Το όνομά του, δυσπρόφερτο: Λάσλο Κρασναχορκάι . Πρέπει να ελέγξεις τρεις φορές ότι δεν το έγραψες λάθος, αλλά και πάλι σίγουρος δεν είσαι. Τα βιβλία του, δύσκολα κι αυτά. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να το σκεφτείς, όχι τρεις, αλλά ούτε μια φορά, προτού τα διαβάσεις. Το απέδειξε άλλωστε και η περσινή επιτυχία του πρώτου μυθιστορήματός του που κυκλοφόρησε στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Πόλις. Το «Πόλεμος και πόλεμος», που ο (βραβευμένος με Μπούκερ) Κρασναχορκάι έγραψε το 1999, αγαπήθηκε και διαβάστηκε πολύ, παρά τον χειμαρρώδη, περίπλοκο και πυκνό μακροπερίοδο λόγο του.
Ετσι, μόνο χαρά μπορεί να προκαλέσει στους έλληνες αναγνώστες η είδηση ότι σε λίγες ημέρες στα ράφια των βιβλιοπωλεών, και πάλι από τις εκδόσεις Πόλις, θα βρεθεί το βιβλίο του «Η μελαγχολία της αντίστασης», που ο ούγγρος συγγραφέας έγραψε το 1989.
Σύμφωνα με τον ελληνικό εκδοτικό οίκο*, η «Μελαγχολία της αντίστασης» αποτελεί νωπογραφία μιας μικρής πόλης της Ουγγαρίας, χαμένης μέσα στην ομιχλώδη και παγωμένη λεκάνη των Καρπαθίων και λησμονημένης από τον Θεό, πάνω από την οποία πλανάται η απροσδιόριστη απειλή μιας επικείμενης καταστροφής, απειλή η οποία εντείνεται και από την άφιξη ενός τσίρκου στην πόλη με μια γιγαντιαία μυστηριώδη φάλαινα και ένα μέλος με το όνομα «Πρίγκιπας» και σπέρνει την ανησυχία και τον τρόμο στους κατοίκους. Αντάξιο ενός Κάφκα κι ενός Μπέκετ, ενός Μπέρνχαρντ και ενός Μέλβιλ, το μυθιστόρημα καθηλώνει τον αναγνώστη με τις υπνωτιστικές ποιητικές εικόνες του, τους παραληρηματικούς μονολόγους των ηρώων του και τις γελοίες και μπουρλέσκ καταστάσεις που προκαλούν ένα πικρό μειδίαμα στα χείλη του αναγνώστη. Με μια άκρως διεισδυτική ματιά, ο συγγραφέας περιγράφει την ανθρώπινη κατάσταση στις σύγχρονες κοινωνίες μας στις οποίες τα άτομα, έρμαια του φόβου και των δεισιδαιμονιών τους, μάταια αγωνίζονται ενάντια στην κατάσταση της διάλυσης και του χάους που, κατά την άποψη του συγγραφέα, «είναι η φυσική κατάσταση του κόσμου». Μυστήριο, μελαγχολία και θλίψη διατρέχει όλο το βιβλίο, η αντίσταση είναι ανώφελη, αφού η προσπάθεια αλλαγής της υπάρχουσας κατάστασης οδηγεί την πόλη σε καθεστώς δικτατορίας. Η μόνη χαραμάδα φωτός είναι η αποδοχή της ανθρώπινης κατάστασής μας και η αλλαγή στάσης απέναντι στη ζωή και στον συνάνθρωπό μας.
Η «Μελαγχολία της αντίστασης» έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο το 2000, με τον τίτλο Werckmeister Harmonies, από τον σπουδαίο ούγγρο σκηνοθέτη και φίλο του συγγραφέα, Μπέλα Ταρ.
* Από τη σελίδα των εκδόσεων Πόλις στο facebook
Παναγιώτης Μανδατζής
