Δεν ξέρω αν το πρόσεξες ή αν σου πέρασε, έστω και φευγαλέα από το μυαλό σου, στο δημόσιο χώρο περνάς τον περισσότερο χρόνο της ημέρας σου μετά το σπίτι σου. Ασυνείδητα, αποτελεί ένα μεγάλο διάδρομο του σπίτι σου. Ναι, ο δημόσιος χώρος είναι ένας διάδρομος του σπιτιού σου σαν μία προέκταση αυτού, όσο περίεργο και να σου φαίνεται. Με μόνη διαφορά ότι στο δημόσιο χώρο δεν έχουμε την ανάλογη ευπρεπή συμπεριφορά, όπως στο σπίτι μας.
Του Γιάννη Αργυριάδη*
Ένα θύμα της νοοτροπίας αυτής είναι o δημόσιος χώρος της πόλης μας ο οποίος είναι εμφανώς παραμελημένος τόσο από τις αρμόδιες αρχές όσο και από τους πολίτες της. Από την μία, η έλλειψη παιδείας είναι δεδομένη, γεγονός που έχει αναλυθεί πλείστες φορές.
Από την άλλη, οι ημιενεργοί πολίτες που αναγνωρίζουν το πρόβλημα αλλά λίγοι προχωράνε στον επόμενο βήμα, στο βήμα της πράξης. Στο βήμα της ουσίας που θα επιφέρει και την αλλαγή στο μεγάλο διάδρομο του σπιτιού τους.
Παρατήρησες πόσοι τόνοι από ογκώδη σκουπίδια σε συντροφεύουν στον παραμελημένο διάδρομο του σπιτιού σου ενώ περπατάς; Πόσες φορές έχεις ειδοποιήσει τις αρμόδιες υπηρεσίες; Παρατήρησες πόσα δέντρα εμφυτεύτηκαν στη γειτονιά σου τα τελευταία χρόνια και πόσα από αυτά έχουν επιζήσει; Σε απασχόλησε ότι το 80%-90% των δέντρων στη πολυσύχναστη Τσιμισκή είναι ημιθανή; Προβληματίστηκες; Προβλημάτισες τις αρμόδιες αρχές με την άσκηση της πίεσης σου για την άμεση λύση των άνω ζητημάτων; Το μέλλον μας και τη ποιότητα που αναζητούμε στην καθημερινότητα μας μπορούμε να την ορίσουμε, εμείς, ως ένα μεγάλο βαθμό! Χρησιμοποίησε, χωρίς δεύτερη σκέψη, όλα τα εργαλεία που σου έχει δώσει η διοίκηση σου, γιατί και αυτή δεν μπορεί αποκλειστικά μόνη της να κουράρει το διάδρομο του σπιτιού σου.
Χρησιμοποίησε αυτήν την υπέροχη παρακαταθήκη, αν την υποστηρίζει ο Δήμος σου, την πλατφόρμα «Βελτιώνω την Πόλη μου» και βομβάρδισε τις αρμόδιες υπηρεσίες με δεκάδες αιτήματα. Τα αιτήματα σου θα καταγραφούν και θα πραγματοποιηθούν, σε ρυθμούς ελληνικού δημοσίου, αλλά το αίτημα σου θα λυθεί. Τηλεφώνησε στις αρμόδιες υπηρεσίες και ενημέρωσε τους, όσες φορές χρειαστεί, για την επικρατούσα κατάσταση της γειτονιάς σου. Απαντάνε τις πρωινές ώρες. (Δοκιμασμένα πολλές φορές, από έμενα, στο Δήμο Θεσσαλονίκης στον οποίο κατοικώ) Δεν υπάρχει δικαιολογία για την αδιαφορία σου! Ο εκάστοτε Δήμος επιβάλλεται να ηγηθεί μίας νέας προσπάθειας ώστε ο παραμελημένος διάδρομος του σπιτιού σου να κερδίσει το σεβασμό που του αξίζει.
Το στοίχημα είναι η εκπαίδευση των νέων και ειδικότερα της νέας γενιάς που ακόμη είναι στη διαδικασία εκμάθησης αξιών. Μία συνεργασία του δήμου με τα σχολεία θα συνέβαλε στη μεταλαμπάδευση αυτών των αξιών. Με βιωματικά προγράμματα μεταξύ των αρμόδιων δημοτικών υπηρεσιών και των σχολείων σε καίρια ζητήματα καθημερινότητας όπως το πράσινο, η καθαριότητα σε δρόμους και κάθε είδους βανδαλισμό (π.χ μουτζούρες). Μια συνεργασία που δεν θα έχει συμβολικό χαρακτήρα. Θα θεσμοθετηθεί έτσι ώστε οι μαθητές όλων των σχολείων, του εκάστοτε Δήμου, να συμμετέχουν περισσότερες από τρείς φορές στο σχολικό έτος. Άλλωστε, συμβολικές δράσεις έχουν γίνει στο παρελθόν αλλά χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα, όπως αποτυπώνεται στην παρούσα κατάσταση του Δήμου Θεσσαλονίκης. Να δοθεί στους μαθητές ενεργός ρόλος σε καθημερινά ζητήματα, για να αναπτυχθεί επιτέλους το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης και συνείδησης.
Η ανάγκη να παγιωθεί ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι επιτακτική! Στη νέα γενιά οφείλεται να διδαχθεί ότι δημόσιος χώρος είναι ισάξιος σεβασμού με το σπίτι της. Προς το παρόν, πότισε το δεντράκι της γειτονιά σου, όπως τα λουλούδια του μπαλκονιού σου. Σήκωσε το πεταμένο σκουπίδι που θα κλωτσήσεις ενώ περπατάς και πέτα το στον κάδο. Μην περιμένεις τις αρμόδιες υπηρεσίες. Μη βανδαλίζεις το διάδρομο του σπιτιού σου. Οι διοικήσεις έρχονται και παρέρχονται αλλά η πόλη «μένει» στους πολίτες της. Γι αυτό περπάτησε, προβληματίσου και πράξε.
*Ο Γιάννης Αργυριάδης είναι δικηγόρος και πολιτικός επιστήμονας
