Στις 10 Ιουνίου 2019 συμπληρώνονται 75 χρόνια από το ολοκαύτωμα του 1944 στο μαρτυρικό Δίστομο Βοιωτίας, όπου 218 κάτοικοι βρήκαν φρικτό θάνατο από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Το Αρχείο της ΕΡΤ, με αφορμή την επέτειο μνήμης της σφαγής στο Δίστομο, παρουσιάζει στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ την εκπομπή «Εδώ και σήμερα – Δίστομο, η μεγάλη σφαγή», παραγωγής 1984.
Στην εκπομπή επιχειρείται με παραστατικό τρόπο η αναβίωση του ιστορικού γεγονότος της μαζικής εκτέλεσης κατοίκων του Διστόμου Βοιωτίας την 10η Ιουνίου 1944 από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, μέσα από αυτοβιογραφικές καταγραφές. Κάτοικοι του Διστόμου, επιζώντες της ναζιστικής θηριωδίας, ανακαλούν μνήμες από την τραγωδία και καταθέτουν μπροστά στο φακό, συγκινησιακά φορτισμένοι, την προσωπική τους μαρτυρία.
Οι βιωματικές αφηγήσεις περιγράφουν το μακελειό που συντελέστηκε στο Δίστομο χωρίς να εξαιρούνται γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι, ως πολιτική αντιποίνων για τις απώλειες των Γερμανών κατακτητών στη μάχη που προηγήθηκε στην περιοχή του Στειρίου, με τμήμα ανταρτών του ΕΛΑΣ. Καθώς ξετυλίγεται το χρονικό της σφαγής, αποκαλύπτεται ένα από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα εναντίον αμάχων από τους Ναζί.
Στις 10 Ιουνίου 1944 γερμανικά στρατεύματα ξεκίνησαν από τη Λιβαδειά με κατεύθυνση το βουνό, με σκοπό τον εντοπισμό Ελλήνων ανταρτών, σκορπίζοντας στο δρόμο τους το θάνατο. Η συμπλοκή στο χωριό Στείρι, ύστερα από ενέδρα ανταρτών, ήταν σκληρή και ανάγκασαν τους Γερμανούς να οπισθοχωρήσουν. Εξαγριωμένοι επέστρεψαν στο Δίστομο και εκτέλεσαν απάνθρωπα όσους κατοίκους βρήκαν στο χωριό: γυναίκες, άντρες, γέρους και παιδιά, ενώ λεηλάτησαν και πυρπόλησαν το χωριό. Χαρακτηριστικό της αγριότητας υπήρξε και ο αποκεφαλισμός του ιερέα του χωριού.
Στο τελευταίο μέρος του ντοκιμαντέρ προβάλλονται κατ’ αντιπαραβολή εικόνες από την ανάλογης έκτασης σφαγή και καταστροφή που διαδραματίστηκε, την ίδια ημέρα, στο Οραντούρ της Γαλλίας, χωριό το οποίο επίσης ξεκλήρισαν και ισοπέδωσαν οι Ναζί.
Η εκπομπή προβλήθηκε στις 10 Ιουνίου 1984, με αφορμή την 40ή επέτειο της σφαγής του Διστόμου.
Σκηνοθεσία: Μάχη Λιδωρικιώτη
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση: https://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/imera-mnimis-tis-sfagis-tou-distomou-10-iouniou-1944-2/
