«Το συνολικό άθροισμα της ανθρώπινης ευτυχίας αυξάνεται όσο περισσότερα λεφτά αλλάζουν χέρια». Αυτά έγραφε ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν δεκάξι χρόνια πριν. Πριν από την εποχή που η οικονομική κρίση χτυπήσει την πόρτα «μιας κοινωνίας εκπαιδευμένης να μετράει τις αξίες με το χρήμα και να τις ταυτίζει με τις τιμές που φέρνουν αγαθά και υπηρεσίες προς πώληση και αγορά». Πριν από την εποχή που «οι άλλοι αξιολογούνται ως σύντροφοι στη βαθιά μοναχική δραστηριότητα της κατανάλωσης». Πριν από την εποχή που «μετράμε το κακό, τη βαρβαρότητα, το άγος και το όνειδος του κατατρεγμού σύμφωνα με τον αριθμό των θυμάτων». Πριν από την εποχή «που όταν συναντάς έναν ξένο, πρέπει αρχικά να καιροφυλακτείς, έπειτα να καιροφυλακτείς και, στο τέλος, να καιροφυλακτείς». Πριν από την εποχή που «η συμπόνια και το έλεος είναι συμπεριφορές αυτοκτονικές». Πριν από τη εποχή «όπου το εσωτερικό της πόλης είναι ο μόνος τόπος όπου ξεκινά, διεξάγεται, ενίοτε κερδίζεται, αλλά κυρίως χάνεται η μάχη για την επιβίωση και για μιαν αξιοπρεπή θέση στον κόσμο».
Πριν από τη δική μας εποχή.
Ο παππούς μάς άφησε, αλλά δεν μας εγκατέλειψε.
«Να αγαπάς τον πλησίον σου, απαιτεί ίσως ένα άλμα πίστεως. Το αποτέλεσμα, όμως, συνιστά γενέθλια πράξη της ανθρωπότητας. […] Να αγαπάμε τον πλησίον μας όπως αγαπάμε τον εαυτό μας, θα σήμαινε τότε να σεβόμαστε τη μοναδικότητα αλλήλων – την αξία των διαφορών μας, οι οποίες πλουτίζουν τον κόσμο που κατοικούμε από κοινού, κάνοντάς τον έτσι πιο συναρπαστικό και απολαυστικό».
«Σε τούτη τη γη, που χωρίζεται σε κτήματα κυρίαρχων κρατών, που οι άστεγοι δεν έχουν δικαιώματα και υποφέρουν, όχι γιατί δεν είναι ίσοι ενώπιον του νόμου, αλλά επειδή δεν υπάρχει νόμος που να ισχύει γι’ αυτούς», ο παππούς έκλεισε τα μάτια του. Στην περίπτωση που κάποιος αναλάβει το βάρος να εκφωνήσει τον επικήδειό του, ας μην παραλείψει να αναφέρει τα λόγια του: «Όποιος προσπαθεί να επιβιώσει δολοφονώντας την ανθρώπινη φύση στο πρόσωπο άλλων ανθρώπινων όντων, τελικά επιβιώνει σε βάρος της δικής του ανθρώπινης φύσης».
Στο καλό, παππού.
Όλα τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο «Ρευστή αγάπη», μετάφραση Γιώργος Καράμπελας, εκδόσεις Εστία.
