Εγνατίας, Δωδεκανήσου και Κουντουριώτη.
Είναι μια περιοχή που δεν ήταν πάντα ολόκληρη κομμάτι εντός των τειχών μπορεί να ήταν και έξω από τα τείχη, κάποιο κομμάτι της κάηκε, καινούργιοι δρόμοι ήρθαν να προστεθούν, αλλά κυρίως ήρθαν άλλοι άνθρωποι, άλλα επαγγέλματα, άλλες χρήσεις. Ίσως, μέσα από αυτό μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί ακόμη αγοράζουμε υφάσματα από τη Βενιζέλου, ή γιατί βρίσκουμε τα κουμπιά στις στοές που τα βρίσκουμε».
Μέσα από την έκθεση, όπως ειπώθηκε, μπορεί να γίνει κατανοητό ότι οι πόλεις και οι γειτονιές τους διαμορφώνονται συνεχώς, μέσω της επίδρασης στο φυσικό και το δομημένο περιβάλλον και ο τρόπος με τον οποίο η ανθρώπινη δραστηριότητα επιδρά και μεταλλάσει την πόλη, ακόμη και σε πεδία που φαινομενικά παραμένουν ίδια.
Στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιούνται παράλληλες δράσεις για παιδιά και ενήλικες, ενώ πληροφορίες παρέχονται στην ιστοσελίδα του ΠΙΟΠ (www.piop.gr).
Η έκθεση θα λειτουργήσει ως τις 31.3.2018 καθημερινές από τις δέκα το πρωί ως τις πέντε το απόγευμα και τα Σαββατοκύριακα από τις δέκα το πρωί έως τις τέσσερις το απόγευμα. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
AΠΕ
