Πολλά πράγματα στο περιβάλλον μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο, αλλά μέχρι σήμερα είναι δύσκολο να συνδέσει κανείς ένα συγκεκριμένο καρκίνο σε έναν άνθρωπο με μια συγκεκριμένη αιτία. Τώρα, Βρετανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι έκαναν πρόοδο, ώστε να υπάρξει ένα «μαύρο κουτί», που -όπως στα αεροπορικά δυστυχήματα- θα μπορεί να ρίξει φως στην αιτία κάθε καρκίνου με πιο συγκεκριμένο τρόπο, με δεδομένο ότι η αιτία του καρκίνου είναι «γραμμένη» στο DNA του.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων του Κέιμπριτζ και του Βασιλικού Κολλεγίου (King’s) του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κυτταρικής βιολογίας Cell, δημιούργησαν ένα κατάλογο γενετικών μεταλλάξεων, που -όπως τα δαχτυλικά αποτυπώματα- θα βοηθούν τους γιατρούς να εντοπίζουν εκείνον τον περιβαλλοντικό παράγοντα (ρύπανση, υπεριώδης ακτινοβολία, καπνός τσιγάρου, αλκοόλ κ.α.), που ευθύνεται για τον καρκινικό όγκο ενός ασθενούς.
Μέχρι σήμερα οι αιτίες πολλών καρκίνων είναι άγνωστες, καθώς οι γιατροί αδυνατούν να ξεχωρίσουν ανάμεσα σε πολλούς διαφορετικούς πιθανούς «ενόχους» ποιος ήταν η πραγματική αιτία για την καρκινογένεση σε έναν άνθρωπο. Ακόμη και στον καρκίνο των πνευμόνων είναι συχνά ασαφές πόσο φταίει το κάπνισμα ή κάποιος άλλος παράγοντας, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Όμως οι όγκοι -όπως τα «μαύρα κουτιά» των αεροπλάνων- κρύβουν πολλές πληροφορίες που ανατρέχουν ως τις ρίζες τους. Οι ερευνητές εξέθεσαν βλαστικά κύτταρα σε δεκάδες καρκινογόνες ουσίες και κατέγραψαν πώς η κάθε μία αλλάζει το DNA, καθώς ο καρκίνος αναπτύσσεται. Προκύπτει έτσι μια «μοριακή υπογραφή» που παραπέμπει στην αιτία του καρκίνου. Κάθε «υπογραφή» είναι μοναδική και ξεχωριστή από τις άλλες.
Οι Βρετανοί επιστήμονες έδωσαν στη δημοσιότητα ένα πρώτο κατάλογο τέτοιων «υπογραφών» από 41 καρκινογόνους παράγοντες του περιβάλλοντος. Ο κατάλογος θα διευρυνθεί στο μέλλον.
«Οι μοριακές υπογραφές είναι τα δαχτυλικά αποτυπώματα που οι καρκινογόνες ουσίες αφήνουν πίσω τους στο DNA και, όπως τα δαχτυλικά αποτυπώματα, κάθε μία είναι μοναδική. Αυτό μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε τους όγκους ως τη σκηνή ενός εγκλήματος και, όπως οι εγκληματολόγοι, να εντοπίσουμε τον ένοχο -και τους συνεργάτες του- που ευθύνονται για τον όγκο», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Σιρίνα Νικ-Ζαϊνάλ του Τμήματος Ιατρικής Γενετικής του Κέιμπριτζ.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(19)30263-6
(ΑΠΕ)
