Στις υψηλότερες θέσεις στις διεθνείς κατατάξεις πανεπιστημίων παραμένει σταθερά το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, παρά τις δύσκολες συνθήκες των τελευταίων ετών. Όπως συνηθίζει να αναφέρει ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας, παρά την υποχρηματοδότηση και την υποστελέχωση των τελευταίων ετών, που πλήττουν ολοένα και περισσότερο το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας, σε βαθμό που δεν μπορεί να καλύψει τις πάγιες λειτουργικές του δαπάνες οι άνθρωποί του καταβάλλουν υπερπροσπάθειες σε όλα τα επίπεδα, με αποτέλεσμα το ΑΠΘ να επιτυγχάνει, αφενός να συνεχίζει να παρέχει υψηλής ποιότητας προπτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση, και αφετέρου να διατηρεί μια σταθερά υψηλή θέση μεταξύ των καλύτερων πανεπιστημίων διεθνώς. Σημειώνεται ότι στην Ευρώπη μόνο λειτουργούν περίπου 6.000 Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Στην κατάταξη Times Higher Education (THE) για το 2016/17 (21.9.16) το ΑΠΘ βρίσκεται μεταξύ των θέσεων 401-500 της παγκόσμιας γενικής κατάταξης, ανεβαίνοντας θεαματικά στην επόμενη ομάδα (περίπου 200 θέσεις) από την περσινή κατάταξη (601-800). Σε εθνικό επίπεδο το ΑΠΘ κατατάσσεται 2ο μεταξύ 6 ελληνικών ΑΕΙ. Το ΑΠΘ είχε ιδιαίτερα καλή επίδοση στο κριτήριο της ερευνητικής απήχησης, κατατασσόμενο στην 365η θέση παγκοσμίως.
Στην κατάταξη Academic Ranking of World Universities (ARWU), γνωστότερη και ως Shanghai Ranking, για το 2016 (15.8.16, 8.9.16) το ΑΠΘ διατήρησε τη θέση του, σημειώνοντας ελαφρά άνοδο, μεταξύ των θέσεων 401-500 της παγκόσμιας γενικής κατάταξης και στη 2η θέση μεταξύ των Ελληνικών Πανεπιστημίων, όντας μαζί με το ΕΜΠ τα μοναδικά ελληνικά ιδρύματα που συμπεριλαμβάνονται στην λίστα. Το ΑΠΘ είχε καλές επιδόσεις στα κριτήρια του αριθμού δημοσιεύσεων που συμπεριλαμβάνονται στις βάσεις δεδομένων Science Citation Index and Social Sciences Citation Index (θέση 403) και της κανονικοποιημένης ακαδημαϊκής επίδοσης (θέση 398). Επισημαίνεται, επίσης, ότι το ΑΠΘ για το 2016 διακρίθηκε στην ευρύτερη θεματική περιοχή της Μηχανικής/Τεχνολογίας και Επιστήμης Υπολογιστών (Engineering / Technology and Computer Sciences), κατατασσόμενο μεταξύ των 150 κορυφαίων Πανεπιστημίων παγκοσμίως, μαζί με το ΕΜΠ.
Στην κατάταξη Webometrics (Ιούλιος 2016) για το Α’ εξάμηνο του 2016 το ΑΠΘ βρίσκεται στην θέση 237 της παγκόσμιας γενικής κατάταξης και στην 1η θέση μεταξύ των Ελληνικών Πανεπιστημίων. Το ΑΠΘ είχε πολύ καλή επίδοση στα κριτήρια της παρουσίας στο web (θέση 145) και της απήχησης (θέση 226). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε σχέση με την κατάταξη του Β’ εξαμήνου του 2015, η θέση του ΑΠΘ υποχώρησε ελαφρώς (κατείχε την θέση 196).
Σύμφωνα με την κατάταξη QS για το 2016/17 (7.9.2016), το ΑΠΘ βρίσκεται μεταξύ των θέσεων 491-500 της παγκόσμιας γενικής κατάταξης, υποχωρώντας ελαφρά σε σχέση με την περυσινή του θέση και διατηρώντας την 2η θέση μεταξύ των 6 Ελληνικών Πανεπιστημίων που συμμετέχουν στην κατάταξη, έχοντας μαζί με το 1οΕΜΠ τις μικρότερες «απώλειες» σε σχέση με τα υπόλοιπα ελληνικά ιδρύματα. Το ΑΠΘ εμφανίζεται με την καλύτερη «φήμη» από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια στον διεθνή ακαδημαϊκό κύκλο στο κριτήριο της «φήμης» στους ακαδημαϊκούς κύκλους (θέση 294, βελτιωμένη σε σχέση με πέρσι 298), όντας το μοναδικό Ελληνικό Πανεπιστήμιο που βρίσκεται μέσα στα 300 καλύτερα παγκοσμίως, στο αντίστοιχο κριτήριο της κατάταξης της QS. Επίσης σημειώθηκε καλή επίδοση στα κριτήρια της «φήμης» μεταξύ των εργοδοτών των αποφοίτων του (θέση 367, βελτιωμένη σε σχέση με πέρσι 385), καθώς επίσης και του μέσου αριθμού των ετεροαναφορών σε εργασίες των μελών ΔΕΠ (θέση 405, ελαφρώς κατώτερη της περσινής 393, παρόλη την αύξηση του απόλυτου αριθμού ετεροαναφορών, καθώς και του μέσου αριθμού ετεροαναφορών ανά μέλος ΔΕΠ).
Οι δείκτες στους οποίους το ΑΠΘ υστερεί είναι ο λόγος φοιτητών προς διδακτικό προσωπικό και η διεθνής διάσταση (διδακτικό προσωπικό και φοιτητές από το εξωτερικό).
Σύμφωνα με το ΑΠΘ, η προαναφερθείσα μικρή πτώση του, παρ’ όλη την αύξηση των απόλυτων δεικτών του ιδιαίτερα στον τομέα της έρευνας, οφείλεται στο γεγονός ότι τα υπόλοιπα πανεπιστήμια που συμμετέχουν στην κατάταξη παρουσίασαν μεγαλύτερη αύξηση σε όλους τους δείκτες, χωρίς αντίστοιχα να υπάρχει υποχώρηση σε άλλα κριτήρια και κυρίως στα κριτήρια της αναλογίας διδασκόντων προς φοιτητές και στην διεθνή διάσταση (αλλοδαποί φοιτητές – καθηγητές). Σημεία στα οποία πάσχουν όλα τα ελληνικά ΑΕΙ και χωρίς αυτά είναι σχεδόν αδύνατη η κατάληψη καλύτερων θέσεων στις διεθνείς λίστες κατάταξης.
«Τα κριτήρια διαφέρουν μεταξύ των διαφόρων κατατάξεων και ενδέχεται την ίδια χρονική περίοδο η θέση ενός Ιδρύματος στη μια κατάταξη να βελτιώνεται, ενώ στην άλλη να χειροτερεύει. Το ΑΠΘ δεν λειτουργεί με γνώμονα τη θέση του στις διεθνείς κατατάξεις, αλλά δεν τις αγνοεί, γιατί συμβάλλουν στην αυτογνωσία του. Αντιμετωπίζει θετικά την άνοδό του, όπως λαμβάνει υπ’όψιν μια ενδεχόμενη πτώση. Σε κάθε περίπτωση, αναγνωρίζει, εκτιμά και σέβεται το -και με διεθνώς αναγνωρισμένα κριτήρια- σημαντικό εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο που επιτελείται από τα μέλη του, υπό τις δύσκολες συνθήκες των τελευταίων ετών», τονίζει το ΑΠΘ.
