Το άγνωστο «Πολυτεχνείο» της Θεσσαλονίκης

ίχε και η Θεσσαλονίκη το δικό της “Πολυτεχνείο”, τις δικές της μεγάλες αντίστοιχες αντιδικτατορικές- και πολύ λίγο μέχρι σήμερα γνωστές- εκδηλώσεις. Βέβαια, τα γεγονότα στην Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης, εκείνο το σημαδιακό Νοέμβρη του 1973, δεν ήταν στην ίδια έκταση με τα αντίστοιχα γεγονότα της Αθήνας, ούτε είχαν τις ίδιες πανελλαδικές διαστάσεις, ούτε θύματα.

Παρ΄ όλα αυτά όμως, η αντιδικτατορική εξέγερση και στο Πολυτεχνείο της Μακεδονικής πρωτεύουσας, αποτέλεσε ένα σπουδαίο αντιφασιστικό γεγονός που καταχωρήθηκε με χρυσά γράμματα στο βιβλίο της πάλης του λαού μας, ενάντια στην ξενοκίνητη δικτατορία της χούντας.

Ένα λάθος τακτικής και μια μηχανιστική μεταφορά της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, της Αθήνας και στη Θεσσαλονίκη, από την επιτροπή κατάληψης, στέρησαν τη δυνατότητα ευρύτερης λαϊκής συμμετοχής στα γεγονότα της Θεσσαλονίκης, καθώς την περίοδο εκείνη, η Πολυτεχνική Σχολή βρίσκονταν στο πιο απομακρυσμένο σημείο της πανεπιστημιούπολης, χωρίς δρόμους προσπέλασης. Όμως αυτό, δεν σημαίνει πως η εξέγερση των φοιτητών του Α.Π.Θ. ήταν ασήμαντη. Ισα- ίσα μάλιστα, καθώς τα γεγονότα υπήρξαν απόρροια του φοιτητικού αντιδικτατορικού κινήματος που αναπτύχθηκε στα χρόνια της δικτατορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Η συμμετοχή των αντιδικτατορικών οργανώσεων

H συμμετοχή φοιτητικών αντιδικτατορικών οργανώσεων, κυρίως της «Αντι-ΕΦΕΕ» και του «Ρήγα Φεραίου» σε όλη τη διάρκεια της δικτατορίας ήταν πάρα πολύ σημαντική, λέει ο οδοντίατρος Γιάννης Βασιλειάδης, μέλος τότε της Επιτροπής Κατάληψης, αναφέροντας ως παράδειγμα τη δραστηριότητα των δύο οργανώσεων στο ψευτοδημοψήφισμα της χούντας. Εκείνη την ημέρα, κρεμάστηκαν δεκάδες πανό, διανεμήθηκαν εκατοντάδες τρικάκια και προκηρύξεις, μοιράστηκε ο παράνομος τύπος.

«Υπάρχουν περιοχές ολόκληρες, όπως το Φάληρο και η Αγία Τριάδα, όπου κάθε μήνα ρίχναμε στα γραμματοκιβώτια αντιδικτατορικό υλικό. Και βέβαια, αποκορύφωμα όλης αυτής της δραστηριότητας ήταν οι εκδηλώσεις της Θεσσαλονίκης. Αν και υπάρχουν πολλοί στη Θεσσαλονίκη που δεν ξέρουν ότι έγιναν ανάλογες εκδηλώσεις και στην πόλη μας. Και μπορεί να μην είχαμε εδώ τους νεκρούς που είχε το Πολυτεχνείο της Αθήνας, όμως τους τραυματίες, τις συλλήψεις, το ξύλο, την βίαιη προσαγωγή στην Ασφάλεια τα είχαμε όλα αυτά», προσθέτει.

Φοιτητικές εκδηλώσεις, αρχίζουν να οργανώνονται στη Θεσσαλονίκη μαζικά από τις αρχές του 1972, αρχικά σαν αντίδραση στις συνελεύσεις που προσπάθησαν να πραγματοποιήσουν οι εγκάθετοι της χούντας στους κλαδικούς συλλόγους, όπου υπήρξε η πρώτη μαζική παρέμβαση των δημοκρατικών φοιτητών, κατά της παρωδίας των εκλογών που έγιναν το φθινόπωρο του 1972 μέσα σε ένα όργιο τρομοκρατίας απο ασφαλίτες, τραμπούκους και λοκατζήδες μέσα στο πανεπιστήμιο. Και οδηγούμαστε πλέον στο μεγάλο άνοιγμα και τη μαζικοποίηση του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος από την άνοιξη του 1973.

Η πρώτη μεγάλη ανοιχτή εκδήλωση

Στα τέλη του Φλεβάρη του 1973 οργανώνεται μια πρώτη μεγάλη ανοιχτή εκδήλωση του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος με αφορμή τη συγκέντρωση της φυσικομαθηματικής σχολής του Α.Π.Θ. Μετά τη κατάληψη της Νομικής στην Αθήνα, η διορισμένη από τη χούντα διοίκηση της ΦΕΑΠΘ, προσπάθησε να συγκαλέσει συγκέντρωση στη Φυσικομαθηματική Σχολή (ΦΜΣ) της Θεσσαλονίκης με σκοπό να εγκρίνει τα μέτρα στράτευσης των φοιτητών και να καταδικάσει την κατάληψη της Νομικής.

Αυτή η συγκέντρωση, με τη μαζική συμμετοχή των δημοκρατών φοιτητών, μετατράπηκε στην πρώτη μεγάλη αντιδικτατορική συγκέντρωση των φοιτητών στη Θεσσαλονίκη. Την άλλη ημέρα έγιναν συγκρούσεις στη ΦΜΣ με συνέπεια να τραυματιστεί σοβαρά στο κεφάλι ο φοιτητής Βασίλης Μπελαής.

Τα γεγονότα της Αθήνας, εκείνο τον ηρωικό Νοέμβρη του 1973, έγιναν γνωστά στη Θεσσαλονίκη την Πέμπτη 16 Νοέμβρη. Και μάλιστα οι ειδήσεις που κατέφθαναν έλεγαν ότι πέρα από την κατάληψη του Πολυτεχνείου στην Αθήνα, υπάρχει κατάσταση ξεσηκωμού. Έτσι για τους φοιτητές της Θεσσαλονίκης ήταν αυτονόητο, ότι εφ΄ όσον η Αθήνα ξεσηκώθηκε και οι Θεσσαλονικείς χωρίς χρονοτριβή έπρεπε να ακολουθήσουν.

α βλέμματα όλων στο πανεπιστήμιο

Έτσι αμέσως τα βλέμματα όλων στράφηκαν προς το πανεπιστήμιο. Και συνέπεσε τις μέρες εκείνες να γίνονται συνελεύσεις σχολών στο Πολυτεχνείο γεγονός που ευνόησε την κατάληψη. Από το απόγευμα της Πέμπτης 16 Νοέμβρη, οι φοιτητές άρχισαν να εισέρχονται μαζικά στην Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης. Οι φοιτητές της κάθε σχολής έκαναν συνελεύσεις εκλέγοντας την επιτροπή τους και από αυτές τις επιτροπές στη συνέχεια εκλέχτηκε και η Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή της κατάληψης, της οποίας το πρώτο μέλημά της, ήταν να οργανώσει τις λειτουργίες μέσα στο χώρο του Πολυτεχνείου. Έτσι, δημιουργήθηκαν επιτροπές περιφρούρησης, σίτισης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Το απόγευμα της 17ης Νοέμβρη, νωρίς, όταν πια είχε πλημμυρίσει το Πολυτεχνείο από τους φοιτητές και οι εκδηλώσεις τους να παίρνουν έντονο αντιδικτατορικό χαρακτήρα, άρχισε και η πολιορκία του χώρου από την ασφάλεια. Νωρίς μάλιστα, οι αστυνομικοί, αφού έσπασαν με τούβλα και πέτρες τα παράθυρα από την πίσω πλευρά του Πολυτεχνείου, προσπάθησαν να μπούνε μέσα, αποκρούστηκαν όμως από τους συγκεντρωμένους φοιτητές.

Γύρω στις 8 το βράδυ, άρχισε να λειτουργεί και ο μικρής εμβέλειας ραδιοφωνικός σταθμός που είχε εγκατασταθεί στα υπόγεια της Αρχιτεκτονικής Θεσσαλονίκης, εκπέμποντας στους 1.450 χιλιόκυκλους. Εκφωνητές του, ανέλαβαν η φοιτήτρια της Πολυτεχνικής Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου, ο φοιτητής της Φυσικομαθηματικής Ανδρέας Παπαντωνίου και ο δημοσιογράφος Φώτης Σιούμπουρας.

Κατά τις 9 μ.μ, άρχισαν να καταφθάνουν οι ειδήσεις από την Αθήνα ότι γίνονται συγκρούσεις, ότι υπάρχουν νεκροί και τραυματίες.

Ένα από τα πρώτα μηνύματα που μετέδωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός της Πολυτεχνικής ανέφερε:
«Προσοχή , προσοχή !
Εδώ ραδιοφωνικός σταθμός του ελεύθερου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σας μιλούμε από το Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης. Βρισκόμαστε στο τρίτο προπύργιο της νέας ελεύθερης Ελλάδας. Σας μεταφέρουμε τον αγωνιστικό παλμό χιλιάδων φοιτητών της Θεσσαλονίκης. Αυτή τη στιγμή επαληθεύουμε την παράδοση που μας θέλει στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την λαϊκή κυριαρχία»

«Παρ΄όλα αυτά, ήταν τέτοιο το ηρωϊκό κλίμα που είχε δημιουργηθεί στους συγκεντρωμένους φοιτητές, ώστε αν και υπήρχε η δυνατότητα να απομακρυνθούν, από κανενός το μυαλό δεν πέρασε η σκέψη για αποχώρηση, ούτε υπήρξε ηττοπάθεια και πανικός. Αντίθετα, ψύχραιμα αντιμετώπισαμε την κατάσταση», λέει ο Γιάννης Βασιλειάδης.

Από τα μεσάνυχτα, πέρα από την αστυνομία και τους εγκάθετους της, ο χώρος του Πολυτεχνείου είχε περικυκλωθεί και από στρατό. Από λοκατζήδες και τεθωρακισμένα.

Οι 35 που φυλακίστηκαν για την κατάληψη στη Θεσσαλονίκη
Οι 35 που κρατήθηκαν-από τους 210 που συνελήφθησαν-ως πρωταίτιοι της κατάληψης της Πολυτεχνικής Σχολής Θεσσαλονίκης το Νοέμβριο του 1973:

  1. Μαρία Μαυραγάνη
    2.Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου
    3.  Θεοδώρα Σακλαμπάνη
    4.  Ρία Καλφακάκου
    5.  Δήμητρα Λιοδάκη
    6.  † Θωμάς Βασιλειάδης
    7.  Λάκης Προγκίδης
    8.  Χρυσάφης Ιορδάνογλου
    9.  Πάνος Ερμείδης
    10.  Γιώργος Σμυρνής
    11.  Δημήτρης Λέντζας
    12.  Πέτρος Οικονόμου
    13.  Χρήστος Αγγελόπουλος
    14.  Μίμης Γρηγόρης
    15.  Νίκος Δόικος
    16.  Γεράσιμος Λιόντος
    17.  Χρήστος Μαμαρίκας
    18.  Λευτέρης Μαλαξιανάκης
    19.  Πέτρος Περάκης
    20.  Ηλίας Τσουλογιάννης
    21.  Μανόλης Βαρδουλάκης
    22.  Γιώρ. Αποστολάκης
    23. Μανόλης Καλομενόπουλος
    24. Βασίλης Καλεσόπουλος
    25. Γιάννης Μαρκόπουλος
    26. Κώστας Γεωργιάδης
    27. Πανταζής Αδρίμης
    28. Πάνος Κοντοκώστας
    29. Πέτρος Λαζαρίδης
    30. Τάκης Καΐσης
    31. Κώστας Αναγνωστόπουλος
    32. Γιώργος Καστούρας
    33. Κλέαρχος Τσαουσίδης
    34. Ανδρέας Αθανασόπουλος
    35. Τσουλογιάννης Ηλίας

Διαβάστε περισσότερα στο farosthermaikou.blogspot.com

Δημοφιλή άρθρα

Λαμπάκι λαδιού: Γιατί ανάβει και πώς να το διορθώσετε;

Δείτε γιατί ανάβει το λαμπάκι λαδιού στο αυτοκίνητό σας και βρείτε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεται για να το διορθώσετε!

Οδηγός Πόλης: Εναλλακτικοί χώροι για παιδικά πάρτυ στη Θεσσαλονίκη

Αν αναζητάτε εναλλακτικούς χώρους για παιδικά πάρτυ στη Θεσσαλονίκη, διαβάστε τον οδηγό μας & κάντε τα πιο αξέχαστα πάρτυ γενεθλίων ή γιορτής!

Λεκάνη τουαλέτας: 5 Παράγοντες για τη σωστή επιλογή!

Δείτε πώς να επιλέξτε την ιδανική λεκάνη τουαλέτας για τον χώρο και τις ανάγκες σας!

5 + 1 Κοντινές Αποδράσεις από τη Θεσσαλονίκη

Έχεις ανάγκη ένα city break; Βρες 5 + 1 μοναδικές προτάσεις μια ανάσα από τη Θεσσαλονίκη!

10 + 1 Χριστουγεννιάτικα Δώρα για Άντρες: Τι δώρο να του πάρω;

Αναζητάς χριστουγεννιάτικα δώρα για άντρες, αλλά δυσκολεύεσαι να αποφασίσεις τι τελικά θα πάρεις; Tο αντρικό δώρο είναι μια κατηγορία από μόνο του, καθώς συνήθως...