Είχε δίκιο ο συγγραφέας Λέων Ναρ, που προλόγισε τον Τζόναθαν Κόου, κατά τη χθεσινή του επίσκεψη στην πόλη μας, στο βιβλιοπωλείο Κωνσταντινίδης, όταν σχολίασε πως σε κάποια άλλη χώρα η παρουσία ενός συγγραφέα τέτοιου βεληνεκούς θα βρισκόταν στα πρωτοσέλιδα του Τύπου, στην Ελλάδα όμως όχι*.
Ευτυχώς το βιβλιόφιλο κοινό της Θεσσαλονίκης έδειξε πόσο εκτιμά τον σπουδαίο βρετανό συγγραφέα και γέμισε ασφυκτικά το πατάρι του βιβλιοπωλείου συζητώντας για περίπου μιάμιση ώρα με τον Τζόναθαν Κόου – και σωστά επισήμανε ο Ευριπίδης Κωνσταντινίδης ότι όσο μεγάλη κι αν ήταν η αίθουσα, ο συγγραφέας μυθιστορημάτων όπως το «Τι ωραίο πλιάτσικο» και «Αριθμός 11» θα τη γέμιζε πάλι.
Ο Τζόναθαν Κόου απέφυγε το σκόπελο της διεκπεραιωτικότητας που πάντα απειλεί τέτοιου είδους εκδηλώσεις. Βοήθησε σε αυτό και το κοινό με τις εύστοχες ερωτήσεις του, στις οποίες ο συγγραφέας απάντησε διεξοδικά, με χιούμορ και χωρίς να μασάει τα λόγια του.
Μεταξύ σοβαρού κι αστείου, αρχικά είπε πως θα προτιμούσε να μην υπάρξουν αναφορές στα καυτά θέματα του brexit και της εκλογής Τραμπ στις ΗΠΑ. Ωστόσο δεν απέφυγε να αναφερθεί σε αυτά, σχολιάζοντας ότι, παρά τον συχνά προφητικό χαρακτήρα των βιβλίων του, ο ίδιος αποδεικνύεται κακός προφήτης, καθώς δεν είχε προβλέψει -δεν μπορούσε καν να φανταστεί- το brexit αλλά και την εκλογή Τραμπ.
Πέραν της πολιτικής, ζήτησε από το κοινό να συζητηθούν κι άλλα ζητήματα, όπως η λογοτεχνία και το χιούμορ. Βέβαια τα πολιτικά σχόλια δεν έλειψαν. Στηλιτεύοντας τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, έδειξε πως η επιμονή του στα δεινά του θατσερισμού, τον οποίον, όπως εύστοχα επισήμανε ο Λέων Ναρ, αποδόμησε με το «Τι ωραίο πλιάτσικο», δεν περιορίζεται μόνο στα γραπτά του. Εξέφρασε τη διαφωνία του με τη θατσερική ρήση there is no such thing as a society, ενώ φάνηκε γνώστης της ελληνικής πραγματικότητας αναφερόμενος στη λιτότητα των τελευταίων χρόνων και στα υψηλά ποσοστά ανεργίας στη χώρα μας. Αυτό που κυρίως τον απασχόλησε στο τελευταίο του έργο, «Αριθμός 11», είναι ο θυμός της κοινωνίας που υποφέρει λόγω των νεοφιλελεύθερων πολιτικών κι ενός συστήματος που καταρρέει – δεν φάνηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι αυτός ο θυμός θα οδηγήσει σε καλύτερες μέρες, αντίθετα οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν πως κάτι σκοτεινό γεννιέται λόγω αυτού του θυμού.
«Το έργο μου από τη στιγμή που φτάνει στον αναγνώστη είναι ανοιχτό σε κάθε ερμηνεία», είπε. Άλλωστε, γι’ αυτό προτιμά να θέτει ερωτήματα μέσω του έργου του, χωρίς να δίνει τις απαντήσεις. Αναφερόμενος στο «Τι ωραίο πλιάτσικο», διευκρίνισε πως στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα έκανε αυτό το λάθος, να προσπαθήσει να απαντήσει στα ερωτήματα που ο ίδιος έθεσε, και ίσως γι’ αυτό το λόγο, παρά τη δημοφιλία του συγκεκριμένου μυθιστορήματος, δεν το αγαπά τόσο όσο άλλα του έργα.
Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του επηρεασμένο από τη μεγάλη σατιρική ευρωπαϊκή λογοτεχνική παράδοση, ενθυμούμενος πόσο ενθουσιάστηκε όταν είχε πρωτοδιαβάσει τον Γαργαντούα του Ραμπελαί. Επίσης είπε ότι από τις πρόσφατες κυκλοφορίες του άρεσε το Confiteor του Καμπρέ (το οποίο έχουμε παρουσιάσει εδώ), καθώς και ότι αγαπά το έργο του Ιτάλο Καλβίνο και του Καζούο Ισιγκούρο τονίζοντας πως προτιμά την ευρωπαϊκή λογοτεχνία από την αμερικανική.
Εντέλει το ερώτημα που απασχολούσε τον υπογράφοντα, αν δηλαδή η τέχνη μπορεί να σώσει τον κόσμο, κατά κάποιον τρόπο τέθηκε από το κοινό: Μπορεί η λογοτεχνία να κάνει τη διαφορά; ρωτήθηκε ο Κόου, ο οποίος έσπευσε να απαντήσει καταφατικά, διευκρινίζοντας πάντως ότι πρωταρχικό του μέλημα είναι να προσφέρει απόλαυση στον αναγνώστη.
Ως προς αυτό, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία.
* ας σημειωθεί πως η ιστοσελίδα dailythess έχει αναφερθεί εκτενώς στον βρετανό συγγραφέα – διαβάστε παλιότερα δημοσιεύματα: «Ο Τζόναθαν Κόου, τα όνειρα κι ο κινηματογράφος» και «Μια θολή ακτινογραφία»
