Έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τις πανελλήνιες εξετάσεις για τη φετινή χρονιά και οι 104.040 συμμετέχοντες μαθητές θα διεκδικήσουν 74.692 θέσεις στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ της χώρας, εξεταζόμενοι σε περίπου χίλια εξεταστικά κέντρα στην Ελλάδα, ενώ, από την αρχή της διαδικασίας μέχρι την τελική διόρθωση θα απασχοληθούν 20.000 εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Πώς όμως διαμορφώνονται τα θέματα των εξετάσεων, από ποιους και πώς φτάνουν στα εξεταστικά κέντρα;
Δύο είναι οι φορείς που διαχειρίζονται την όλη διαδικασία των εξετάσεων, ο Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων, ο οποίος έχει την κεντρική ευθύνη για την ομαλή διεξαγωγή των Πανελληνίων, και η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων, που αναλαμβάνει τη διαδικασία της επιλογής των θεμάτων.
Στον Εθνικό Οργανισμό Εξετάσεων συμμετέχουν ο πρόεδρος της επιτροπής, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, τέσσερις εκπαιδευτικοί της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ένας καθηγητής πανεπιστημίου, ένας σχολικός σύμβουλος, ο εκάστοτε Γενικός Διευθυντής Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και ο εκάστοτε επικεφαλής της Διεύθυνσης Εξετάσεων.
Η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων αποτελείται από είκοσι δύο τακτικά μέλη και δεκαοκτώ τριμελείς εισηγητικές επιτροπές για κάθε εξεταζόμενο μάθημα. Συνολικά, περίπου 200 άτομα περνούν από τα γραφεία του υπουργείου Παιδείας την περίοδο των εξετάσεων. Όλοι τους παραμένουν ανώνυμοι. Κάθε χρόνο αλλάζει περίπου το 40% των μελών της επιτροπής, ενώ δεν μπορεί να συμμετάσχει εκπαιδευτικός του οποίου συγγενικό πρόσωπο, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, δίνει εξετάσεις ή καθηγητής που έχει γράψει κάποιο σχολικό βοήθημα για μάθημα που τίθεται προς εξέταση.
Η διαδικασία
Το απόγευμα της προηγούμενης από την εξέταση μέρας η τριμελής επιτροπή και τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής προσέρχονται στα κεντρικά γραφεία του υπουργείου Παιδείας και ξεκινούν τη διαδικασία για την επιλογή των θεμάτων. Θα βγουν από το κτίριο στις δέκα το πρωί της επόμενης ημέρας, όταν τα θέματα που έχουν εισηγηθεί έχουν δοθεί πια στους υποψηφίους. Απαγορεύεται οποιαδήποτε επικοινωνία με τον έξω κόσμο μέσω κινητών τηλεφώνων ή άλλων μέσων.
Περίπου στις δώδεκα τα μεσάνυχτα η επιτροπή εισηγείται τα θέματα που προκρίνει ως κατάλληλα. Από κει και πέρα, ξεκινά η διαδικασία επιλογής από την Κεντρική Επιτροπή και τα δεκαοκτώ μέλη της. Η διαβούλευση κρατά αρκετή ώρα.
Τη σκυτάλη από την Κεντρική Επιτροπή παίρνει ο «λύτης», ένας καθηγητής της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ο οποίος καλείται σε δύο ώρες, όχι τρεις, όπως οι υποψήφιοι, να απαντήσει στα θέματα, για να κριθεί αν τελικά αυτά που έχουν προταθεί μπορούν να λυθούν από τους μαθητές στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Τα θέματα, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, διακρίνονται σε τέσσερις βαθμίδες δυσκολίας. Η συγκεκριμένη τακτική καθιερώθηκε πριν από δεκαπέντε χρόνια, ύστερα από την «υπερπαραγωγή» αριστούχων το 2000. Τα θέματα εκείνη τη χρονιά κρίθηκαν ιδιαίτερα εύκολα, με αποτέλεσμα στη Β’ Δέσμη το ποσοστό των αριστούχων να φτάνει το 21,8%.
Στις επτά το πρωί τα θέματα έχουν κλείσει, αλλά πρέπει, όμως, να περάσουν ακόμα τρεις ώρες μέχρι να βγουν τελικά από τα γραφεία του υπουργείου τα μέλη της επιτροπής, ώστε να διασφαλιστεί πως δεν πρόκειται να υπάρξει καμία διαρροή.
Η επιλογή των περιοχών όπου τελικά θα δοθούν προς διόρθωση οι φάκελοι δεν είναι τυχαία.
