Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο που υποβάλλονται κάθε χρόνο σε κάποιου είδους χειρουργική επέμβαση στη μέση, εμφανίζουν μετεγχειρητικά το σύνδρομο της αποτυχημένης μέσης!
Μάλιστα σύμφωνα με παγκόσμιες επιστημονικές μελέτες το ποσοστό των ασθενών που θα εμφανίσει το σύνδρομο της αποτυχημένης μέσης κυμαίνεται από 6%-25% μεταξύ αυτών που θα υποβληθούν σε κάποια μορφή επέμβασης στην μέση τους!
Το κόστος του συνδρόμου της αποτυχημένης μέσης για την παγκόσμια οικονομία ανέρχεται σε δεκάδες δις δολάρια, αν λάβουμε υπόψη ότι το 9,4% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από χρόνια οσφυαλγία και ένα μεγάλο ποσοστό απ αυτούς καταφεύγουν σε επέμβαση για την αντιμετώπιση του πόνου .Το ποσοστό δε των πασχόντων από πόνους στη μέση αυξάνεται όσο γερνάει ο πληθυσμός.
«Το σύνδρομο αποτυχημένης μέσης (failed back surgery syndrome – FBSS) είναι η κατάσταση εκείνη όπου υπάρχει εμμένων πόνος στη μέση ή σε κάποιο πόδι αγνώστου αιτιολογίας και μετά την χειρουργική επέμβαση που έγινε με σκοπό να θεραπευτεί αυτός ο πόνος. Μάλιστα, πρέπει να σημειωθεί ότι σε καμία άλλη πάθηση δεν υπάρχει αντίστοιχο σύνδρομο. Δεν υπάρχει δηλαδή σύνδρομο αποτυχημένης χολής, σύνδρομο αποτυχημένου ισχίου κ.λ.π., κάτι το οποίο δείχνει και την σοβαρότητα της κατάστασης αυτής» αναφέρει ο διαπρεπής , στρατιωτικός ιατρός, νευροχειρουργός στο 401ΓΣΝΑ Παναγιώτης Κυριακόγγονας και προσθέτει. «Είναι δυνατόν ο πόνος αυτός να εμφανίζεται αμέσως μετά το χειρουργείο, ή σε μεταγενέστερο στάδιο».
Πολυπαραγοντικά τα αίτια
Σύμφωνα με μελέτες τα αίτια του συνδρόμου είναι πολυπαραγοντικά και θα πρέπει να αναζητηθούν τόσο στο καθαρά ιατρικό κομμάτι, όσο και σε κοινωνικοοικονομικές και ψυχολογικές συνθήκες.
Τα καθαρά ιατρικά αίτια, που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του συνδρόμου, σύμφωνα με τους νευροχειρουργούς είναι:
- Λανθασμένη αρχική διάγνωση του προβλήματος (ελλιπής απεικονιστικός έλεγχος, ανακολουθία κλινικής εικόνας και ευρημάτων από τις εξετάσεις, κ.λ.π.),
- Λανθασμένη επιλογή του είδους της χειρουργικής επέμβασης (για παράδειγμα, το είδος του χειρουργείου που γίνεται σε μία απλή δισκοκήλη είναι διαφορετικό με αυτό που γίνεται σε μία σπονδυλολίσθηση),
- Συνεχιζόμενη πίεση στις νευρικές ρίζες είτε από υπόλειμμα δισκικού υλικού είτε από ύπαρξη οστεοφύτων,
- Υποτροπή δισκοκήλης στο επίπεδο του χειρουργείου είτε δημιουργία νέας σε άλλο σημείο,
- Σύνδρομο παρακείμενου επιπέδου (adjacent segment disease – ASD) με αλλοιώσεις σε γειτονικό επίπεδο από αυτό που χειρουργήθηκε (συνήθως εμφανίζεται μετά από σπονδυλοδεσία),
- Δημιουργία αστάθειας της σπονδυλικής στήλης,
- Αστοχία υλικών σπονδυλοδεσίας
- Μετεγχειρητική αραχνοειδίτιδα ή/και ανάπτυξη μετεγχειρητικών ουλών,
- Τραυματισμός νευρικών στοιχείων κατά τη διάρκεια του χειρουργείου
- Μυϊκός σπασμός των παρασπονδυλικών μυών,
- Φυσιολογική εκφύλιση της σπονδυλικής στήλης με την αύξηση της ηλικίας,
- Δημιουργία μετεγχειρητικού αιματώματος,
- Μη συμμόρφωση μετά την χειρουργική επέμβαση στις ιατρικές οδηγίες.
Αναγκαία η ψυχιατρική εξέταση
Σύμφωνα με τον κ Κυριακόγγονα στα ιατρικά αίτια εντάσσεται και η ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς , η οποία παίζει σημαντικό ρόλο και για το λόγο αυτό κρίνεται αναγκαία η προεγχειρητική ψυχιατρική εξέταση του ασθενούς.
«Υπάρχουν, προσθέτει ο κ Κυριακόγγονας, πολλές μελέτες που δείχνουν ότι η κατάθλιψη είναι ένας ιδιαίτερα αρνητικός παράγοντας στην ομαλή μετεγχειρητική εξέλιξη και πορεία του ασθενούς, όπως επίσης και άλλες διαταραχές (σε μικρότερο βαθμό), όπως οι έντονες αγχώδεις εκδηλώσεις ή οι νευρώσεις. Γι΄ αυτό το λόγο στις Η.Π.Α. η USPSTF (United States Preventive Services Task Force) προτείνει την προεγχειρητική ψυχιατρική εκτίμηση όλων των ασθενών που πρόκειται να χειρουργηθούν στη σπονδυλική στήλη και πάσχουν από κάποια ψυχική και ψυχολογική διαταραχή».
Επίσης σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του συνδρόμου παίζουν και η κοινωνικοοικονομική κατάσταση του ασθενούς. Εχει αποδειχθεί με παγκόσμιες μελέτες, ότι οι ασθενείς οι οποίοι προσδοκούν δευτερογενές όφελος, όπως για παράδειγμα συνεχιζόμενες αναρρωτικές άδειες ή αναπηρικά επιδόματα, στατιστικά εμφανίζουν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του συνδρόμου σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό και μάλιστα αυτή είναι και η συνηθέστερη αιτία του συνδρόμου.
«Για την σωστή εκτίμηση, διάγνωση και οριστική αντιμετώπιση του συνδρόμου της αποτυχημένης μέσης πρέπει ο θεράπων γιατρός να παίρνει λεπτομερές ιατρικό ιστορικό (αλλά και ψυχιατρικό και κοινωνικοοικονομικό) και να λαμβάνει υπόψη του την κλινική εξέταση του ασθενούς» τονίζει ο κ Κυριακόγγονας και καταλήγει
« Πληροφορίες όπως το είδος του πόνου σε σχέση με τον προεγχειρητικό, το πότε ξεκίνησε σε σχέση με το χειρουργείο κ.λ.π. είναι σημαντικά στοιχεία, μαζί φυσικά με ολοκληρωμένο απεικονιστικό έλεγχο, για την σωστή θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών και την εξάλειψη του πόνου».
